یکی از آشنایانم مرد بسیار موفقی است؛ ۲ فرزند بزرگ دارد و از زندگی با همسرش راضی است، تحصیلات عالیه دارد و از شغل و درآمدش گله‌ای ندارد. با این وجود همیشه در حال عذرخواهی است. وقتی فراموش می کند آنچه را که همسرش خواسته تهیه کند یا دیر به قرار کاری خود می رسد، عذرخواهی میکند…
خودشیفتگی
بسیاری از افراد گمان می کنند عذرخواهی نشانه ادب فرد است، اما این همیشه درست نیست و در بعضی موارد نوعی ضعف نارسیسیستیک (خودشیفتگی) در آن نهان است. از نظر روان‌شناسان، برخی افرادی که همیشه در حال عذرخواهی هستند، اسیر خود ستمگرشان هستند که هرگز از آن ها راضی نیستند. این افراد در هر شرایطی خود را متهم می کنند و همین مساله باعث اضطراب آن ها می شود.
یکی دیگر از دوستانم خانمی است که نه آدم مضطربی است نه درون‌گرا و نه خشن! سال گذشته متوجه شد که همسرش از ۵ سال پیش تاکنون زن دومی اختیار کرده است. این موضوع او را خرد کرد. از آن زمان همیشه در شک و دودلی نسبت به تمام مسایل زندگی می کند و همیشه در حال عذرخواهی کردن است. او همیشه خود را متهم احساس می کند و تمام تقصیرها را به گردن می گیرد. گمان می کند حتما همسر خوبی نبوده که مردش به سمت دیگری گرایش یافته است. احساس حقارت، این افراد را به سمت عذرخواهی از دیگران پیش می برد تا با این کار به دیگران بقبولانند که مسئول هیچ‌چیز نیستند…
ریشه مشکل
ریشه این خودتخریبی در کودکی هر انسانی نهفته است. وقتی والدین به تلاش‌های یک کودک بهای کافی نمی دهند و همیشه از او انتظار بهتر شدن دارند یا به دلایل پیش پا افتاده او را تنبیه می کنند، باعث می شوند کودک خود را آن طور که هست نبیند و دوست نداشته باشد، و همیشه به دنبال بهتر شدن برای جذب محبت آن ها باشد. روش تربیتی ای که در آن بیش از حد به کودک بها داده می شود نیز همین نتیجه را در بر خواهد داشت.
والدینی که مرتبا در حال ارزش گذاشتن به فرزندشان و تکرار مسایلی نظیر این هستند که تو مهربان، باهوش و زیبایی… به نفع فرزندشان قدم بر نمی دارند، بلکه او را برای شکست خوردن آماده می کنند. این کودکان به محض آن که در آینده در موقعیتی خطرناک و جدی قرار می گیرند، یا افسرده و گوشه‌گیر می شوند یا با عذرخواهی کردن از دیگران عقب‌نشینی می کنند.
خجالت یا خشونت؟
همیشه تربیت در بروز این رفتار موثر نیست. بیشتر مردم فکر می کنند فردی که اول عذرخواهی می کند شخصی مهربان و صمیمی است، اما درحقیقت برخی از این افراد اشخاص خجالتی ای هستند که با عذرخواهی دست پیش می گیرند تا با دیگری وارد بحث نشوند. اشخاصی که خلق و خوی تهاجمی دارند و نمی توانند عکس‌العمل خود را پیش‌بینی کنند نیز معمولا در برخوردهای ساده اول عذرخواهی می کنند چون می ترسند کنترل خود را از دست داده و با طرف مقابل درگیر شوند.
در عذرخواهی تعادل حرف اول را می زند
برخلاف برخی افراد که در هر شرایطی برای معذرت خواهی پیش‌قدم می شوند، برخی افراد هرگز حتی وقتی مقصر هستند عذرخواهی نمی کنند. آن ها در دنیای درونی خود زندگی می کنند؛ دنیایی که دیگران در آن حضور ندارند یا اگر حضور دارند دست پایین هستند. عذرخواهی در شرایطی که ما باعث سلب آزادی دیگری یا صدمه دیدن به او باشیم، ضروری است و یکی از عوامل برقراری روابط اجتماعی محسوب می شود! البته قبل از معذرت خواهی بهتر است، مطمئن شوید که باعث آزار دیگری شده‌اید یا خیر؟ حتی اگر شک دارید، می‌توانید از طرف مقابل بپرسید! اما اگر همیشه بی دلیل شما اول عذرخواهی میکنید حتما به روان‌شناس یا روان‌پزشک مراجعه کنید!
ثبت ديدگاه