روانشناسی شناختی (cognitive psychology)، انسان را موجودی پردازشگر اطلاعات و مسأله گشا تلقی می کند. این دیدگاه، در پی تبیین رفتار از راه مطالعه شیوه هایی است که شخص به اطلاعات موجود توجه می کند، آن ها را تفسیر می کند و به کار می برد.
روانشناسی شناختی و دیدگاه روانکاوی
روانشناسی شناختی همانند دیدگاه روانکاوی، متوجه فرایندهای درونی است؛ اما در این دیدگاه بیش از آنکه بر امیال، نیازها و انگیزش تاکید شود، بر اینکه افراد چگونه اطلاعات را کسب و تفسیر می کنند و آن ها را در حل مشکلات به کار می گیرند، تاکید می شود.
مرکز روانشناسی اکسیر خدمات روانشناختی خود را توسط متخصصین مجرب در زمینه های مختلف از جمله مشاوره کودک، مشاوره فردی، مشاوره افسردگی، مشاوره اضطراب، مشاوره وسواس و … را به صورت حضوری و غیرحضوری به شما عزیزان ارائه می دهد.
بر خلاف روانکاوی، تکیه گاه شناختی نه بر انگیزش ها و احساسات و تعارضات نهفته، بلکه بر فرایندهای ذهنی است که از آن ها آگاهیم یا به راحتی می توانیم از آن ها مطلع شویم. این رویکرد در تقابل با نظریه های یادگیری قرار می گیرد که محیط بیرونی را علت اساسی رفتار به شمار می آورند.
اصولا دیدگاه شناختی به افکار و شیوه های حل مسأله کنونی توجه دارد تا تاریخچه شخصی. در این دیدگاه، روابط بین هیجان ها انگیزش ها و فرایند های شناختی و در نتیجه همپوشی میان دیدگاه شناختی و دیگر رویکردها نیز آشکار می شود.
انقلابِ شناختی
روانشناسی شناختی، زاده ی روانشناسی گشتالت است که در دهه ی ۱۹۲۰ مطرح شد. وجه مشخصه ی دیدگاهِ شناختی، توجه نسبتا اندک به رابطه ی محرک پاسخ و فعالیت های عصبی می باشد. توجه اصلیِ این رویکرد، به موضوعاتی نظیر ادراک، حل مسئله از طریقِ شهود، تصمیم گیری و فهم است.
در تمامِ این فرایندها، شناخت از اهمیت مرکزی برخوردار است. شناخت، یک مفهومِ کلی است که تمامیِ اشکالِ آگاهی را در بر می گیرد و شاملِ ادراک، تفکر، تصور، استدلال، و قضاوت و غیره می باشد. انقلابِ شناختی، شاملِ تمامِ دیدگاه هایی می شود که به این مباحث اهمیتِ زیادی می دهند.
موضوعاتی از این قبیل که انسان چگونه و با چه ساختاری به درک، تشخیص و حل مسأله می پردازد و این که ذهن چگونه اطلاعات دریافتی از حواس (مانند بینایی یا شنوایی) را درک می کند و یا اینکه حافظه انسان چگونه عمل می کند و چه ساختاری دارد؛ از عمده مسائل قابل توجه دانشمندان این رشته می‌باشد.
تفاوت رواشناسی شناختی با مکاتب روانشناسی قبلی
محققین روانشناسی شناختی به ذهن، همچون دستگاه پردازشگر اطلاعات می نگرند و رویکرد آنان به مطالعه مغز و ذهن بر پایه تشابه عملکرد مغز با رایانه است. روانشناسی شناختی، از دو جنبه با مکاتب روانشناسی قبلی تفاوت اساسی دارد:
- برخلاف مکاتب روانشناسی کلاسیک از قبیل روانشناسی فرویدی، از روش تحقیق علمی و بررسی موارد قابل مشاهده استفاده می کند و روش هایی چون درون نگری را به کار نمی برد.
- برخلاف روانشناسی رفتار گرایی، فرایندها و پدیده های ذهنی، چون باور، خواست و انگیزش را مهم دانسته، مورد مطالعه قرار می دهد.
از زیر مجموعه های روانشناسی شناختی می توان رشته های نوروسایکولوژی، روانشناسی بالینی، روانشناسی تربیتی، روانشناسی قانونی، روانشناسی صنعتی و سازمانی با گرایش های شناختی را نام برد.
جذاب بودن به شیوه روانشناختی
این مطلب حاوی نکات کاربردی بسیاری می تواند باشد که از نظر علمی ثابت شده می باشد.
