رفتار طبیعی کودکان

شناخت رفتار طبیعی کودکان و مشکلات رفتاری کودکان برای والدین بسیار ضروری به نظر می‌رسد. گاهی اوقات والدین اصلاً متوجه مشکلات رفتاری کودکان و رفتارهای کودکان نمی‌شوند. در حالی که این مشکلات اختلال زیادی را در زندگی روزمره او ایجاد می‌کند. از طرف دیگر برخی از والدین به دلیل عدم شناخت رفتارهای نرمال و غیرطبیعی کودکشان برخی برچسب‌های نامناسب را به کودک زده و او را از بسیاری از روندهای رشدی‌اش دور نگه می‌دارند.

از این رو پیش از هر چیز لازم است والدین نشانه‌های رفتار طبیعی و غیرطبیعی را متناسب با سطح رشدی او بشناسند. بعضی اوقات کودکان تمایل به شکستن قوانین و امتحان محدودیت ­ها دارند. آنها در این شرایط یاد می‌گیرند که کدام رفتارها پذیرفته و کدام نامناسب هستند. گاهی اوقات برای والدین تشخیص اینکه رفتار کودک نرمال است یا خیر، سخت است. در این مقاله سعی در آشنایی شما با رفتار طبیعی کودکان و مشکلات رفتاری در دوران دبستان داریم.

رفتارهای کودکان، رفتار طبیعی در سنین مدرسه (۶ تا ۹ سال)

کودکان در سن مدرسه پاسخگوتر و مسؤولیت‌پذیرتر هستند. آنها اغلب می‌خواهند آزادتر از قبل باشند. در این سن، کودکان به راهنمایی خوب برای انجام کارهای روزمره نیاز دارند. آنها می‌توانند تکالیف خانه خود را انجام داده و بهداشت را رعایت کنند. برای کودکان این سنین زیر پا گذاشتن برخی قوانین طبیعی است. همین‌طور که آنها شروع به حل کردن مشکلات به تنهایی می‌کنند، فعالیت­‌های جدیدی را برای غلبه بر مشکلاتشان انجام می‌دهند.

کوکان سنین مدرسه معمولاً نیاز به کمک برای رویارویی با هیجانات ناراحت‌کننده مثل اضطراب و ناکامی دارند و در این سن نبود کنترل تکانه‌های کلامی طبیعی است.

نشانه‌های هشداردهنده مشکلات رفتاری

تشخیص رفتار مشکل‌زا از رفتار طبیعی در دوران کودکی بستگی به شناخت رشد کودک دارد. آنچه برای دوره پیش‌دبستانی طبیعی است، برای دوره دبستان طبیعی نیست. بنابراین مهم است که شما با رشد جنسی، عاطفی و اجتماعی کودک در هر گروه سنی آشنا شوید.

برخی نشانه‌های هشداردهنده کلی که ممکن است مشکلات رفتاری بسیار جدی را نشان دهد، در ادامه آمده است.

مشکلات در کنترل هیجانات انفجاری

اگر کودکتان نمی‌تواند پرخاشگری، ناکامی و ناامیدی در موقعیت‌های اجتماعی را کنترل کند، ممکن است مشکل هیجانی داشته باشد. هر چند رفتار قشقرق به پا کردن برای پیش‌دبستانی‌ها کاملاً طبیعی است اما این رفتار در دوران مدرسه کاملاً غیرطبیعی به نظر می‌رسد و می‌بایست رفتار او مورد بررسی‌های بیشتر قرار گیرد.

مشکلات در کنترل تکانه‌ها

کنترل تکانه به آرامی در طول زمان گسترش می‌یابد. کودکی که نمی‌تواند پرخاشگری فیزیکی را در دوران دبستان کنترل کند یا کودکی که در حدود پیش از نوجوانی نمی‌تواند پرخاشگری کلامی‌اش را کنترل کند، ممکن است مشکلات رفتاری داشته باشد.

رفتار زیر پا گذاشتن قوانین

طبیعی است که کودکان بدرفتاری را تکرار کنند تا ببینند آیا والد دیگر هم از همان قانون پیروی می‌کند یا خیر؟ اما این کار طبیعی نیست که کودکی پس از پذیرفتن قوانین خانه به طور مداوم آن را زیر پا گذاشته و بدرفتاری کند.

رفتاری که در مدرسه اختلال ایجاد می‌کند

بدرفتاری که با آموزش کودکتان تداخل می‌کند، ممکن است یک اختلال رفتاری را نشان دهد. بیرون فرستادن مداوم کودک از کلاس، دعوا کردن با دوستان در زنگ تفریح، مشکلات در انجام دادن تکالیف همه نشانه‌های هشداردهنده مشکلات رفتاری است.

رفتاری که با تعاملات اجتماعی تداخل می‌کند

برای کودکان طبیعی است که با دوستانشان کشمکش داشته باشند اما اگر بد رفتاری کودکتان با حفظ رابطه دوستانه با دوستانش اختلال ایجاد می‌کند، این رفتارهای او مشکلات رفتاری محسوب می‌شود. کودکان باید بتوانند رفتار متناسب با سن خود در موقعیت‌های اجتماعی مثل خرید از سوپر مارکت را حفظ کنند و در برخورد با دیگران رفتار مناسب داشته باشند. اگر کودکی در موقعیت‌های اجتماعی مختلف با همه افراد دچار چالش است، می‌بایست از نظر مشکلات رفتاری مورد بررسی قرار گیرد.

خودآسیب‌رسانی یا صحبت کردن درباره خودکشی

کودکانی که در مواقع بحران و عصبانیت سرشان را به دیوار یا زمین می‌کوبند یا به قسمت‌هایی از بدن خود آسیب می‌زنند، می‌بایست مورد بررسی‌های تخصصی قرار گیرند.


مقاله مرتبط: رفتار جنسی کودک تا کجا طبیعی است؟


رفتارهای جنسی که مناسب رشد او نیستند

اگر شما درباره رفتار جنسی به او آموزش‌های لازم را می‌دهید اما او همچنان از این رفتارها سر باز می‌زند و باز هم مشغول رفتارهای جنسی منع‌شده می‌شود، می‌بایست از نظر مشکلات رفتاری مورد بررسی‌های تخصصی قرار گرفته و دلایل این رفتارهای او ریشه‌یابی شود.

مشکلات رفتاری در دوران دبستان اگر به هر نحو در کودک تشخیص داده شود، می‌بایست در رابطه متقابل والد و کودک درمان شود و صرف رفتاردرمانی کودک یا رواندرمانی والدین کافی به نظر نمی‌رسد. آموزش والدین کمک زیادی به حل این مسائل می‌کند اما بررسی رابطه والد ـ کودک از سوی فرد متخصص کاملاً ضروری است.

والدین می‌توانند با کمک روانشناس کودک، با به‌کارگیری برخی سیستم‌های پاداش‌دهی که در آن به رفتار خوب پاداش می‌دهد و برای رفتاری که قوانین را می‌شکند، پیامدهای منطقی به کار می‌برد، رفتار کودکشان را به طور مثبتی نظم ببخشند.

همچنین والدین می‌توانند فرصت‌هایی برای کودکشان فراهم کنند که آنها تصمیم‌های درست بگیرند. وقتی کودکان در موقعیت بحران قرار می‌گیرند، دچار اضطراب شده و احتمال بروز مشکلات رفتاری‌شان بیشتر می‌شود. بنابراین اگر در این بحران‌ها والدین همراه آنها بوده و ضمن شرح مسأله از آنها بخواهند تا میان راه حل‌های ممکن بهترین راه حل را انتخاب کنند، آنها خواهند توانست بحران پیش آمده را با آرامش و موفقیت سپری کنند.

در این زمینه بهتر است از روانشناس متخصص کودکان مرکز مشاوره اکسیر نیز استفاده کنید.

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب