همه ما افرادی را می شناسیم که هر شب، مواد مخدر یا مشروبات الکلی مصرف می کنند، اما قسم می خورند که می توانند هر وقت که بخواهند مصرفشان را متوقف کنند. اما این تنها یک بهانه است یا چنین افرادی واقعاً روی مصرفشان کنترل دارند؟
همه کسانی که مواد مخدر یا الکل استفاده می کنند، نیاز به بازپروری ندارند؛ اما همه کسانی هم که به ترک اعتیاد و بازپروری نیاز دارند هم، به این نکته آگاه نیستند. البته نباید از این نکته غافل شد که داشتن کنترل روی مصرف مواد اعتیاد آور، نمی تواند دلیل خوبی برای ادامه مصرف باشد. صرف نظر از این نکته، چگونه می توان استفاده کنترل شده از مواد مخدر و الکل را از استفاده خارج از مصرف تشخیص داد؟
در ادامه چهار درجه مصرف مواد اعتیاد آور و نحوه مقابله با آن ها را خواهید خواند..
۱- آزمایش
مردم به دلایل مختلفی، مواد مخدر را آزمایش می کنند. برخی درباره اثرات خاص مواد مخدر کنجکاو هستند و برخی تحت تاثیر دیگران، این کار را انجام می دهند. بیشتر افرادی که مواد مخدر یا الکل را امتحان می کنند، معتاد نمی شوند. با این حال، حتی یک بار استفاده هم می تواند آسیب زا باشد. (به ویژه وقتی فرد، بعد از مصرف، تصمیمات خطرناکی مثل رانندگی می گیرد) برای افرادی که مستعد اعتیاد هستند، یک بار مصرف هم می تواند منجر به بروز احساساتی شود که زمینه ساز وابستگی به مواد مخدر می شوند.
× چکار کنیم:
رفتارتان را کنترل کنید و تا جایی که می توانید، درباره استفاده از مواد مخدر یاد بگیرید. اگر بتوانید دلایل آزمایش مواد مخدر را تشخیص دهید (مثل تفریح یا فرار از مشکلات)، بهتر می توانید برای مقابله با آن را اقدام کنید.
۲- استفاده اجتماعی
این افراد، ماده اعتیاد آور را در موقعیت های اجتماعی و معمولاً برای رسیدن به آرامش، حل مشکلات یا تفریح استفاده می کنند. با وجود اینکه، این درجه از مصرف، به نظر بی ضرر می رسد، به ویژه اگر با مصرف کنندگان منزوی مقایسه شود؛ اما اینگونه مصرف، می تواند منجر به رسیدن به درجه های بالاتر شود. اگر مصرف کنندگان در این درجه، با وجود مشاهده عواقب مخرب باز هم مصرف را متوقف نکنند، به اعتیاد نزدیک و نزدیک تر خواهند شد…
× چکار کنیم:
آینده نگر باشید. شاید به نظر برسد مصرف کنندگان این درجه، فقط می خواهند کمی خوش بگذرانند؛ اما در حقیقت، شروع به استفاده طولانی از مواد، قبل از شروع یک برنامه اجتماعی می کنند و همین کار را بعد از تمام شدن برنامه هم ادامه می دهند. وقتی مصرف مواد مخدر به برنامه ها و موقعیت های اجتماعی خاص محدود باشد، می تواند به سرعت رشد کند و باید کنترل شود؛ به ویژه اگر در خانواده فرد، سابقه اعتیاد وجود داشته باشد، فرد دچار افسردگی، اضطراب یا سایر مشکلات روحی باشد، و یا سایر ریسک فاکتورهای اعتیاد را داشته باشد.
