اسکیزوفرنی چیست؟

 

اسکیزوفرنی

اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی یا روان گسیختگی یک بیماری روانی حاد است که باعث تغییر در ادراک، افکار و رفتار بیمار می شود.
اسکیزوفرنی یک بیماری پیچیده است که به راحتی نمی توان آن را توضیح داد اما می توان آن را در دو نوع مختلف طبقه بندی کرد: اسکیزوفرنی حاد و اسکیزوفرنی مزمن

اسکیزوفرنی حاد:

این نوع از اسکیزوفرنی در میان عوام شناخته شده تر است و با شنیدن اسکیزوفرنی، این نوع از اسکیزوفرنی در ذهن آنها تداعی می شود.
در اسکیزوفرنی حاد، فردی که سابق بر این یک شخص سالم و عموما یک جوان معمولی بوده است، ناگهان به شکل فزاینده ای رفتار هایی عجیب و غریب را در بازه ی زمانی کوتاهی (شاید چند هفته) از خود نشان می دهد.
این رفتار ها می توانند به صورت توهم، باورهای غیر منطقی و افکار آشفته باشند. (مثلا تفکرات غیرمنطقی و آشفته با شدت های متفاوت)
اغلب به همراه اسکیزوفرنی حاد اختلالات خلق و خوی مانند افسردگی، اضطراب، حساسیت و تحریک پذیری و سرخوشی نیز بروز می کنند.
این افراد پاسخ های عاطفی نا متناسبی به وقایع اطرافشان نشان می دهند. مثلا برای نشان دادن اینکه به خبر های مهم بی اعتنا هستند ممکن است اگر به آنها خبر بدی داده شود، در واکنش به آن خبر بخندند.
به طور کلی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی حاد از مکان و زمان به درستی آگاه هستند اما افکار آشفته ی آنها باعث احساس سردرگمی در آنها می شود.
معمولا در مورد استدلالهای ذهنی پیچیده تر دچار اختلال می شوند و بینش درست و روشنی نسبت به وضعیت خود ندارند. آنها به این نتیجه می رسند که طرح مسائل برای آنها مشکل بوده و نمی توانند خود را سازماندهی کنند.

تشخیص علائم بیماری اسکیزوفرنی:

معمولا افرادی که از بیماری شیزوفرنی رنج می برند نسبت به اینکه در حال تجربه ی علائم این بیماری هستند آگاهی ندارند.
با این اوصاف، توهمات و هذیان های فرد برای خودش به صورت واقعی تجربه می شود و از غیر واقعی بودن آنها آگاه نمی باشد.
در نتیجه فرد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است نسبت به ما، دید متفاوتی نسبت به جهان پیرامون داشته باشد.
اغلب این افراد گمان می کنند که مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند و باید فرار کنند، که همین امر باعث ایجاد ترس و اضطراب می شود.
اطرافیان شخص مبتلا ممکن است متوجه تغییر در رفتار و یا تغییر در محتوای حرف های او شوند.
افراد مبتلا ممکن است سرگرم مسائل خاصی باشند که برای اطرافیان آنها عجیب و غریب به نظر برسد.
این افراد ممکن است در پاسخ به توهماتی که تجربه می کنند از خود واکنش هایی را نشان بدهند و یا توهماتشان را بیان کنند.
این توهمات معمولا به صورت شنیدن صداهایی هستند که افراد دیگر قادر به شنیدن آنها نیستند.

اسکیزوفرنی مزمن:

این نوع یک حالت دراز مدت تر بوده که علائم شاخص آن عبارتند از:
عدم عقب نشینی بیماری
کم شدن فعالیت
فرار از جامعه
افراد شیزوفرنی ممکن است مدت زمان زیادی را بدون آنکه کار خاصی بکنند سپری کنند و یا این مدت زمان را صرف کار های بیهوده و تکراری بکنند. گاهی اوقات ممکن است تا حد زیادی از خودشان غافل شوند.
همانند اسکیزوفرنی حاد، در اسکیزوفرنی مزمن نیز توهم و هزیان شایع است.
گاهی اوقات در اسکیزوفرنی مزمن شخص بیمار گمان می کند که یک نفر دارد از افکار پریشان او استفاده می کند. به عنوان مثال، ممکن است شخص گمان کند که یک نفر می خواهد به این افکار دست پیدا کند اما این قضیه باعث ایجاد هیچ گونه واکنش احساسی ای از طرف بیمار نمی شود.

