ترس در هر مرحله ای از ترک اعتیاد، کاملاً طبیعی است. همه کسانی که بازپروری را آغاز می کنند، بیم و هراس هایی دارند؛ حتی کسانی که چندبار و برای چند سال این دوران را تجربه کرده اند. به همین خاطر بسیاری از افراد، بازپروری و ترک اعتیاد را به خاطر نگرانی ها و ترس هایشان ترک می کنند. چه اتفاقی باعث می شود که این افراد یک انتخاب هوشیارانه را رها کنند؟ چگونه باید با این ترس های حین درمان مقابله کرد؟

ترس های رایج در فرایند ترک اعتیاد

وقتی به واکنش مردم در حین تماشای یک فیلم ترسناک فکر می کنیم یا وقتی می بینیم مردم چگونه با یک واکنش درست، از تصادف جلوگیری می کنند، مشخص می شود در برخی از موارد، ترس به جای عقب راندن، ما را هدایت می کند. ترس ما را در برابر خطر هوشیار می کند و در فرایند تصمیم گیری به ما کمک می کند. اما ترس بیش از حد در زندگی، انسان را فلج می کند و در ترک اعتیاد، ممکن است مقدمه مصرف دوباره مواد مخدر شود.

در ادامه ترس های رایج در فرایند ترک اعتیاد و پیشنهادهایی برای مقابله با آن ها را خواهید خواند…

  – ترس از هوشیاری

هوشیار شدن به معنای جایگزینی مکانیزم مقابله قبلیتان (مواد مخدر) با یک مکانیزم جدید و ناشناخته است. ممکن است این فرایند برای برخی از افراد دشوار باشد؛ به ویژه برای کسانی که عموماً از تجربه های جدید می ترسند. آیا رسیدن به این مکانیزم، ارزش این همه تلاش را دارد؟ آیا هوشیاری ملال آور نخواهد بود؟ آیا دوام خواهد داشت؟ افتادن در دام این ترس، معمولاً به معنای گرفتار ماندن در دام اعتیاد است.

    × چکار باید کرد؟

نلسون ماندلا می گوید “شجاع کسی نیست که نمی ترسد، بلکه کسی است که بر ترسش غلبه می کند.” به جای فرار از ترس، آن را بپذیرید و سعی کنید قدمی رو به جلو بردارید؛ به مراکز بازپروری بروید و با یک درمانگر ملاقات کنید یا به گروه های حمایتی بپیوندید و تجربه های دیگران را بشنوید. با امتحان این پیشنهادها، دیگر هوشیاری، برایتان ترسناک و ناشناخته نخواهد بود.

  – ترس از شکست

چه یک روز از هوشیاری شما گذشته باشد، چه ۱۰ روز، سختی های ترک اعتیاد شما را به چالش خواهد کشید. گاهی نسبت به تواناییتان برای انجام این کار، شک می کنید و انگیزه خود را از دست می دهید. گاهی هم از هدفتان فاصله می گیرید. در چنین مواقعی هم می توانید به این نتیجه برسید که شما شایستگی یک زندگی سالم را ندارید و هم می توانید دوباره تلاش کنید.

    × چکار باید کرد؟

بسیاری از معتادان کمال گرا هستند؛ به این معنی که با پذیرش خطاها و ریسک کردن، مشکل دارند. این حقیقت دارد که تقریباً نیمی از معتادان در یک مقطع از ترک اعتیادشان، به مصرف دوباره مواد مخدر روی می آورند؛ اما نیمی دیگر این کار را نمی کنند. پس اگر شما هم به مصرف دوباره روی آوردید و از آن درس درستی گرفته اید، به هیچ وجه شکست نخورده اید. دیگران علیرغم ترس از شکست، موفق شده اند پس شما هم می توانید. براساس اطلاعات Drugfree.org، در ایالات متحده، بیش از ۲۳ میلیون نفر توانسته اند اعتیاد به الکل و مواد مخدر را ترک کنند.

ترس های ما هنگام ترک اعتیاد

  – ترس از موفقیت

جنبه معکوس ترس از شکست، ترس از موفقیت است. بسیاری از مردم به طور خودآگاهانه، دست به خود تخریبی نمی زنند؛ اما عمیقاً به این باور معتقدند که شایستگی موفقیت را ندارند و براساس همین باور، هیچگاه به بهترین نحو تلاش نمی کنند. اگر از آغاز کاری، خودمان را محکوم به شکست بدانیم، ترس و شک نسبت به افکار دیگران ما را از تلاش باز می دارد.

    × چکار باید کرد؟

ترس احساسی است که ریشه اش در یک امر خارج از کنترل قرار دارد؛ آینده. به جای ترس از اتفاقاتی که ممکن است رخ دهند، سعی کنید زمان حال را درنظر بگیرید. ترستان را بپذیرید و با آن زندگی کنید؛ بدون اینکه با آن مقابله کنید یا بخواهید آن را تغییر دهید. با اینکار خواهید دید که چگونه ترستان فرو می ریزد.

  – ترس از طرد شدن

گاهی اوقات ترس از طرد شدن توسط نزدیکان یا قضاوت شدن توسط مردم، برخی از افراد را از اعتراف به اعتیاد و یا کمک خواستن از دیگران منصرف می کند. با این حال بدون در نظر گرفتن و انجام دادن این مراحل، نمی توان اعتیاد را ترک کرد.

    × چکار باید کرد؟

می توانید با وادار کردن خودتان به شرکت در برنامه های بازپروری (حتی بدون میل قلبی)، بر ترس از طرد شدن غلبه کنید. در گردهمایی های اجتماعی شرکت کنید، برای ترک به هیچ یک از اعضای خانواده تان تکیه نکنید و با اعضای گروه های حمایتی صحبت کنید. تحقیقات نشان داده است، با بیان ترس در قالب کلمات، آن بخش از مغز که مسئول تنظیم منطق و احساس است، شروع به کار می کند و باعث کاهش ترس و اضطراب فرد می شود…

  – ترس از دست دادن هویت

بعد از ماه ها یا سال ها پایبندی و چشم دوختن به مواد مخدر یا الکل، اگر دیگر معتاد نباشید که خواهید بود؟ امیدها، شایستگی ها و ارزش های شما چه چیزهایی هستند؟ این سوال ها از سخت ترین سوال ها در حین ترک اعتیاد است و پاسخ آن ها ممکن است در طول زمان تغییر کند.

    × چکار باید کرد؟

با ترک اعتیاد، شما یک فرصت بی نظیر برای تعریف دوباره خودتان دارید. به این فکر کنید که قبل از شروع استفاده از مواد مخدر، چه کسی بودید و علایق قبلیتان را مرور کنید. همچنین می توانید کارهای جدید را تجربه کنید؛ مثلاً کارهای داوطلبانه یا شرکت در کلاس های مختلف. به این ترتیب می توانید علایق جدیدتان را کشف کنید. تک تک این کارها نه تنها به شما کمک می کنند هوشیاری خود را حفظ کنید، بلکه شما را به هدف اصلیتان که کشف هویت جدیدتان است، نزدیک تر خواهد کرد.

  – ترس از بدبختی همیشگی

این سوال در ذهن بسیاری از معتادان در حال ترک، نهفته است؛ چه می شود اگر من سختی های ترک اعتیاد را بپذیرم، اما همچنان بدبخت و درمانده باشم؟ بعد از اینکه مواد مخدر میزان دوپامین مغز را به شدت افزایش می دهد، لذت بردن از فعالیت های لذت بخش عادی برای برخی از افراد، مشکل می شود.

برخی هم با وجود اینکه کاملاً پاک شده اند و به هوشیاری رسیده اند، فقط احساس خشم و افسردگی می کنند. این دسته از افراد به غلط فکر می کنند که رسیدن به هوشیاری و ترک استعمال مواد مخدر، آخرین مرحله است.

    × چکار باید کرد؟

درمان برخی از آسیب های ناشی از استفاده طولانی مدت از مواد مخدر، بیشتر از رسیدن به هوشیاری زمان می برد. شرکت در برنامه های بازپروری، درست به اندازه متوقف کردن استفاده از مواد مخدر، مهم و حیاتی است. فقط با سرمایه گذاری و تمرکز روی خودتان و روابطتان، می توانید زندگی در حین ترک اعتیاد را بسیار لذت بخش کنید…

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب