زمان مطالعه مطلب : ۹ دقیقه
ترسناک ترین چیز رسیدن به یک دوراهی یا تقاطع در زندگی ریسک ناشی از ایجاد تغییر نیست. دوراهی ها مهمترین لحظات در زندگی ما هستند زیرا در این لحظات فرصت رشد در بالاترین سطح قرار دارد و البته این وضعیت می تواند واقعاً ترسناک باشد. در اینگونه مواقع به نظر می رسد همه چیزی که در زندگی داریم در یک خط قرار گرفته است.
اما چیز ترسناک تری هم برای کسانی که در مسیر واقعی رشد قرار دارند، وجود دارد. و آن این است که ممکن است شما فرصت را از دست دهید و اشتباه انتخاب کنید. ممکن است از کنار راه درست عبور کنید و حتی متوجه هم نشوید که چه فرصتی را از دست داده اید.
زندگی کردن بدون دقت و از روی عادت بسیار خطرناک است زیرا روزی می رسد که دچار یک حسرت جبران ناپذیر خواهید شد. آن روز می فهمید که دیگر برای بازگشت و زندگی کردن مثل رویاها و آرزوهایتان بسیار دیر است. و … فقط خودتان را مقصر خواهید دانست.
این اتفاق هولناک است و در عین حال مثل یک زنگ خطر شما را هشیار خواهد کرد.
بنابراین منبع شماره یک شما برای مقابله با این وضعیت خودآگاهی است؛ خودآگاهی افراطی و شجاعانه. باید بتوانید نشانه های تغییری که زندگی برایتان می فرستد را تشخیص دهید و تصمیم های درست بگیرید؛ به این ترتیب می توانید سرنوشت تان را به مفیدترین شکل ممکن رقم بزنید.
مهمترین تقاطع زندگی
دوراهی های زیادی در زندگی هستند که ما باید درباره آنها تصمیم بگیریم. تحصیل و اشتغال، ازدواج، بچه دار شدن و هزاران انتخاب دیگر که در قالب قسمتی از یک هنجار سر راه ما سبز می شوند. اما هنوز یک دوراهی مهم وجود دارد که بیشتر ما وقتی به آن می رسیم راه اشتباه را انتخاب می کنیم.
بهتر است دست از تعقیب مهمترین دوراهی زندگی برداریم و در مورد یک تبدیل که در همه دوراهی ها اتفاق می افتد، صحبت کنیم.
این تبدیل، گذر از کودکی به بزرگسالی است (البته درمفهوم روانشناسی آن). باید بدانید که هیچگونه ضمانتی وجود ندارد که این گذر بطور خودکار و با افزایش سن رخ خواهد داد. ممکن است شما ۵۵ سال داشته باشید اما مثل یک کودک دوساله رفتار کنید. اگر به حافظه تان رجوع کنید، یقیناً منظور این جملات را درک خواهید کرد.
تصور کنید: شما یک بزرگسال با وظایف یک بزرگسال هستید؛ انتظارات و توقعات متعدد در زندگی بزرگسالان غیرقابل اجتناب است و مردم روی پشتیبانی مالی، روانی، عاطفی و معنوی شما حساب می کنند.
اما در درونتان، شما هنوز به بلوغ نرسیده اید؛ فردی با جسم بزرگسالان و عادت های روانی و عاطفی کودکان هستید. حدس می زنید نتیجه این وضعیت چه خواهد بود؟ کم کم تبدیل به یک آدم بدخو می شوید؛ احساس درماندگی و ضعف خواهید کرد. احساس می کنید دیگران شما را کنترل می کنند، دچار محرومیت هستید و دیگران خود واقعی شما را نمی پذیرند. حتی ممکن است با عزیزانتان هم بداخلاقی کنید. در این وضعیت زندگی بسیار ناعادلانه بنظر می رسد.
راه حل این وضعیت بسیار آسان تر از راه حل سایر چالش های زندگی است. راه حل درست و واقعی این است که مثل یک بزرگسال با زندگی روبرو شوید. با اینکار بسیار موفق تر خواهید بود؛ صرف نظر از اینکه با چه چالشی روبرو شوید.
چگونه بفهمیم زندگی ما را به بلوغ عاطفی دعوت می کند؟
اگر در زندگی تان مرتباً هفت مسئله زیر را تجربه می کنید، می توانید مطمئن باشید که زندگی از شما می خواهد و وقت آن رسیده که به دنیای بزرگسالان بپیوندید و نگرش های کودکانه را کنار بگذارید. وقتی اینکار را کردید، مشکلات و چالش ها خودبخود ناپدید نخواهند شد؛ بلکه باید بیش از پیش تلاش کنید. به هر حال، به عنوان یک بزرگسال شما این توانایی را دارید که بسیار بهتر از قبل از پس مشکلات بربیایید.
۱- باور کرده اید که زندگی سر به سر شما می گذارد.
گاهی اوقات زندگی بسیار عادلانه است؛ شما نتیجه سخت کوشی تان را می بینید و بخاطر کارهایی که کرده اید از شما قدردانی می شود.
و گاهی … اینطور نیست. مردم دورغ می گویند؛ نتیجه کارهای شما را می چینند. به اعتماد شما خیانت می کنند، حاضر به همکاری با شما نیستند، مقدمات شکست شما را فراهم می کنند و سپس از شما انتقاد می کنند.
این اتفاقی است که هر روز می افتد؛ شما به عنوان یک بزرگسال آن پذیرفته اید که این اتفاقات قسمتی از زندگی است و با آن کنار آمده اید. صرف انرژی برای تغییر دادن این حقایق هیچ نتیجه ای دربر ندارد. چگونه می خواهید مهمترین حقیقت زندگی را تغییر دهید؟
به عنوان یک کودک (از لحاظ عاطفی)، از لحاظ احساسی درگیر این فکر می شوید که شما از درگیری با این قوانین ظالمانه مستثنی هستید. زمانیکه در دام این قوانین گیر کنید و دیگر راه فراری هم نداشته باشید، شروع به سرزنش خودتان می کنید و اینکار وضعیت را بدتر هم می کند.
اینکار را بکنید: اتنفاقات بدی که ممکن است در زندگی برایتان رخ دهد را لیست کنید – به اضافه انتظارات غیرعادلانه ای که دیگران از شما دارند. سپس کمی تحقیق کنید و ببینید چند نفر دیگر همین چالش ها را تجربه کرده اند. به احتمال ۱۰۰ درصد شما تنها فرد نخواهید بود و احتمالاً آنچه که شما با آن درگیر هستید بسیار هم رایج خواهد بود.
با انجام این تمرین، این سوال که آیا زندگی فقط شما را آزار می دهد یا نه، فروکش خواهد کرد. حالا باید یاد بگیرید که انسان های محترم و عاقل چگونه با چالش های خاص شما کنار میایند.
۲- باور دارید باید دیگران را سرزنش کنید.
ما در دنیایی زندگی می کنیم که انسان های اطرافمان تصمیم های بدبینانه ای می گیرند. مردم دروغ می گویند، تقلب می کنند، دزدی می کنند، شایعه می سازند، انتقاد می کنند، شکایت می کنند و در توطئه کردن همکاری می کنند.
آیا شما هم می خواهید وارد این جنگ بشوید، دیگران را به چشم دلیل مشکلات تان ببینید و به دنبال انتقام گرفتن از آنها باشید؟ خوب؛ شروع کنید. اما باید بدانید که هرچه بیشتر درگیر این بازی شوید، بیشتر احساس قربانی بودن می کنید؛ حتی وقتی که برنده می شوید.
می توانید به جای اینکار، کاری را بکنید که بزرگسالان می کنند. یک قدم به عقب بردارید تا یک تصویر جامع از موقعیت تان ببینید و یک تصمیم درست بگیرید. هرکاری که می کنید مثل بزرگسالان عمل کنید. کارتان را درست و با آینده نگری انجام دهید، اما بدانید که هیچ کس نمی تواند بجای شما کاری بکند.
یکی از سوالاتی که می توانید در لحظات سخت از خودتان بپرسید، این است: این وضعیت از بالای یک قله به چه شکل خواهد بود؟ سپس خودتان روی قله کوه تصورکنید و از آنجا به زندگی تان نگاه کنید – و به زندگی هزاران نفر دیگر. از این فاصله، چه چیزهایی می توان آموخت؟
وقتی که مثل بزرگسالان رفتار می کنید، اتفاق های جادویی بعید نیست. بزرگسالان دیگر را به زندگی خودتان جذب می کنید و وقتی در میان بزرگسالان پیرامون تان، می توانید بهترین دوست های دنیا را بدست آورید.
۳- دربرابر پاسخگویی مقاومت می کنید.
چه کسی ممکن است از کار سختی مثل پاسخگویی خوشش بیاید؟
بزرگسالان خوششان می آید. به عنوان یک بزرگسال شاد از اینکار لذت نبرید اما می تواند ارزش آن را بدانید. گذشته از این، بدون پاسخگو بودن چگونه می خواهید بهترین عملکردتان را نشان دهید؟ اگر مشتاق هستید که پاسخگو باقی بمانید، دیگران هم می توانند با یادآوری و تذکر به شما کمک کنند و شما آنها را در جبهه خودتان احساس خواهید کرد. باید بدانید که دوستان شما کسانی هستند که در برابر عذر و بهانه های شما کوتاه نمی آیند.
اگر تنبل هستید یا فکر می کنید حق دارید هرکاری که دوست دارید، انجام دهید؛ ممکن از پاسخگویی استقبال نکنید و از آن خوشتان نیاید. به این دلیل که پاسخگو بودن اولویت اول شما نیست. و این همانجایی است که دور باطل شروع می شود. وقتی شما درمقابل پاسخگویی مقاومت می کنید، دیگران معمولاٌ خشمگین می شوند و بیشتر به شما فشار می آورند. وقتی آنها بیشتر فشار می آورند، لذت بردن از پاسخگویی سخت تر می شود و … . تا وقتی که دیگران از شما ناامید می شوند و برای همیشه شما را رها می کنند.
شاید در آن لحظه بخاطر خلاص شدن از سوال های آنها احساس رهایی داشته باشید. اما چون نمی توانید قدر پاسخگو بودن را بدانید، بازهم ضرر خواهید کرد. وقتی مسئولیت هایتان را پذیرفته اید، پاسخگو بودن نوعی لذت است. اینکار نشان دهنده توانایی شماست بنابراین باید از صحبت کردن و پاسخ دادن درباره کارهایتان راضی و خشنود باشید.
۴- نمی توانید والدین تان را مثل مردم عادی ببینید.
آیا هنوز فکر می کنید والدین تان ستمگر و شایسته سرزنش هستند؟
فکرهای منفی درباره والدین تان، تمام وحشت و نگرانی دوران کودکی تان را تقویت می کند و وابستگی شما به آنها را حفظ می کند. بزرگسالان والدین شان را به چشم مردم عادی می بینند؛ مردمی که کامل نیستند، اشتباه می کنند، مشکلات خودشان را دارند.
دیدن پدر و مادرتان به چشم مردم عادی به معنی چشم پوشی از خطاهای آنها نیست. بلکه صرفاً به این معناست که بیشتر از دوران کودکی تان اها را درک می کنید.
جالب اینجاست که بیشتر افرادی که نسبت به والدین شان خشم زیادی دارند، آنها را به روش مخصوص خودشان دوست دارند؛ بویژه در دنیای درون شان. اگر خوب دقت کنید از اینکه تاکنون متوجه این نکته نشده اید، تعجب خواهید کرد.
آیا قصد دارید والدین تان را مثل سایر مردم ببینید و قضاوت کنید؟ پاسخ تان چه مثبت باشد و چه منفی، برای خودتان بهتر است که اینکار را بکنید.
۵- به شدت احساس درماندگی می کنید.
اگر مشغول کار روی یک پروژه بزرگ هستید یا در یادگیری یک مهارت به مشکل برخورده اید، احساس درماندگی طبیعی است. اما اگر تعهدات معمولی یک انسان بالغ شما را خسته کرده است، شاید هنوز از احساس عجز دوران کودکی تا جدا نشده اید.
در حقیقت، احتمال اینکه شما توانایی لازم برای انجام آنچه که باید انجام دهید را داشته باشید بسیار زیاد است. نسان های بال معمولاً وقت می گذارند و یک لیست از کارهایی که باید انجام دهند تهیه می کنند؛ سپس آنها را به کارهای کوچکتر قابل کنترل تقسیم می کنند و سراغ انجام دادن این کارها می روند.
اگر دربرابر این روش توانمندسازی مقاومت می کنید، باید از خودتان بپرسید آیا ناتوانی مزمن برای شما تبدیل به نوعی مشکل شده است؟
اگر همیشه افکارتان درباره کارهایی که باید بکنید از هم گسیخته است و در مقابله با آنها دچار نوعی بهم ریختگی هستید، می توانید اینکارها را انجام دهید:
۱. چیزهایی که شما را خسته و درمانده می کنند را وسط یک کاغذ بنویسید.
۲. سپس، تمام افکار و احساسات پراکنده ای که درباره آن چیز دارید را روی قسمت های مختلف همان کاغذ بنویسید. اینکار را برای چند دقیقه و تازمانی که افکار تازه ای به مغزتان بیاید، انجام دهید.
۳. سپس به یکی از صداهایی که در محیط اطرافتان وجود دارد گوش کنید. این صدا می تواند صدای فن، ترافیک خیابان، صدای یخچال یا هر چیز دیگری باشد. برای ۱۵ تا ۳۰ ثانیه فقط به آن صدا گوش کنید تا مطمئن شوید دیگر به آن افکار و احساسات کاری ندارید.
۴. حالا چیزهایی که شما را خسته می کنند روی یک کاغذ دیگر بنویسید. در همان حال که به صدایی که از محیط اطرافتان انتخاب کرده اید، گوش می کنید افکاری که به ذهن تان میاید را روی این کاغذ هم بنویسید.