اسکیزوفرنی چقدر شایع است؟

درحال حاضر در سراسر جهان از هر ۱۰۰۰ نفر دو تا ۴ نفر به این بیماری مبتلا هستند و از هر ۱۰۰ نفر یک نفر بیماری اسکیزوفرنی را در برهه ای از زندگی خود تجربه می کند.

اسکیزوفرنی

علل ایجاد بیماری اسکیزوفرنی چه چیزهایی هستند؟

علت اصلی بیماری اسکیزوفرنی مشخص نیست اما ممکن است یکی از دلایل آن ژنتیک باشد. هیچ ژنی برای اسکیزوفرنی وجود ندارد اما سوابق خانوادگی ابتلا به بیماری اسکیزوفرنی می تواند خطر بروز این اختلال روانی را افزایش دهد:
اگر یکی از پدربزرگ ها و یا مادر بزرگ ها به این بیماری مبتلا باشند خطر ابتلا به بیماری تا ۳ درصد افزایش می یابد.
اگر یکی از والدین به این بیماری مبتلا باشد این خطر تا ۱۰ در صد افزایش می یابد
اگر هم پدر و هم مادر به اسکیزوفرنی مبتلا باشند خطر ابتلا تا ۴۰ در صد افزایش می یابد.
سایر عوامل افزایش استعداد ابتلا به اسکیزوفرنی عبارتند از عوارض دوران بارداری و یا هنگام زایمان و مشکلات در دوران رشد کودک.
عواملی که می تواند جرقه ای باشد برای شروع اسکیزوفرنی عبارتند از حوادث استرس زا و استفاده از مواد مخدری همچون حشیش.

ارتباط مصرف حشیش و اسکیزوفرنی

پژوهش هایی که تا به حال انجام شده ارتباط بین مصرف حشیش و اسکیزوفرنیا را نشان داده اند اما هیچ یک از این مطالعات تفسیر و توضیح مشخصی از چگونگی این ارتباط به دست نیاورده اند.

دکتر Robert power سرپرست تیم پژوهشی از موسسه King’s College London می گوید: «پژوهش هایی که در گذشته انجام شده نشان می دهند که ارتباطی بین مصرف حشیش و اسکیزوفرنیا وجود دارد. ما در پژوهش خود بر آن بودیم که بررسی کنیم آیا ارتباط مستقیمی بین مصرف حشیش و اسکیزوفرنیا وجود دارد یا ممکن است ژن های مشترکی، هم در ابتلا به اسکیزوفرنیا و هم در گرایش به مصرف حشیش دخیل باشند».

اگر چه علت اسکیزوفرنیا ناشناخته است، محققان بر این باورند که ترکیب عوامل جسمی، ژنتیکی، روانشناختی و محیطی می تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. پژوهش های پیشین دریافته اند واریانس و دگرگونی های ژنتیکی متعددی با خطر ابتلا به اسکیزوفرنیا مرتبط است.

این مطالعه جدید شامل ۲۰۸۲ فرد سالم بود که ۱۰۱۱ نفر از آن ها حشیش مصرف می کردند. برای هر شرکت کننده، نیمرخ ژنتیکی- تعداد ژن هایی که با اسکیزوفرنیا مرتبط هستند- بررسی و اندازه گیری شد. یافته های حاصل نشان داد افرادی که از نظر ژنتیکی بیشتر مستعد ابتلا به اسکیزوفرنیا هستند، با احتمال بیشتری به مصرف حشیش روی می آورند.

