گفتن واژه چاق به کودکان، آنها را چاق تر می کند!

کودکان چاق

کودکانی که والدین آن‌ها مرتب گوشزد می‌کنند که تو چاق هستی، به نظر می‌رسد تمایل دارند؛ که بیشتر وزن اضافه کنند؛ در مقایسه والدینی که به کودک می‌گویند وزن تو نرمال هست، آن کودک کمتر وزن اضافه خواهد کرد. والدین وقتی به کودک می‌گویند چاق، آن کودک تصویر بدنی بسیار منفی  از خود خواهد داشت و احتمالاً کمتر تلاش خواهد کرد تا وزن خود را پایین بیاورد.

گفتن کلمه چاق و اضافه وزنی

پژوهش‌های قبلی ثابت کرده بودند اگر والدین تصور کنند که کودک آن‌ها چاق است، اقداماتی برای اضافه وزن آن‌ها انجام خواهند داد؛ اما پژوهش‌های جدید نتایج متضادی را کشف کرده‌اند. دکتر رابینسون روشن کرده است که وقتی والدین متوجه چاقی کودک می‌شود، همین موضوع احتمال افزایش وزن کودک را در آینده بالا می‌برد.

تصورات منفی که در ارتباط با کودکانی که اضافه وزن دارند، وجود دارند؛ شاید توضیح این موضوع باشد که چرا وقتی والدین کودک خود را چاق می‌پندارند؛ منجر به این می‌شود که کودک وزن بیشتری کسب کنند.

مقاله مرتبط: راه های جلوگیری از چاقی در کودکان

مقاله مرتبط: اهمیت پیشگیری از اضافه وزن در کودکی

پژوهش درباره چاقی

دکتر رابینسون و همکارانش یک پژوهش طولی در ارتباط به کودکان و خانواده‌های استرالیایی انجام دادند. پژوهشگران ۲۸۲۳ خانواده استرالیایی را وارد پژوهش کردند و قد و وزن کودکان را که از حدود ۴-۵ سالگی وارد برنامه شدند، اندازه‌گیری کردند. هم‌زمان از والدین خواستند که وضعیت وزن کودکان خود را با کلمات زیر توصیف کنند: کمبود وزن، وزن نرمال، اضافه وزن و خیلی چاق

سال‌ها بعد وقتی کودکان ۱۲ یا ۱۳ بودند، تصاویر مختلفی به کودکان نشان داده شد که شامل افرادی با وزن‌های مختلفی بودند، از آن‌ها خواسته شد تا مشخص کنند که سایز بدن خودشان به کدام یک از تصاویر نزدیک است. همچنین از کودکان خواسته شد تا مشخص کنند که آیا در طول ۱۲ ماه گذشته برای کاهش وزن خود تلاشی کرده‌اند یا خیر. وقتی کودکان ۱۴ یا ۱۵ ساله بودند، پژوهشگران مجدداً قد و وزن آن‌ها را اندازه‌گیری کردند.

نتایج ثابت کرد که ادراک والدین از وزن کودک، درواقع افزایش وزن کودک در ۱۰ سال آینده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کودکانی که در ۴ یا ۵ سالگی، والدینشان چاق خطاب قرار داده‌اند؛ به احتمال بیشتری در ۱۴ یا ۱۵ سالگی تمایل به سمت افزایش وزن داشته‌اند.

نتایج بدست آمده برای دختران و پسران یکسان بود و با عوامل دیگری مانند سطح درآمد خانواده، حضور یک بیماری و یا وزن پدر و مادر قابل توضیح نبود. دکتر رابینسون و همکارانش این پژوهش را به تعداد ۵۸۸۶ خانواده ایرلندی تکرار کردند و مجدداً همین نتایج بدست آمد.

دکتر رابینسون این طور جمع بندی می‌کند که ادراک والدین در مورد وزن فرزندان خود و چاق خطاب کردن آن‌ها، می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت آن‌ها بگذارد.