متوجه تفاوت شدید؟ با افکار به هم ریخته و از هم گسیخته خداحافظی کنید. یک دلیل خوب برای کارآمدی این روش ثابت شده در تحقیقات وجود دارد، این روش روی شبکه پیش گزیده یا Default Mode Network (منبع استرس در مغز) کار می کند.
۶- نمی توانید نه بگویید.
هیچ دامی بزرگتر از این نیست که به چیزهایی که نباید بله بگویید، پاسخ مثبت بدهید. کسانی که عادت دارند به همه چیز بله می گویند بعد از مدت کمی متوجه می شوند که بله گفتن به یک چیز به معنی از دست دادن چند چیز است – حتی چیزهایی که به آنها بله گفتید. شما نمی توانید به همه درخواست ها و خواهش ها پاسخ مثبت بدهید؛ صرف نظر از اینکه دلتان می خواهد آن کار را قبول کنید.
برخی از افراد محترم و مودب وقتی جواب منفی می شوند تبدیل به انسان های رنجیده خاطر و گاهی بدتر از این هم می شوند.
نه گفتن به این معنی است که شما محدودیت های خودتان را درک می کنید و برای پاسخ های مثبت و تعهدات تان ارزش قایل هستید. فقط وقتی می توانید اینکار را انجام دهید که به خواسته های خارج از توان تان پاسخ منفی بدهید. ممکن است با دادن جواب منفی به عدهای آنها را برنجانید اما با اینکار احترام آنها را هم کسب کرده اید.
راهکار زیر در حکم یک گذر برای شما عمل می کند و کمک می کند بتوانید در مواقع لازم پاسخ منفی بدهید:
همیشه یک برنامه از کارهایی که باید انجام دهید را با خودتان داشته باشید. وقتی کسی از شما خواست کاری انجام دهید، می توانید در حالیکه برنامه کاری فشرده تان را به او نشان می دهید پاسخ منفی بدهید. اینکار فشار ناشی از پاسخ منفی را کم می کند باعث می شود طرف مقابل از بفهمد پاسخ منفی شما درست و منطقی است.
۷- مراقب خودتان نیستید.
این مورد تمامی موارد قبلی را هم شامل می شود. وقتی از خودتان مراقبت نمی کنید، یک پیام روشن و واضح برای اطرافیانتان می فرستید: وظیفه شماست که از من مراقبت کنید.
این یک پیام کودکانه است و ممکن است شما چنین منظوری نداشته باشید اما دیگران این پیام را دریافت خواهند کرد. البته شما می توانید راجع به این چیام بحث کنید و بگویید ” نه، من از هیچکس نمی خواهم که مراقب من باشد. این مشکل من است که از خودم مراقبت نمی کنم.”
اینکار غلط است. مراقبت از خودتان روی زندگی اطرافیانتان تاثیر می گذارد. برای اینکه بدانید نحوه این تاثیرگذاری چگونه است، سوال کنید.
وقتی من مراقب سلامتی خودم نیستم، چه تاثیری روی شما دارد؟
وقتی استرسم را مدیریت نمی کنم، چه تاثیری روی شما دارد؟
وقتی داروهایم را نمی خورم، چه تاثیری روی شما دارد؟
نکته مثبت ماجرا این است که شما می دانید زندگی و اعمال شما روی زندگی دیگران تاثیر می گذارد. پس باید همیشه مراقب سلامتی خودتان باشید و دست از خود تخریبی بردارید.
مانع اصلی عبور از دو راهی ها
این مانع خودتخریبی است. در یک مقیاس بزرگ، چسبیدن به انتظارات دوران کودکی و بازی کردن نقش یک بزرگسال جوهر و اساس زندگی با خودتخریبی است. حتی وقتی فکر قرار گرفتن در یک دوراهی را می کنید نمی توانید انتخاب کنید و این اصلاً جالب نیست. درواقع این وضعیت می تواند شما و کسانی که در زندگی شما هستند را دچار خستگی و درماندگی می کند.
قدرتمندترین سلاح شما برای مقابله با خودتخریبی، خودآگاهی حقیقی شماست. هرکاری که برای افزایش خودآگاهی تان انجام دهید، در رشد و بلوغ روانی شما نقش خواهد داشت. تمایلات خودتخریبی می تواند ممکن است دیدگاه شما را تغییر دهید؛ بنحویکه باور می کنید قادر نیستید یا آنقدر ارزش ندارید که بتوانید به عنوان یک بزرگسال یا دنیا مواجه شوید. در واقع با خودتخریبی ممکن است هیچگاه نخواهید بزرگ شوید و از این حالت راضی هم باشید.
این نکته در دل تک تک هفت مشکل ذکر شده وجود دارد. حالا انتخاب با خودتان است؛ آیا می خواهید بزرگ شوید و بر مشکلات غلبه کنید؟