دکتر Power در این رابطه می افزاید: «ما می دانیم که مصرف حشیش خطر ابتلا به اسکیزوفرنیا را افزایش می دهد و مطالعه ما ناقض این موضوع نیست. بلکه مطالعه ما نشان می دهد به احتمال زیاد ارتباط بین اسکیزوفرنیا و حشیش ارتباطی مستقیم و علت و معلولی نیست، بلکه این اشتراک ژن ها است که باعث می شود افرادی که استعداد ژنتیکی بیشتری برای ابتلا به اسکیزوفرنیا دارند، بیشتر به مصرف حشیش گرایش دارند.

کمک به فرد مبتلا به اسکیزوفرنی

نکته اول: از خودتان مراقبت کنید

مراقبت از خود، خودخواه بودن نیست. در حقیقت، این موضوع برای کسی که مبتلا به اسکیزوفرنی و شما دوستش دارید، بسیار مهم است که به دنبال نیازهای سلامت خود هستید. اسکیزوفرنی می تواند یک مقدار باور نکردنی از استرس را وارد خانواده کند. این موضوع می تواند باعث فرسودگی شما شود. و اگر شما تحت تأثیر استرس قرار بگیرید، فردی را که مبتلا به اسکیزوفرنی نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت و علائم آنها تشدید شده و افزایش می یابد.

  • با دیگران ارتباط برقرار کنید. تعامل اجتماعی موثرترین راه برای از بین بردن استرس است. برای شما و فرد مبتلا به اسکیزوفرنی مهم است که افراد دیگری داشته باشید که بتوانید با آنها ارتباط برقرار کنید، کسی که می توانید با او بدون وقفه صحبت کنید، کسی که بدون قضاوت گوش دهد. این شخص ممکن است یک دوست، اعضای خانواده یا متخصص حرفه ای باشد.
  • ورزش منظم. فعالیت بدنی استرس را کاهش می دهد و اندورفین ها، مواد شیمیایی قدرتمندی را در مغز شما آزاد می کند که روحیه شما را تقویت می کند و احساس خوبی به شما می دهد.
  • رژیم غذایی سالم داشته باشید. آنچه که می خورید، تأثیر مستقیم بر احساس شما دارد. افزایش میزان مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ از ماهی ها، روغن ماهی، گردو، و دانه های کتان برای بهبود تمرکز و افزایش انرژی شما مناسب است. شکر و کربوهیدرات های تصفیه شده را کاهش دهید زیرا منجر به کاهش خلق و خو و انرژی می شوند.
  • تمرین پذیرش. به جای شکایت از این بی عدالتی که کسی که دوستش دارید به این مشکل دچار شده است، احساسات مثبت و منفی خود را بپذیرید. این می تواند در توانایی شما برای مدیریت استرس و تعادل در خلق و خوی شما تفاوت بزرگی ایجاد کند.
  • به دنبال شادی باشید. زمانی برای سرگرمی لازم است. زمانی در روز برای کارهایی که دوست دارید، برنامه ریزی کنید. فرد مبتلا به اسکیزوفرنی را نیز به همین کار تشویق کنید.
  • مراقب سلامتی خود باشید. نادیده گرفتن سلامتی تان تنها به استرس در زندگی تان اضافه می کند.
  • استفاده از تکنیک های تمدد اعصاب. تکنیک هایی مانند مدیتیشن، تنفس عمیق، یوگا یا آرامش عضلانی پیشرفته می توانند ترمزی برای استرس باشد و ذهن و بدن شما را به تعادل بازگردانند.

 

تست آنلاین اسکیزوفرنی

 

نکته دوم: شبکه حمایتی خود را بسازید

برای حمایت بهتر و مراقبت از کسی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستید، باید کمک، تشویق و درک دیگران را داشته باشید.

  • محدودیت های خود را شناسایی کنید. در مورد سطح حمایت و مراقبت هایی که می توانید ارائه دهید واقع بینانه باشید. اگر خسته هستید، به دنبال کمک باشید. شما نمی توانید همه کارها را انجام دهید.
  • پیوستن به گروه های پشتیبانی. گروه های پشتیبانی برای بستگان افرادی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند، یک محل ارزشمند برای به اشتراک گذاشتن تجربیات، مشاوره و اطلاعات ارائه می کنند.
  • به دوستان و اعضای خانواده خود اعتماد کنید. 
  • به دنبال دوستان جدید باشید.
  • از خدمات پشتیبانی استفاده کنید. از پزشک یا متخصص خود در مورد خدمات مهمی که در منطقه شما وجود دارد، سوال کنید، یا با بیمارستان های محلی و کلینیک های بهداشت روان تماس بگیرید.

 

کلوزاپین و درمان اسکیزوفرنی

 

کلوزاپین

نام تجاری: Zaponex, Denzapin, Synthon, Clozapine, Fazaclo, Clozaril

طبقه بندی درمانی کلوزاپین

کلوزاپین از داروهای آنتی سایکوتیک است که برای درمان نشانه های شدید اسکیزوفرنی در افرادی که به داروهای دیگر واکنش نشان نمی دهند، بکار برده می شود.
علاوه بر این برای کمک به کاهش احتمال رفتار خودکشی در افراد مبتلابه اسکیزوفرنی یا اختلالات مشابه مورد استفاده قرار می گیرد.

راهنمایی های کلی کلوزاپین 

چنانچه شما در هریک از حالات زیر بسر می برید، لازم است قبل از مصرف این دارو پزشک خود را مطلع سازید زیرا ممکن است به آزمایش های خاصی در طول درمان احتیاج داشته باشید و یا به دوز دارویی که با شرایط شما سازگار است نیاز داشته باشید.
بیماری قلبی، اختلال ریتم قلبی، فشار خون بالا یا سابقه حملات قلبی.
بیماری کلیوی یا کبدی
بیماری ریوی
سابقه اختلال مغز استخوان یا اختلال سلول خونی
گلوکوم
بزرگ شدن پروستات یا مشکلات ادراری
اگر شما شرایط زیر را دارید، در این صورت مجاز به استفاده از کلوزاپین نخواهید بود. کلوزاپین ممکن است باعث مرگ ناگهانی، نارسایی قلبی یا ذات الریه در بزرگسالان با اختلالات مرتبط زوال عقل بشود.
صرع غیرقابل کنترل یا درمان نشده
انسداد روده ای
سابقه بیماری عفونی
استفاده از داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن (داروهای سرطان)
کلوزاپین ممکن است قند خون شما را افزایش دهد و باعث نشانه هایی از قبیل: افزایش تشنگی، کاهش اشتها، افزایش ادرار، خواب آلودگی و تهوع شود. اگر شما هرکدام از این نشانه ها را داشتید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید.

 

اینستاگرام اکسیر

مصرف کلوزاپین در بارداری

کلوزاپین جزء گروهB است. این دارو برای جنین مضر نیست. بهرحال اگر شما باردارید یا در طول درمان قصد دارید حامله شوید حتما قبل از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف در دوران شیردهی: وارد شیر شده و ممکن است برای کودک شیرخوار مضر باشد. اگر شما به کودک خود شیر می دهید، این دارو را مصرف نکنید.
اگر شما PKU (فنیل کتونوری) دارید، قبل از مصرف کلوزاپین با پزشک خود صحبت کنید.

راهنمای مصرف کلوزاپین

از مصرف این دارو در موارد مشابه یا توصیه آن به دیگران خودداری فرمایید.
دوره درمان را با مقدار توصیه شده کامل کنید.
کلوزاپین را می توانید همراه با غذا یا بدون غذا میل کنید.
کلوزاپین را با لیوانی پر از آب مصرف کنید.
اگر دکتر شما نصف قرص را تجویز کرده، نصف دیگر را بعد از خرد کردن بیرون بیندازید.
هنگام مصرف کلوزاپین، به بیمار توصیه می شود که هر هفته به مدت ۶ ماه به صورت مرتب آزمایش خون را انجام دهد.
اگر شما کلوزاپین را بیشتر از ۲ روز مصرف نکردید، قبل از شروع مجدد به پزشک خود بگویید، زیرا ممکن است شما به دوز پایین تری نیاز داشته باشید.
کلوزاپین را به صورت ناگهانی قطع نکنید.
اگر شما به هر نوع عمل جراحی نیاز دارید، قبل از مصرف کلوزاپین به پزشک خود اطلاع دهید.
قرص کلوزاپین را با دستان خشک از درون بسته درآورده و بر روی زبان قرار دهید، آن را قورت ندهید، اجازه دهید در دهان شما بدون جویدن حل شود.
کلوزاپین را دور از دسترس اطفال نگهداری کنید.
کلوزاپین را در مکانی دور از گرما و رطوبت نگهداری کنید.
فراموش کردن دارو:
در صورتی که یک نوبت از مصرف دارو را فراموش کردید، به محض به یاد آوردن آن را میل کنید، ولی اگر تقریبا زمان مصرف نوبت بعدی فرارسیده باشد، فقط آن نوبت را مصرف کنید و از دوبرابر کردن آن خودداری کنید.
مسمومیت با دوزهای بیش از اندازه
اگر شما فکر می کنید بیش از اندازه از این دارو استفاده کرده اید، سریع به پزشک مراجعه کنید.
گیجی، ازدیاد سرعت ضربان قلب، تنفس ضعیف و آرام، حملات تشنجی (صرع)، از نشانه های مصرف دوزهای بیش از اندازه است.

 

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب

موارد احتیاط مصرف کلوزاپین

هنگام رانندگی یا انجام هرکار که به هوشیاری نیاز دارد، احتیاط کنید.
از نوشیدن الکل اجتناب کنید، زیرا می تواند عوارض جانبی این دارو را افزایش دهد.
کلوزاپین، ممکن است باعث غش، حملات تشنجی (صرع)، سرگیجه گردد.

عوارض جانبی مصرف کلوزاپین

۱ – شایع:

واکنش های آلرژیک (کهیر، مشکلات تنفسی، تورم صورت، لبها، زبان و گلو)

۲ – خطرناک 

تنگی نفس
تورم در دست ها یا پاها
تب، ضعف، گرفتگی گلو، سفتی عضلات، گیجی، تعریق
ضعف به ویژه در نیمی از بدن
سردرد ناگهانی، گیجی، مشکلات بینایی، گفتاری، تعادل
سینه درد، سرماخوردگی، تنفس سریع، ازدیاد سرعت ضربان قلب، درد و تورم در یک یا دوپا
زخم های سفید داخل دهان و روی لب ها
تهوع، استفراغ، کاهش اشتها و یرقان
حملات تشنجی (صرع)

۳ – خفیف

یبوست
افزایش وزن
افزایش تعریق
خواب آلودگی، سرگیجه
مشکلات خواب یا کابوس
اگر شما هرکدام از این عوارض را داشتید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

تداخلات دارویی مصرف کلوزاپین

اگر شما هریک از داروهای زیر را استفاده می کنید، قبل از مصرف کلوزاپین با پزشک خود مشورت کنید.
سایمتیدین
سیتالوپرام
لیتیوم
ریفامپین
داروهای فشارخون
داروهای ریتم قلبی مانند: پروپافنون، فلکاینید
داروهای ضدتشنج مانند: کاربامازپین، فنی توئین
آنتی بیوتیک ها مانند: سیپروفلوکساسین، اریترومایسین
آتروپین مانند: بلادونا، کلیدینیوم، دی سیکلومین، اسکوپولامین
دیازپام یا داروهای مشابه مانند: آلپرازولام، لورازپام، کلونازپام، میدازولام
ویتامین ها، داروهای گیاهی و دیگر داروها.

 

مشاوره رایگان آنلاین