۳- از دست دادن هشیاری
این درجه، بیشتر به مصرف کنندگان مشروبات الکلی اختصاص دارد و اغلب نادیده گرفته می شود؛ زیرا شامل مصرف سنگین دوره ای (معمولاً ۲ تا ۳ بار در هفته) می باشد. در واقع از دست دادن هشیاری در اثر استفاده از مواد مخدر، نوعی الگوی مشکل ساز در مصرف مواد مخدر محسوب می شود و نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت. وقتی فرد، به خاطر استفاده از الکل یا مواد مخدر، هشیاری اش را از دست می دهد، خود و دیگران را در معرض خطرات جدی قرار می دهد. رایج ترین این خطرها، رانندگی بعد از استفاده از این مواد است و بیماری های مقاربتی، ضرب و جرح، مشکلات مربوط به کبد و فشار خون، تنها قسمتی از پیامدهای منفی این درجه استفاده از الکل و مواد مخدر هستند.
این درجه از مصرف الکل و مواد مخدر، بیشتر در میان جوانان دیده می شود؛ ممکن است تصور کنید که این نوع مصرف در جوانانی دیده می شود که سابقه استفاده از الکل و مواد مخدر داشته اند، اما آمار نشان می دهد که این طور نیست.
× چکار کنیم:
باوجود اینکه همه افرادی که در این درجه قرار دارند، معتاد نمی شوند؛ اما بسیاری از آن ها دچار مشکلاتی می شوند که نیاز به درمان حرفه ای دارند. ممکن است این افراد، مثل کسانی که سابقه طولانی در مصرف مواد مخدر و الکل دارند، نیاز به درمان فشرده نداشته باشند؛ اما تحقیقات نشان داده است که جلسات مشاوره، می تواند در از بین بردن این الگوی خطرناک مصرف، کمک زیادی کند. همچنین جلسات گروهی و بازپروری هم می تواند برای این افراد موثر باشد.
سوء مصرف مواد مخدر و اعتیاد
تعریف رسمی و علمی سوء استفاده از مواد مخدر و اعتیاد، بسیار متفاوت است؛ اما مشکلات رفتاری ناشی از آن، تا حد زیادی یکسان هستند. فرقی نمی کند نام آن را سوء استفاده، وابستگی یا اعتیاد بگذاریم؛ وقتی استفاده از الکل و مواد مخدر با کار، سلامت، مسائل اقتصادی، روابط و سایر جنبه های زندگی تداخل پیدا کند، مشکل شروع می شود. برخی از نشانه های اعتیاد به مواد اعتیادآور عبارتند از:
- تلاش ناموفق برای کنترل استفاده از مواد مخدر و الکل
- استفاده از الکل و مواد مخدر در موقعیت های خطرناک (از جمله قبل از رانندگی)
- صرف زمان زیاد برای پیدا کردن، استفاده و از بین رفتن اثرات مواد مخدر
- جدایی از خانواده و دوستان یا رها کردن سایر فعالیت ها، برای مصرف مواد مخدر
- نیاز به مقدار بیشتر ماده مخدر برای رسیدن به حالات یکسان ( از جمله نعشگی)
- تجربه نشانه های ترک هنگام تلاش برای توقف مصرف
× چکار کنیم:
اعتیاد یک بیماری مزمن و عود کننده است که نیاز به درمان طولانی مدت دارد. هرچه این بیماری بیشتر پیشرفت کند، درمان آن سخت تر می شود. بهترین کار این است که وقتی نشانه های اولیه اعتیاد بروز می کند، به مراکز درمانی مراجعه کنید و در صورت لزوم، از یکی از نزدیکانتان کمک بگیرید.
همه کسانی که مواد مخدر یا الکل استفاده می کنند، نیاز به بازپروری ندارند؛ اما همه کسانی هم که به ترک اعتیاد و بازپروری نیاز دارند، هم به این نکته آگاه نیستند. البته نباید از این نکته غافل شد که داشتن کنترل روی مصرف مواد اعتیاد آور، نمی تواند دلیل خوبی برای ادامه مصرف باشد. صرف نظر از این نکته، چگونه می توان استفاده کنترل شده از مواد مخدر و الکل را از استفاده خارج از مصرف تشخیص داد؟
ثبت ديدگاه