روانشناسان اجتماعی برای اشاره به درجهٔ احساس‌های مثبت یا منفی نسبت به دیگران، اصطلاح جاذبهٔ بین فردی را به کار می‌برند. جاذبه انواع تجربه‌های اجتماعی مانند دوست داشتن، صمیمیت، شهوت، و عشق را تبیین می‌کند.
عوامل اصلی در جاذبه
روان شناسان اجتماعی دریافته اند که سه عامل مهم در جاذبهٔ بین فردی وجود دارد که عبارت اند از: جذابیت جسمانی، مجاورت و مشابهت. در حالی که جذابیت جسمانی و مجاورت در مراحل آغازین رابطه، تعیین کننده تر هستند، مشابهت تنها عامل بسیار مهم در حفظ یک رابطهٔ دراز مدت است. بنابراین نکته ای که در اینجا وجود دارد این است که برای حفظ یک رابطه در پی مشابهت ها باشیم.
جذابیت جسمانی
پژوهش‌ها همواره نشان داده است که جذابیت جسمانی (اندازهٔ اندام، قیافه، ویژگی‌های چهره و طرز لباس پوشیدن) یکی از مهمترین عواملی است که در ابتدا ما را به دیگران علاقه‌مند می‌کند و باعث می‌شود که آنها را دوست بداریم. در دورهٔ کودکستان، کودکان زیبا نزد همکلاسی هایشان محبوب ترند و معمولاً معلم‌ها تصور می‌کنند که آنها از هوش بیشتر و سازگاری بهتری برخوردارند. هنگامی که این افراد زیبا به دوران بزرگسالی می‌رسند، هم توسط مردان و هم توسط زنان، موقر تر، جالب تر، اجتماعی تر، مستقل تر، با هوش تر و از نظر جنسی پر شور تر پنداشته می‌شوند. با وجود این، پژوهش همچنین نشان می‌دهد که جذابیت جسمانی هنگامی که رابطه از مراحل اولیه اش می گذرد، اهمیت خود را از دست می‌دهد.
مرکز روانشناسی اکسیر تمام خدمات خود از جمله مشاوره خانواده، مشاوره ازدواج، مشاوره طلاق، مشاوره جنسی و … را به افرادی که تحت پوشش بیمه بانک های طرف قرارداد اکسیر هستند رایگان ارائه می دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.
مجاورت
جذابیت همچنین بستگی دارد به این که مردم در زمان و مکان یکسانی باشند، یعنی مجاورت و یا از نظر فیزیکی به هم نزدیک باشند که این عامل مهم دیگری در جذابیت است. هر چقدر با فردی، نزدیک تر زندگی یا کار کنید، به احتمال بیشتری آن فرد را دوست خواهید داشت. مطالعه‌ای دربارهٔ دوستی در خوابگاه‌های دانشجویی معلوم ساخت شخصی که در اتاق پهلویی زندگی می‌کند، از شخصی که دو اتاق دور تر زندگی می‌کند، بیشتر مورد علاقه قرار می‌گیرد. ظاهراً مواجههٔ مکرر با همهٔ انواع محرک ها، در مجموع علاقه را بیش تر می‌کند. بدون شک مشاهده کرده‌اید که به تدریج تغییرات تکان دهنده در مُد و آرایش مو را می پذیرید و در نهایت از آنها خوش تان می‌آید. پژوهش‌ها همچنین نشان داده است که علاقه به رییس جمهورها و ستاره‌های سینما، قویاً با تعداد دفعات حضور آنها در رسانه های گروهی همبستگی دارد.
مشابهت
مهمترین عامل پیوند دهندهٔ روابط دراز مدت، خواه علاقه باشد یا عشق، مشابهت است. ما ترجیح می دهیم در کنار افرادی باشیم که خیلی به ما شباهت دارند – آن هایی که سابقهٔ قومی و محلی، طبقه ی اجتماعی، علا یق و نگرش‌ها با ما سهیم هستند.
بنابراین نمی توان برای همه جذاب بود و ممکن است در عین حال ما برای کسی جذاب باشیو و در عین حال برای افراد دیگری غیر جذاب. پس این ولقعیت را باید پذیرفت.
کلینیک توانبخشی شناختی
اصطلاح توانبخشی شناختی شامل طیف وسیعی از روش های درمانی است که توسط متخصص‌های مختلف توانبخشی در کلینیک توانبخشی شناختی قابل اجراست. بسیاری از متخصصین توانبخشی از جمله کاردرمانگران، فیزیو تراپیست ها، متخصصین آموزش استثنایی و عصب – روانشناسان و همچنین روانشناسان شناختی جهت ارتقاء سطح عملکردهای شناختی مراجعین خود، از رویکردهای توانبخشی شناختی بهره می‌گیرند. کارف در سال ۱۹۹۹، تعریفی کاربردی از توانبخشی شناختی ارائه کرده است که در این تعریف توانبخشی شناختی، شامل ارائه فعالیت‌های درمانی معطوف به عملکرد است که هدف آنها، تقویت و یا تثبیت مجدد الگوهای رفتاری پیشین و نیز تثبیت الگوهای رفتاری جدید، برای انجام فعالیت و یا ارائه مکانیسم‌های شناختی جهت جبران عملکردهای آسیب دیده سیستم عصبی می‌باشد.
رویکردهای توانبخشی شناختی اکسیر
در توانبخشی شناختی با دو رویکرد عمده مواجه هستیم، رویکرد جبران یا سازش و دیگری رویکرد درمان شناختی. باید توجه داشت که در عمل هیچگاه جداسازی این دو رویکرد اتفاق نمی‌افتد و هم‌پوشانی این دو در درمان اجتناب ناپذیر است. رویکرد اول، رویکرد جبران یا تطبیق است. در این رویکرد هدف آن است تا با ایجاد تغییراتی در محیط، عادات و روش انجام کارها و نیز راهکارهای اجرایی، محدودیت‌های فرد کنار گذاشته شوند. این سه هدف درمانی یادآور مفهوم ارگونومی شناختی هستند که بر اساس اصول پردازش اطلاعات بوده و سبب کاهش درگیری حافظه کاری می گردد.
کاربردهای توانبخشی شناختی
همچنین امروزه بطور وسیع از روش های بازتوانی شناختی برای ارتقاء سلامت، استعدادیابی و افزایش عملکرد دانش آموزان، ورزشکاران، مدیران و … در حیطه های مختلف توجه، حافظه، خلاقیت، حل مسئله و … و در سنین مختلف استفاده می شود. روش های بازتوانی شناختی کمک می کنند تا با کمک ابزار های دقیق کامپیوتری با نقاط ضعف و قوت مغز خود بطور جامع آشنا شویم و با استفاده از ابزار های نوین به تقویت کارکرد مغز بپردازیم. در واقع مغز در این روش ها کاملاً نقش فعال را دارد و به سمت خود تنظیمی هدایت می شود. طی سال های اخیر در کشور عزیزمان شاهد آن هستیم که با تلاش متخصصین و نگاه ویژه مسئولین پیشرفت های چشم گیری دراین حوزه بدست آمده است.
کلینیک توانبخشی شناختی اکسیر
کلینیک توانبخشی شناختی مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی اکسیر، در جهت ارتقاء و توانبخشی شناختی اختلالات هدف و ارتقا شناختی در افراد نرمال از ابزارها و تکنولوژی های روز دنیا استفاده می کند. روش هایی که در کلینیک توانبخشی شناختی اکسیر استفاده می شود به شرح زیر است:
نوروفیدبک
روش نوروفیدبک توسط اداره غذا و داروی آمریکا جهت درمان اضطراب، استرس، افسردگی، بیش فعالی کم توجهی، سردرد، دردهای مزمن، اختلالات خواب، سوء مصرف مواد، وسواس، صرع و بازتوانی سکته مغزی مورد تایید قرار گرفته است. و همچنین در درمان اختلالات یادگیری و افزایش توجه و تمرکز تاثیر گذار است.
به نوروفیدبک دوپینگ اخلاقی می گویند، دلیلش این است که در حال حاضر بسیاری از ورزشکاران در کشورهای پیشرفته و همچنین بسیاری از سازمان های معتبر جهانی از جمله ناسا جهت ارتقا مهارت های ذهنی و شناختی و بهینه سازی تصمیم گیری ،افزایش خلاقیت،تقویت حافظه و افزایش هماهنگی جسم و ذهن از این روش استفاده می کنند.
فوربرین
بین شنیدن و گوش کردن تفاوت های زیادی وجود دارد. مبنای کار دستگاه فوربرین ایجاد میانبر صوتی برای مغز است. دستگاه فوربرین با بهره گیری از امکان انتقال استخوانی و فیلتر محرک های مزاحم و ارائه فیدبک صوتی، افراد را در سه زمینه توجهی، گفتاری و حافظه یاری و ارتقا می دهد. به طور مشخص کاربرد دستگاه فوربرین به شرح زیر است:
- بهبود توجه کودکان بیش فعال
- اختلالات یادگیری
- سیالی کلام
- ارتقا تحصیلی
- اختلالات تکلمی
- ارتقاء حافظه
بازی های شناختی
بازی های شناختی به مجموعه فعالیت هایی گفته می شود که به ظاهر فعالیت سرگرم کننده ای هستن ولی مکانیزم تاثیر و اثر گذاری آنها تایید شده است. بازی های شناختی به دو دسته بازی های عملی و حرکتی و بازی های کامپیوتری تقسیم می شود. در مرکز مشاوره اکسیر جهت ارتقای شناختی از هر دو نوع بازی درمانی استفاده می شود. تحقیقات جدید اثر گذاری این گونه بازی ها را برای مغز مکررا تایید کرده اند.
بازی هایی که به تناسب کاربرد منطقه خاصی از مغز را هدف قرار داده و تقویت می کند. قطعا در صورت تکرار فعالیت ماندگاری آن بلند مدت خواهد بود.
بهترین ارتقا رشد شناختی در بازی کودکان
بازی کردن مهمتر از اسباب بازی است
دقت کنید اهمیت زمانی که کودک صرف بازی می کند و میزان لذتی که از بازی کردن می برد، صرفا وابسته به نوع و تعداد اسباب بازیهایش نیست: بازی کردن یک فعالیت مفرح و شاد است که شامل افراد، اشیا و حرکات است. هر کاری، از پرتاب کردن حبابهای کف صابون به طرف همدیگر تا آب پاشی در حمام یا استخر و یا حتی تعقیب کردن همدیگر و دویدن دنبال هم در اتاق، می تواند یک بازی خوب محسوب شود. اگر کودک دوازده ماهه ای را ببینید که سرگرم بازی با یک جعبه مقوایی است، خواهید فهمید که عوامل موثر در بازی کودکان، چقدر وسیع و متنوع هستند.
شما هم با او بازی کنید
روی زمین بنشینید و با کودک بازی کنید؛ شما بهترین اسباب بازی کودک خود هستید! و اگر کودک بتواند با شما بازی کند، لذت و شادی بیشتری برای او به همراه خواهد داشت. هنگام بازی کردن با کودک خود صحبت کنید تا توانایی تکلم او را نیز افزایش دهید.
زمانی او را به بازی دعوت کنید که شاد و سرحال باشد
کودک بیمار، خسته یا گرسنه ممکن است حوصله بازی کردن نداشته باشد.
وقتی که کودک شما به اندازه کافی بازی کرد، بازی را متوقف کنید
آستانه تحریک برای هر کودک، متفاوت است. هنگامی که به نظرتان می رسد کودک شما خسته و بی حوصله شده است، بازی را تمام کنید.
برای کودک امکان بازی به تنهایی و همچنین با دیگران را فراهم کنید
هر دو نوع بازی (تنها یا با دیگران) برای کودک مفید است.
اجازه دهید که کودک، خودش نوع بازی یا فعالیت را انتخاب کرده و آن را هدایت کند
شما می توانید بازیها، چیزها یا گزینه های جدید را در اختیار او قرار دهید، اما کودک شما باید خودش و مطابق میلش انتخاب کند. بعلاوه، بازی برای تفریح است و اگر کودک شما تنها در یک کار مهارت داشته باشد، همان تفریح کردن و خوش گذراندن است!
گفتار درمانی و کاردرمانی
گفتاردرمانی یا آسیب‌شناسی گفتار و زبان رشته‌ای از علوم توانبخشی است که به بررسی ماهیت انواع اختلالات گفتار و زبان و نیز روش های تشخیص و درمان این اختلالات می‌پردازد. ارزیابی و تشخیص اختلال در بلع را نیز در حیطه تخصص متخصصان گفتار درمانی می‌دانند.
بازی درمانی شناختی و بازی درمانی گروهی
از بازی درمانی و بازی می توان برای تقویت اعمال هوشمندانه، توجه، تمرکز، کنترل تکانه، حافظه، خلاقیت و … استفاده کرد. از این بازی ها می توان در جهت درمان کودکان بیش فعال، اتیسم، افسرده، مشکلات یادگیری و ذهنی، کودکان مرزی و … استفاده کرد.
دریافت وقت مشاوره آنلاین
ثبت ديدگاه