مغز انسان بسیار شگفت انگیز و در بسیاری از مواقع مانند یک راز است. درست است که هنوز تحقیقات، طرز کار مغز را بصورت کامل کشف نکرده اند؛ با این حال اطلاعات ارزشمندی در رابطه با اینکه در مغز ما چه می گذرد، کشف شده است.

متاسفانه در رابطه با مغز، خرافات زیادی منتشر شده است. در اینجا به هفت مورد آن ها اشاره می کنیم و آن ها را بررسی خواهیم کرد…

هفت افسانه در رابطه با مغز

هفت افسانه در رابطه با مغز

  – شما فقط از ۱۰ درصد مغز خود استفاده می کنید:

این یک تفکر قالبی است که مغز انسان می تواند بسیار هوشمندانه تر از چیزی که هست کار کند. حتی این تفکر تا جایی پیش رفته که افراد تصور می کنند که ذهن انسان می تواند اجسام را تکان دهد. اگر این توانایی فقط ۱۰ درصد از توانایی مغز ما باشد، تصور کنید با ۹۰ درصد باقی مانده چه کارهایی باید انجام داد!!

    × بررسی واقعیت:

تحقیقات نشان می دهد که نقاط مختلف مغزی، کارکردهای مختلفی دارد؛ همچنین اگر این واقعیت درست باشد، ما در صدمات مغزی فقط باید نگران ۱۰ درصد از مغز خود باشیم. اما واقعیت این است که آسیب به کوچک ترین نقاط مغز، باعث اختلال هم در شناخت و عملکرد می شود.

همچنین روش های عکس برداری نشان داده اند که تمام نقاط مغز، حتی در هنگام خواب نیز فعالیت می کنند. درست است که ما به تناسب مطالبات محیطی از نقاط مختلف مغز استفاده می کنیم؛ ولی تمام مغز تقزیبا همیشه فعال است.

  – آسیب مغزی دائمی است:

مغز بسیار شکننده است و اتفاقات مختلفی مانند ضربه، سکته مغزی و یا بیماری می تواند به آن آسیب بزند و این آسیب ها می تواند طیف وسیعی از عواقب، از مشکلات خفیف شناختی تا صدمات کامل را ایجاد کند؛ اما آیا این آسیب دائمی است؟

    × بررسی واقعیت:

بر خلاف تفکر ما که احساس می کنیم صدمات دائمی هستند، تحقیقات نشان داده است که بهبودی بستگی به محل و شدت آسیب دارد. برای مثال ضربه سر در فوتبال ممکن است به ضربه مغزی منجر شود، در حالی که این صدمه با استراحت و سپری شدن زمان بهبود خواهد یافت.

از سوی دیگر برخی صدمات مثل سکته مغزی ممکن است طوری باشند که صدمات ناشی از آن ها واقعا پایدار باشد؛ اما این نکته را هیچ وقت از یاد نبرید که مغز انسان بسیار انعطاف پذیر و شکل پذیر است و تحت صدمات جدی نیز می تواند قابلیت خود را بازیابد و ارتباطات جدید شکل دهد.

تحقیقات نشان می دهد که حتی در صدمات جدی مثل سکته مغزی نیز مغز قادر به تشکیل ارتباطات با سایر نواحی سالم مغز است. (BrainFacts.org)

  – مردم یا چپ مغز هستند یا راست مغز:

آیا تا حالا شنیده اید که کسی خود را هم راست مغز و هم چپ مغز توصیف کند؟ مردم معمولا تصور می کنند که یا نیمکره چپ آن ها غالب است و یا نیمکره راست آن ها! تصور آن ها از این حقیقت ناشی می شود که نیمکره راست خلاق تر و رساتر است و نیمکره چپ تحلیلی و منطقی…

    × بررسی واقعیت:

در حالی که متخصصین نشان داده اند که جانبی شدن مغز وجود دارد، ولی هیچ کس نمی تواند ادعا کند که راست مغز است یا چپ مغز. واقعیت این است که ما برای انجام هرچه بهتر امور، به همکاری هر دو نیمکره در عین واحد نیازمندیم که تفکیک این دو از هم ممکن نیست؛ حتی در اموری که مربوط به منطقه خاصی از مغز است.

مهم نیست که چقدر جانبی شدن وجود دارد، مهم این است که نیمکره های مغز در همکاری با هم کار را انجام می دهند. برای مثال نیمکره چپ، متخصص در پیدا کردن کلمات و صرف و نحو جملات است؛ ولی نیمکره راست، مسئول نحوه ادای کلمات با ریتم مشخص و دادن بار عاطفی با جملات است. این کشفی بود که کارل ریمز انجام داده بود.

