اضطراب امتحان
اضطراب امتحان را اینگونه تعریف میکنند: نوعی خود اشتغالی ذهنی است که با خود کم انگاری و تردید درباره تواناییهای خود مشخص میشود و غالبا به ارزیابی شناختی منفی و عدم تمرکز حواس و واکنشهای جسمانی نامطلوب و به افت عملکرد تحصیلی فرد منجر می شود. اضطراب امتحان نوعی واکنش ناخوشایند و هیجانی نسبت به موقعیت ارزیابی در مدرسه است.
این حالت هیجانی معمولا با تنش، تشویش، نگرانی و سردر گمی و برانگیختگی سیستم اعصاب خود مختار همراه است. آشفتگی معده، بهم خوردن ساعتهای خواب و ارامش، تغییراتی در میل به غذا، ضعف، سرگیجه ، تغییر در فشار خون، میزان بالای نبض و ترشح هورمونهای آدرنالین و نورآدرنالین.
اضطراب امتحان چیست؟
اضطراب امتحان، اصطلاحی کلی است که به نوعی اضطراب یا هراس اجتماعی خاص اشاره دارد. این نوع اضطراب، فرد را نسبت به توانایی هایش دچار تردید کرده و توان او را برای مقابله با موقعیت امتحان، کاهش می دهد. فردی که دچار اضطراب امتحان شده است، مواد درسی را می داند، اما شدت اضطراب وی مانع از آن می شود که معلومات خود را هنگام امتحان به ظهور برساند.
معمولا بین نمرات اضطرابی و نمرات امتحانی، یک رابطه معکوس معناداری وجود دارد؛ به این شکل که هر چه نمره اضطراب بالاتر باشد، نمره امتحان کمتر خواهد بود و هر چه نمره اضطراب پایین تر باشد، نمره امتحان بالاتر خواهد بود.
این یک واقعیت است که افزایش اضطراب با کاهش کارآمدی تحصیلی مرتبط است؛ زیرا اضطراب به طور موقت کنش وری بهنجار (توانایی عقلی معمولی) فرد را دچار اختلال می کند به طوری که فرد مضطرب نمی تواند از توانایی های عقلی خود خوب استفاده کند. از این روی یا مطالب امتحانی را خوب نمی تواند به حافظه بسپارد یا این که اگر از قبل همه مطالب را یاد گرفته باشد، هنگام امتحان به او فراموشی دست می دهد و توان بازیابی مطالب آموخته شده را ندارد.
اضطراب امتحان در دانش آموزان
یکی از عوامل بسیار مهمی که میتواند میزان موفقیت فرد را در فعالیتهای آموزشی تحت تأثیر خود قرار دهد، مبحثی به نام اضطراب امتحان است؛ مقولهای که به ویژه در ایام امتحانات از رسانههای مختلف شنیده میشود و هر یک از کارشناسان راهکارهایی را نیز جهت رفع آن ارائه میدهند.
باید به این امر توجه داشت که عوامل متعددی در اضطراب امتحان دخیل هستند؛ از جمله عوامل فردی، آموزشگاهی، اجتماعی و خانوادگی. اضطراب امتحان دربرگیرنده گونهای از اضطراب است که در موقعیت ارزشیابی یا حل مسأله بروز میکند و محور آن تردید درباره عملکرد و پیامد آن افت بارز توانایی مقابله با موقعیت است. به علاوه، تجربهای ناخوشایند است که باورها، نگرشها و انگیزههای فرد را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
اضطراب امتحان معمولاً در سنین ۱۲-۱۰ سالگی شکل میگیرد و تا دوران بزرگسالی و حتی تحصیلات دانشگاهی ادامه مییابد. اضطراب امتحان یکی از دلایل افت تحصیلی در دانشآموزان است و باید با آن مقابله کرد.
عوامل بوجود آورنده اضطراب امتحان
- انتظار بیش از حد از خود
- ضعف در اعتماد بنفس
- رقابت بیش از حد
- عدم آمادگی و برنامه ریزی لازم
- عدم تمرکز بر امتحان و درس خواندن
- شخصیت مضطرب و کمال گرا
عوامل موثر در اضطراب امتحان
عوامل فردی
عوامل متعددی از جمله سن، جنس، توقعات والدین و یا اجتماع و محتویات مطالب مورد آزمون میتواند با اضطراب امتحان ارتباط داشته باشد و در همین راستا مطالعات زیادی جهت درک ریشههای این معضل صورت گرفته است. ارزیابی منفی فرد از خودش میتواند هسته مرکزی اضطراب امتحان باشد. به علاوه اضطراب امتحان ارتباط نزدیکی با فقدان اعتماد به نفس، ناتوانی برای حل مسئله و احساس خودکارآمدی دارد.
مرکز روانشناسی اکسیر تمام خدمات روانشناختی خود را توسط متخصصین محرب از جمله مشاوره فردی، مشاوره افسردگی، مشاوره وسواس، مشاوره اضطراب و .. را به صورت حضوری و غیرحضوری (تلفنی یا تصویری) به شما عزیزان ارائه می دهد.
اضطراب امتحان تا حدود زیادی با افکار منفی و ارزیابیهای بدبینانه از امتحان رابطه دارد و ممکن است موجب تغییر در اسنادهای دانشآموزان و دانشجویان شود و نیز خودپنداره و رفتار منفی آنها را تغییر دهد. توبیاس اعتقاد داشت که اضطراب امتحان به دلیل عادتهای مطالعه نامناسب و ناکارآمد است. با وجود این، افراد دارای اضطراب امتحان بالا مشکلاتی در تمرکز گزارش میکنند و به طور واقعی در مراحل پایانی و نزدیک به امتحان مطالعه کمی دارند.
جویس و مردیت نشان دادند شخصیت نقش مهمی را در عملکرد عاطفی و هیجانی مؤثر و اثربخش به جای میگذارد. علی محمدی در مطالعه ای دریافت که بین اضطراب و برون گرایی ارتباط منفی وجود دارد. چامورو و فرنهام دریافتند که خصوصیات شخصیتی همچون روان رنجوری و برون گرایی به طور معناداری با سطوح اضطراب امتحان مرتبط است. رحیمی در مطالعه خود گزارش کرد که فقدان هوشیاری نسبت به خود، ناایمنی پارانویایی، و گرایش به گنهکاری در ایجاد اضطراب نقش معناداری دارد. بنابراین اضطراب امتحان یک ویژگی و خصیصه شخصیتی است که از ساختار شخصیتی و شناختی فرد نشأت میگیرد. درون گرایی با اضطراب رابطه مثبتی دارد.
عوامل خانوادگی
انتظارات بیش از حد و حساسیت والدین به نتایج امتحان فرزندانشان، میتواند از علل افزایش شیوع اضطراب امتحان در دانشآموزان باشد. سطح انتظارات و توقعات والدین و معلمان چنانچه با توانایی و امکانات دانشجویان و دانشآموزان متناسب نباشد و انتظاراتی نابجا و غیرمنطقی از آنان داشته باشند، باعث افزایش اضطراب امتحان میشود.
تشکر دریافت که بین نگرشهای فرزندپروری والدین و همچنین تیپ شخصیتی نوع A والدین با اضطراب امتحان دانشآموزان ارتباط معناداری وجود دارد.
نتیجه مطالعه پاپکو نشان داد که هر چه نوجوانان از نفوذ خانواده خود فاصله گرفته و تمایزیافتگی بیشتری داشته باشند، میزان اضطراب امتحان آنها کمتر خواهد بود.
موسوی و همکاران در پژوهش خود دریافتند که وضعیت زندگی مشترک والدین ارتباط معناداری با افزایش اضطراب در فرزندانشان ندارد، البته محققان به این مسئله اشاره کردند که دادههای به دست آمده در این بخش چندان مورد اعتماد نیست و احتمال میرود نوجوانان تمایلی به بیان واقعیت زندگی خانوادگی از خود نشان نداده باشند. همچنین ارتباط بین تعداد مراجعه والدین به مدرسه و اضطراب امتحان معنی دار نبود. در همین پژوهش، محققان دریافتند، از نظر واکنش والدین به وضعیت تحصیلی فرزندانشان، میانگین اضطراب امتحان هنگامی که والدین واکنش تند و شدید نشان میدادند، نسبت به سایر موارد به نحو قابل توجهی بالاتر بود و کمترین اضطراب امتحان در واکنش تشویقی والدین مشاهده شد. این امر از پیش قابل انتظار بود، چنانچه رابطه والدین با نوجوانان، رابطه حمایت کننده باشد و به آنها اجازه اشتباه کردن و یادگیری از اشتباهات را بدهد، رابطه مناسب به شمار میرود که باعث تکامل فرد میشود.
عوامل آموزشگاهی
یکی از عوامل مؤثر، فضا و محیطی است که دانشآموز در آن تحصیل میکند. برای مثال تفاوتهایی بین جمعیت روستایی و شهری در میزان اضطراب امتحان دیده شده است. آشنا یا غریب بودن ممتحنها و وجود محدودیت زمانی نیز میتواند از عوامل مؤثر باشد.
نتایج پژوهشهای ساراسون و مندلر نشان میدهد که هر چقدر محیط برگزاری امتحان نامناسب باشد، میانگین نمرات اضطراب امتحان دانشجویان بیشتر میشود. چنانچه دانشجویی با اطمینان خاطر و راحتی فکر در جلسه امتحان حضور یابد، شانس موفقیت او در امتحان بیشتر است تا آنکه با ترس و بیاعتمادی نسبت به محیط کلاس و استاد در جلسه امتحان شرکت کند. شرایط نامناسب دانشگاه، روشهای خشک تدریس، وضعیت نامناسب کلاس و غیره از جمله مسائلی هستند که میتوانند بر عملکرد تحصیلی و اضطراب امتحان تأثیر منفی بگذارند.
موسوی و همکاران در پژوهشی دریافتند که تعداد دانشآموزان کلاس، ارتباط معنادار و مثبتی با اضطراب امتحان دارد. به این ترتیب که در کلاسهایی که تعداد دانشآموزان بیشتر بودند، نمره اضطراب امتحان نیز بالاتر بود. اثری که تعداد دانشآموزان بر اضطراب آنها دارد ممکن است به علت بالا بودن هیجان و شلوغی کلاس باشد و یا این که مدارسی که دانشآموزان کمتری دارند، احتمال میرود رسیدگی بیشتری شود. با توجه به وجود فاکتورهای مختلف، این امر به تنهایی قابل پیش بینی نبود.
در واکنش تند و شدید مدرسه نسبت به افت و عملکرد تحصیلی، نمره اضطراب امتحان بالا میرود. در یک مطالعه، اثر اخطار مشکل بودن امتحان (قبل از برگزاری آن) مورد ارزیابی قرار گرفت و این نتیجه به دست آمد که این اخطار در دانشآموزانی که سطح اضطرابشان بالاست، منجر به بدتر شدن کارآیی خواهد شد. بنابراین خود مدرسه هم میتواند برای کودکان مستعد این اضطراب را ایجاد کند.
عوامل فرهنگی
ساراسون معتقد است که در برخی جوامع (خصوصاً آمریکا) مسایل فرهنگی برای تفاوتهای جنسیتی بیشتر در نمرههای اضطراب قابل پیش بینی است، زیرا در این جوامع دختران به راحتی مجاز هستند که اضطراب بیشتری نسبت به پسران داشته باشند.
اقلیتهای نژادی و افرادی که سطح اقتصادی – اجتماعی پایین دارند، مستعد فشارهای روانی بهخصوص اضطراب امتحان هستند. دانشآموزان دارای وضعیت اقتصادی – اجتماعی پایینتر، اضطراب امتحان بیشتری دارند. همچنین دانشآموزان کشورهایی چون عربستان، مصر و اسرائیل، در مقایسه با چین، آلمان، کره، ترکیه، آمریکا و هندوستان، اضطراب امتحان بیشتری نشان داده اند.
فنون و روش های مبارزه با اضطراب امتحان
تاثیر مخربی که اضطراب امتحان روی پیشرفت تحصیلی و روحیه دانش آموز می گذارد، صدمه ای واحد نیست، بلکه خسارات جسمانی، روانی، تحصیلی و اقتصادی ناشی از اضطراب امتحات، با تاثیری که روی نظام آموزش جامعه می گذارد موجب ضعف نظام آموزشی و مانع پیشبرد اهداف آموزش می گردد. بنابراین لزوم کمک رسانی به دانش آموزانی که دچار چنین مشکلی هستند احساس می گردد.
در این حوزه جهت کاهش و از میان بردن اضطراب امتحان، روش ها و تکنیک هایی وجود دارد که با توجه به مسئله و نیاز هر دانش آموز در مراکز مشاوره توسط روان درمانگر یا مشاور، به کار گرفته می شوند که در زیر اشاره مختصری به آنها می گردد:
مرکز روانشناسی اکسیر تمام خدمات خود از جمله مشاوره خانواده، مشاوره ازدواج، مشاوره طلاق، مشاوره جنسی و … را به افرادی که تحت پوشش بیمه بانک های طرف قرارداد اکسیر هستند رایگان ارائه می دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.
خودکارآمدی
عوامل بسیاری در محیط آموزشی وجود دارد که میتواند باعث کاهش اضطراب امتحان شود. یکی از فواید آموزشی، افزایش خودکارآمدی و تقویت باور مثبت فرد در مورد تواناییهای خودش است. اضطراب امتحان نوعی دلمشغولی ذهنی است که با خودکمانگاری و تردید درباره تواناییهای خود مشخص میشود و غالباً به ارزیابی شناختی منفی، عدم تمرکز حواس و واکنشهای فیزیولوژیکی نامطلوب و افت عملکرد تحصیلی میانجامد. واضح است که تکرار شکست در امتحانها، احساس پایینتری از کارآمدی را در فرد به وجود میآورد و بین خودکارآمدی و موفقیت تحصیلی رابطه وجود دارد.
به طور کلی افراد دارای اضطراب امتحان معمولاً دارای سطوح پایینی از خودکارآمدی بوده و احساس درماندگی و ناتوانی میکنند و نیز قادر نیستند که رویدادهای امتحان را تحت کنترل و نفوذ خود درآورند. همچنین این افراد باور دارند که هر تلاشی برای موفق شدن در امتحانات، بیهوده و محکوم به شکست است. در چنین شرایطی چنانچه تلاشهای اولیه آنها برای غلبه بر موانع و مشکلات امتحان غیرمؤثر باشد، احتمالاً به سرعت تسلیم میشوند.
تقویت خودکارآمدی دانشآموزان
- آموزش مهارتهای تحصیلی از جمله بررسی عوامل اتلاف وقت، مدیریت زمان، تمرکز حواس و بررسی منشأ حواسپرتی به تقویت خودکارآمدی دانشآموزان کمک میکند.
- بسیاری از مطالعات عامل نگرشهای ناکارآمد را به عنوان عامل زمینهساز اختلالاتی همچون اضطراب میدانند. بدین ترتیب بایستی به دانشآموز نشان داد که نگرشی همچون «من ناتوان هستم» در هنگام امتحان به صورت اضطراب بروز میکند. پس افکار منطقی همچون «من میتوانم در دروسی که ضعیف هستم، مهارت کسب کنم»، او را قدمی رو به جلو خواهد برد. در حقیقت متخصصان، اختلالات اضطرابی را ناشی از باورهای نامناسب میدانند. چراکه وجود این نگرشهای منفی و ناکارآمد بر نحوه تفسیر افراد از وقایع تأثیر میگذارد و باعث ایجاد هیجانات نامناسب میشود.
- ارائه تشویقهای کلامی از جانب دیگران موجب افزایش اعتماد به نفس و خودکارآمدی دانشآموز میشود و در نتیجه اضطراب امتحان را در او کاهش خواهد داد.
- دانشآموزان بایستی بیاموزند که داشتن دانش، مهارتها و دستآوردهای قبلی افراد، پیشبینیکنندههای مناسبی برای عملکرد آینده افـراد در امتحانات نیستند، بلکه باور انسان به تواناییهای خود در انجام چگونگی عملکرد خویش مؤثر است و همین امر است که اضطراب آنها را کاهش خواهد داد.
- مسأله مهم این است که به دانشآموزان این باور را ارائه کنیم که انسانهای کارآمد کسانی هستند که میتوانند از افکار و احساسات منفی نظیر ناامیدی و اضطراب رهایی یابند و از سبکهای یادگیری مناسب بهره صحیح را برده و در فراز و نشیبهای زندگی کمتر با مشکل مواجه شوند. چراکه باورهای خودکارآمدی فرد بر رفتار او و میزان تلاش او در یک کار تأثیر میگذارد.
- از جمله عوامل متعددی که پیشرفت تحصیلی را تحت تأثیر قرار میدهد، سبکهای یادگیری است که میتواند بر جریان یادگیری اثرات فراوانی بگذارد و آگاهی از آن، بر کاهش اضطراب امتحان مؤثر است. برحسب تعریف، سبک یادگیری یک رفتار عادتی و متمایز برای کسب دانش و مهارتها یا بازخوردها است که از طریق مطالعه یا تجربه کسب میشود یا شیوهای است که دانشآموزان در یادگیری مطالب درسی خود به سایر شیوه ها ترجیح میدهند.
- زمانی که سبکهای یادگیری و نوع ترجیحات دانشآموزان شناسایی و در نظر گرفته شود، انگیزش آنها برای یادگیری افزایش مییابد و زمانی که دانشآموزان برای یادگیری بیشتر برانگیخته میشوند، پتانسیلی برای یادگیری گسترده وجود دارد. بنابراین، معلمان میتوانند با شناخت ترجیحات یادگیری دانشآموزان بر سر کلاس درس و قرار دادن آنها در محیط مناسب آموزشی از لحاظ امکانات و طراحی محیط و حتی دما و نور، به دانشآموزان در دریافت و سازماندهی اطلاعات کمک کنند. اینگونه آموزش باعث میشود که دانشآموزان اطلاعات را به درستی رمزگردانی کرده و در جلسه امتحان به راحتی و با اضطراب کمتری آن را بازیابی کنند و در نتیجه بازیابی مناسب اطلاعات درسی، خودکارآمدی و باور مثبت دانشآموزان در مورد تواناییهای خودشان افزایش مییابد.
- اضطراب تحصیلی در حیطه آموزش و پرورش، از عوامل مخل و مخرب به حساب میآید. تأثیر منفی اضطراب امتحان بر فرآیندهای تعلیمی و تربیتی توسط پژوهشهای متعدد و مختلفی نشان داده شده است. با توجه به پیامدهای گوناگون اضطراب در زندگی دانشآموزان و خانوادههای آنها توجه به این مقوله بسیار حائز اهمیت است. اگر اضطراب از حد خاصی بیشتر باشد، در روند تحصیل دانشآموز اختلال ایجاد میکند. بایستی به دانشآموزان، موارد لازم را ارائه داد تا بتوانند به موقعیتها و شرایط اضطرابآور به گونهای پاسخ دهند که آسیبی به روان و جسم آنها وارد نشود، زیرا که اضطراب ریشه بسیاری از بیماریهای روانی است. با عوامل روانشناختی نظیر مفهوم خودکارآمدی، به میزان زیادی میتوان از این امر پیشگیری کرد.
کودکان از ابتدای ورود به مدرسه و زمانی که کلاس اول را شروع می کنند، هیچ ترس و دلهره ای از امتحان و آزمون های کلاس ندارند و روز امتحان برای آنها هیچ تفاوتی با دیگر روزهای مدرسه ندارد، اما متأسفانه والدین، مربیان، آموزگاران، هم کلاسی ها و دیگر اطرافیان هستند که کودکان را نسبت به امتحان آشفته و پریشان می کنند، تا حدی که در سال های بعدی تحصیلی دچار چنان اضطرابی می شوند که گاهی از درس و کلاس و مدرسه هم بیزار می گردند. داشتن کمی اضطراب در روزهای امتحان لازم و طبیعی است، زیرا موجب حرکت، نشاط، پویائی و انگیزه دانش آموز برای یادگیری و درس خواندن می شود.
اما اگر این اضطراب و نگرانی از حد عادی خود تجاوز کند، باعث نا توانی و ضعف دانش آ موز، فراموش کاری های زودگذر، خطاهای ادراکی، حواس پرتی، درگیری های ذهنی، عدم تمرکز، هیجان بیش از اندازه و به دنبال آن کاهش عملکرد تحصیلی او می شود. اضطراب امتحان معمولاً بین سنین ۱۱-۱۰ سالگی، یعنی زمانی که دانش آموزان در مقطع ابتدائی درس می خوانند، آغاز می شود و چنانچه درصدد مقابله و رویاروئی با آن برنیایند، با بالا رفتن مقطع تحصیلی آنان، افزایش می یابد.
آموزش “توجه”
یکی از آثار سوء اضطراب امتحان، تاثیر این نگرانی روی میزان توجه و کاهش قدرت توجه می باشد. مثلا در یک تحقیق، مشخص شد کودکان ۸ تا ۱۲ ساله دچار اضطراب امتحان، در جریان امتحان بیشتر به محرک های نامربوط توجه می کردند تا خود امتحان.
به همین خاطر آموزش توجه یکی از فنون موثری است که از آن همراه با آمورش تن آرامی در افراد دچار اضطراب امتحان، از آن سود جسته می شود.
آموزش مهارت های مقابله ای
منظور از مهارت های مقابله ای، تلاش هایی است که توسط فرد جهت رویارویی با موقعیت های استرس زا (شرایطی که باعث ایجاد فشار روانی می شوند) صورت می پذیرد. در این تکنیک به دانش آموز مهارت هایی جهت کنترل شرایط فشارزا آموخته می شود.
آموزش تعلیم به خود
در این روش به دانش آموز آموخته می شود از یک الگوی حل مسئله در برخورد با مشکل پیروی کند. به عنوان مثال در برخورد با یک موقعیت دشوار چنین سوالی را از خود می پرسد: در مقابله با این مشکل چه باید بکنم؟ سپس خودش پاسخ این سوال را می دهد: باید این مشکل را حل بکنم و به همین ترتیب، مرحله به مرحله، دانش آموز با خودش درباره مشکل صحبت می کند.
درمان شناختی
زیربنای اصلی درمان شناختی این نظریه است که واکنش های هیجانی و رفتارهای فرد (از قبیل: افسردگی، ناکامی و اضطراب) ناشی از خود وقایع نبوده و منتج از برداشت و تفسیری است که شخص از آن واقعه در ذهن خود دارد. پس، این خود وقایع نیستند که خوب یا بدند بلکه تفسیر ما از آنها خوب یا بد است. به عنوان مثال در واقعه باریدن باران در روز بارانی این ما هستیم که بر چسب “بد یمن بودن” یا “دلپذیر بودن” را بر آن می زنیم.
بنابراین در درمان شناختی، جهت بهبود شناخت فرد از وقایع به دانش آموز کمک می شود که این تاثیر بسیار مهم در کاهش اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارد.
الگوسازی
در این روش درمانگر الگوی سازنده و مناسب از رفتار را (مثلا رفتار مناسب هنگام رویارویی با موقعیت امتحان) به مراجعه کننده ارایه می دهد.
آموزش مهارت های مطالعه
موفقیت تحصیلی دانش آموز، برخلاف آنچه معمولا والدین می پندارند، تنها منوط به ساعات طولانی مطالعه و تکرار فراوان آموخته ها نیست. بلکه مطالعه، فرآیند منسجم و خلاقی است که به ترکیبی از روش های مطالعه بستگی دارد.
در زمینه اضطراب امتحان به این نکته باید توجه گردد که دانش آموزانی که از مهارت های مناسب مطالعه و نیز آمادگی کافی برخوردارند، دلهره کمتری در موقعیت امتحان دارند.
درمان های دارویی
با توجه به اینکه در اضطراب امتحان علاوه بر علایم هیجانی و شناختی، علایم فیزیولژیک و جسمانی نیز باید مورد بررسی و پیگیری قرار گیرند، گاهی برای کاهش نشانه های ناشی از اضطراب امتحان، مصرف کوتاه مدت برخی از داروهای ضد اضطراب و یا آرام بخش های خفیف، ضرورت می یابد که باید حتما توسط روان پزشک تجویز گردند.
در نهایت، به کارگیری تکنیک های درمان های مختلف روان شناسی که در مراکز معتبر مشاوره و روان درمانی صورت می پذیرد، به نحو بسیار چشمگیری منجر به بهبود توان فراگیری و عملکرد تحصیلی دانش آموز خواهد شد.
مقاله مرتبط: داروی ضد اضطراب
نکات مهم درباره اضطراب امتحان
عزیزان به یاد داشته باشید که:
- اضطراب نوعی احساس فریب انگیز است که به شما القا می کند از پس هر کاری که قرار است انجام دهید بر نمی آیید پس در شرایط اضطراب از تلاش و کوشش دست برندارید و با آرام کردن خود مانند کشیدن چند نفس عمیق و رهانمودن عضلات بدن به مطالعه دروس مشغول شوید.
- توجه داشته باشید که افکار شخص است که اضطراب را بوجود می آورد مانند اینکه اگر در این امتحان موفق نشوم تصور دیگران در مورد من چه خواهد بود؟ و یا اینکه خود را با دیگران مقایسه می کنید و فکر می کنید که در صورت عدم موفقیتتان حتما از دیگران کم هوشتر و یا ضعیفترید و این افکار و یا این حرفهایی که بخود می زنید مطمئن باشید در اضطرابتان و در نهایت در نتیجه امتحانتان اثربدی خواهد گذاشت.پس باید سعی کنید اول از همه افکار منفی را که مانند بندی که شما را در محاصره کرده خلاص شوید و با بالا نگه داشتن اعتماد بنفستان خود را در مقابل استرس مقاوم کنید.
- در زمانهای داشتن اضطراب سعی کنید به جمع بپیوندید و ازگوشه نشینی پرهیز کنید زیرا گوشه گیری باعث تشدید اضطراب می شود.
- سعی کنید در حال انجام هر کار که هستید (درس خواندن و یا امتحان دادن) فقط فکرتان را متوجه آن کار نگه دارید و از پیش بینی در مورد عملکرد کارتان و اینکه مثلا اگر امتحان را خراب کردید چه پیش می آید بپرهیزید و فقط و فقط در همان زمان حال زندگی کنید تا از بهم ریختن حواستان جلوگیری کرده باشیدو در نهایت وقت و انرژی خود را سر جلسه امتحان با نگران شدن و فکر کردن به عواقب خراب کردن و یا کنجکاوی در مورد اینکه دیگران چه می کنند هدر ندهید.
- در زمانهای امتحان از خوردن مواد کافئین دار بپرهیزید زیدا موجب بالا رفتن اضطراب می شود.
- به خودتان بعد از هر مورد مطالعه پاداشی بدهید و همینطور بعد از امتحان بخاطر تلاشی که کردید پاداش دهید و از خود تشکر کنید.
بیاد داشته باشید تا وقتی که خودتان همیشه با دید منفی به خودتان نگاه می کنید هیچ چیزدرست نمی شود پس به تواناییهای خود ایمان داشته باشید.
استرس بیش از حد برای امتحان و ترس از اینکه به معلم اشتباه پاسخ بدم و میترسم امتحان بدم