از کجا بفهمیم کودک ما دارای اضافه وزن است

چاقی در دوران کودکی موضوع پر اهمیت در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است، به طور عمده (اما نه به طور کامل) به دسترسی به غذاهای ناسالم مرتبط است. اگرچه هیچ والدینی عمدا نمی خواهد فرزندان شان اضافه وزن داشته و چاق باشد، مطالعات نشان داده اند از هر ۵ کودک امریکایی، در دوران ابتدایی یکی از آنها دچار اضافه وزن است. به غیر از این واقعیت که چاقی کودکان سبب افزایش اضافه وزن در سال های نوجوانی و بزرگسالی می شود، همچنین به مشکلات اجتماعی و فراوانی بیماری ها مرتبط است. به عنوان پدر و مادر، یک رویکرد پیشگیرانه برای جلوگیری از شروع زودرس چاقی در کودکان، باید به کار گرفته شود.

مقاله مرتبط : میوه هایی برای کاهش وزن

چگونه تشخیص بدیم کودک در چاق است ؟

تشخیص چاقی در دوران کودکی ، همیشه کار ساده ای نیست چرا که بچه ها با میزان متفاوتی رشد می کنند و میزان چربی بدن با سن تغییر می کند. یک روش مطمئن برای گفتن اینکه آیا فرزند شما در واقع دارای اضافه وزن یا چاقی است، با محاسبه شاخص توده بدن (BMI) فرد است. BMI وزن بدن را در رابطه با قد اندازه گیری می کند.

اگر چه مفید بودن شاخص توده بدنی در تعیین چاقی کودک به خوبی شناخته شده است، اما تعداد زیادی از والدین هنوز در استفاده از این رویکرد برای شناسایی چاقی کودکان خود موفق نیستند. اگر از آن دسته هستید، در اینجا چند نشانه ای وجود دارد که به شما کمک می کند موفق به تشخیص اضافه وزن کودک خود شوید.

• وقتی آنها از لحاظ جسمی بزرگ تر از بچه های دیگر در کلاس خود هستند.
• وقتی آنها لباس هایی را می پوشند که برای سن شان خیلی بزرگ است.
• هنگامی که آنها به اندازه بزرگ سالان (یا بیشتر) غذا می خورند.
• هنگامی که آنها به راحتی از ورزش خسته می شوند.
• هنگامی که آنها همیشه گرسنه هستند.
• هنگامی که آنها از تماشای تلویزیون بیشتر از سه ساعت در طول روز لذت می برند.

مقاله مرتبط : بازی مناسب کودکان

چیزهایی که باعث چاقی در دوران کودکی می شود

چاقی کودکان ممکن است ناشی از عوامل متعددی از قبیل سبک زندگی، مسائل روانشناختی و سابقه خانوادگی باشد. با این حال، علت اصلی چاقی می تواند به دو مسئله محدود شود: خوردن بیش از حد و به اندازه کافی ورزش نکردن. در ادامه عوامل اختصاصی تر چاقی در کودکان آورده شده است.

پتانسیل ژنتیکی و جاقی در دوران کودکی

یک عامل ژنتیکی قوی در چاقی وجود دارد، بنابراین کودکان که والدین شان چاق هستند بیشتر احتمال دارد که مشکلات اضافه وزن داشته باشند، نسبت به کودکانی که والدین لاغری دارند. گفته می شود، چاقی کاملا از پیش تعیین شده نیست. گرچه ژن ها نقش مهمی دارند، اما چیزهایی که می خورید (یا نمی خورید) نقش تعیین کننده ای دارند که کدام ژن خود را نشان دهد، مخصوصا ژن مسئول چاقی.

اعتیاد به مواد غذایی ناسالم و چاقی در دوران کودکی

در دسترس بودن غذاهای ناسالم، به ویژه در کودکان، نقش مهمی در افزایش شیوع چاقی ایفا نموده است. این غذاهای پرچرب که به شکل قندی شیرین شده اند، طوری طراحی شده اند که دوام و طمع بسیار خوبی داشته باشند که مقاومت در برابر آنها غیر ممکن می شود. متأسفانه مطالعات زیادی از آنها به عنوان یک عامل اصلی اعتیاد به مواد غذایی در کودکان و بزرگسالان نام برده است. این مواد مراکز پاداش مغز را تحریک می کنند و موجب اشتیاق نامناسب برای مصرف بیشتر می شوند. و هنگامی که کودک شما به غذاهای ناسالم وابسته می شود، چاقی تقریبا اجتناب ناپذیر است.

مقاومت به انسولین و چاقی در دوران کودکی

انسولین هورمون مهمی است که ذخیره انرژی را کنترل می کند. به عبارت ساده، به سلول های چربی می گوید که چربی بیشتری ذخیره کنند، که در نتیجه باعث افزایش وزن می شود. وقتی بچه ها غذاهای ناسالم می خورند، محتوای کالری بیش از حد باعث تقویت مقاومت به انسولین با افزایش سطح انسولین در بدن می شود و به این ترتیب انرژی بیشتری به عنوان چربی ذخیره می شود. در حالی که نتایج مطالعات مختلف در مورد تاثیر انسولین در چاقی کودکان، بحث برانگیز  است، مطالعات متعدد نشان داده است همبستگی بین سطح بالای انسولین و افزایش چاقی وجود دارد. برای مقابله با مشکل انسولین، مصرف فیبر را در رژیم غذایی کودک افزایش دهید و قندهای تصفیه شده را کاهش دهید.

ورزش ناکافی و چاقی در دوران کودکی

نقش ورزش مناسب در حفظ وزن سالم ضروری است زیرا تمرینات ورزشی به سوختن کالری ها کمک می کند و باعث کاهش چربی می شود. متأسفانه بسیاری از بچه ها ورزش روزانه را انجام نمی دهند و در نتیجه دچار مشکلات اضافه وزن می شوند. دسترسی کنترل نشده به تلویزیون و بازی های کامپیوتری شانس فعالیت فیزیکی را در کودک کاهش می دهد. اگر این وضعیت کنترل نشده باقی بماند، شانس فرزند شما به اضافه وزن و چاقی افزایش می یابد.

اثرات جدی چاقی در دوران کودکی

افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع دو

کودکانی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند شانس بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع دو دارند. که این می تواند منجر به چندین مشکل دیگر مانند آسیب عصبی، اختلال عملکرد کلیه و بیماری چشم شود.

افزایش خطر بیماری قلبی

سطح بالایی از کلسترول بد و افزایش فشار خون عوارض شایعی است که همراه با چاقی در کودکان است. که می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش دهد.

افزایش احتمال ابتلا به آسم

گرچه دلیل این ارتباط هنوز معلوم نیست، مطالعات نشان داده اند که چاقی می تواند خطر ابتلا به آسم را افزایش دهد.

افزایش درد مفاصل

درد مفاصل یکی دیگر از مشکلات رایج است که کودکان با وزن زیاد به آن مبتلا می شوند.

اختلالات خواب

بچه های چاق همچنین از اختلالات مختلف خواب مانند خروپف و آپنه (توقف نفس در طول خواب) رنج می برند. این مشکل معمولا در نتیجه مستقیم وزن بیش از حد در اطراف گردن است که تمایل دارد راه های هوایی را در طول خواب مسدود کند.

مشکلات اجتماعی

کودکان چاق قربانیان قلدری در مدرسه می شوند و این می تواند منجر به افسردگی، کاهش عزت نفس و انزوای اجتماعی شود. متأسفانه، اگر این موضوع کنترل نشود، می تواند تا بزرگسالی باقی بماند یا حتی منجر به خودکشی شود.

برای رفع چاقی در دوران کودکی چه کنیم ؟

1. یک عادت غذایی سالم را شروع کنید.
2. تمرینات ورزشی را افزایش دهید.
3. تشویق خانواده به فعالیت های بیشتر.
4.  زمان دیدن تلویزیون را کاهش دهید.

چگونه کمک کنید فرزندتان سالم باقی بماند و چاق نشود

• چیزهای بد را بیرون بریزید و غذاهای سالم را در دسترس قرار دهید.
• غذاهای مورد علاقه آنها را سالم تر درست کنید.
• اجتناب از کشیدن غذای زیاد برای آنها.
• ناهار برای مدرسه اش فراهم کنید.
• بچه ها را تشویق کنید بیشتر بخوابند.
• آنها را مشغول نگه دارید.

متخصصین روانشناس مرکز مشاوره اکسیر در زمینه تشخیص درست این اختلال در کودکان و بزرگسالان و بهبود و درمان آن در خدمت شما عزیزان هستند.