  – مغز انسان بزرگترین مغز است:

مغز انسان نسبت به بدن آن بسیار بزرگ است، اما این تصور که مغز انسان بزرگ ترین مغز در بین موجودات زنده است از کجا آمده است؟!

    × بررسی واقعیت:

مغز افراد بالغ در حدود ۱۵ سانتیمتر طول دارد. بزرگترین مغز متعلق به نهنگ ها است و پس از نهنگ ها فیل ها بزرگترین مغز را دارند که متوسط وزن آن ۱۱ پوند است.

  – ما با تمام سلول های مغز خود به دنیا می آییم و زمانی که آن ها از بین بروند، دیگر برای همیشه از بین رفته اند:

دیدگاهی وجود دارد که می گوید مقدار سلول های بدن ثابت است و آیا از بین رفتن آن ها به معنای از دست دادن همیشگی آن ها است؟

    × بررسی واقعیت:

تحقیقات جدید کشف کرده اند که مغز انسان بالغ حتی در طول زندگی نیز، قادر به تولید نورون های جدید است. این فرایند با نام نوروجنزیز شناخته می شود و قسمتی از مغز که تایید شده است که نوروجنزیز در آن وجود دارد، بخش هیپوکامپ یا قسمت مربوط به رمزگردانی حافظه می باشد.

  – نوشیدن الکل سلول های مغز را می کشد:

پدیدار شدن این افسانه شاید مربوط به هشدارهایی در رابطه با مصرف الکل باشد. این هشدار که مصرف الکل سلول های گرانبهای مغز را که هیچ وقت دیگر تولید نمی شوند، از بین می برد…. اما آیا این گفته درست است؟

    × بررسی واقعیت:

قطعا درست است که مصرف الکل عواقب بهداشتی و درمانی بدی دارد، اما تحقیقات نشان می دهد که مصرف الکل با از بین رفتن سلول های مغزی ارتباطی ندارد.

  – در مغز انسان ۱۰۰ میلیارد نورون وجود دارد:

اگر کتب روانشناسی یا کتاب های علوم اعصاب را ورق زده باشید، مطمئنا با این رقم روبرو شده اید. چگونه چنین تعداد نورون در مغز وجود دارند؟

    × بررسی واقعیت:

این رقم آنقدر تکرار شده است و به طوری که هیچ کس واقعا از تعداد دقیق نورون های مغز اطلاعی ندارد. با این حال یکی از محققین در سال ۲۰۰۹ تصمیم گرفت تعداد دقیق سلول های مغز را محاسبه کند. بر اساس این محاسبه، تخمین زده شده است که مغز انسان ۸۵ میلیارد سلول داشته باشد که باز هم در این مورد شک و تردید بسیار است.

 

منابع:

Balter, M. (2012, Oct. 26). Why are our brains so ridiculously big? Slate. Retrieved from http://www.slate.com/articles/health_and_science/human_evolution/2012/10/human_brain_size_social_groups_led_to_the_evolution_of_large_brains.html

Boyd, R. (2008, Feb 7). Do people only use 10 percent of their brains? Scientific American. Retrieved from http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=people-only-use-10-percent-of-brain

BrainFacts.org. (2012). Myth: Brain damage is always permanent. Retrieved from http://www.brainfacts.org/diseases-disorders/injury/articles/2011/brain-damage-is-always-permanent

Cossins, D. (2013, June 7). Human adult neurogenesis revealed. The Scientist. Retrieved from http://www.the-scientist.com/?articles.view/articleNo/35902/title/Human-Adult-Neurogenesis-Revealed/

Hanson, D. J. (n.d.). Does drinking alcohol kill brain cells? PsychCentral.com. Retrieved from http://www2.potsdam.edu/hansondj/HealthIssues/1103162109.html

Herculano-Houzel S (2009). The human brain in numbers: A linearly scaled-up primate brain. Frontiers in Human Neuroscience, 3(31). doi:10.3389/neuro.09.031.2009

Randerson, J. (2012, Feb 28). How many neurons make a human brain? Billions fewer than we thought. The Guardian. Retrieved from http://www.guardian.co.uk/science/blog/2012/feb/28/how-many-neurons-human-brain

The Technium. (2004). Brains of white matter. http://www.kk.org/thetechnium/archives/2004/11/brains_of_white.php

Zimmer, C. (2009, April 15). The Big Similarities & Quirky Differences Between Our Left and Right Brains. Discover Magazine. Retrieved from http://discovermagazine.com/2009/may/15-big-similarities-and-quirky-differences-between-our-left-and-right-brains

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب