پشیمانی و تاسف، یک هیجان منفی است و وقتی به وجود می آید که کسی متوجه می شود یا باور دارد که اگر، تصمیم دیگری گرفته بود، نتیجه بهتری می گرفت. قضاوت پشت پشیمانی این است “من باید به شکل دیگری انجام می دادم.”
دلایل پشیمانی
به دلایل زیر، معمولا دچار پریشانی می شویم:
۱- اثر از دست دادن نزدیکی:
خیلی نزدیک بودن به هدف، بیشترین تجربه تاسف را به بار می آورد. مثلا اگر با ۵ دقیقه تاخیر، اتوبوس را از دست دهید، بیشتر افسوس می خورید تا با ۳۰ دقیقه تاخیر. برندگان مدال برنز، شادتر از مدال نقره هستند.
۲- احساس مسئولیت:
احساس کنترل بیشتر روی وقایع، افسوس بیشتری به بار می آورد. اگر نتیجه بد شود، کسی که مسئول انتخاب آن بوده است، باید کاری برای جلوگیری از این اتفاق، انجام میداده است.
۳- فرصت های از دست رفته:
هنگامی که افراد به زندگی خود نگاه می کنند، برای فرصت های از دست داده، بسیار غصه می خورند. فرصت پشیمانی به بار می آورد.
۴- تصمیمات قابل تغییر:
انتخاب های زیاد، فرد را گیج می کند و باعث بدترین تصمیم می شود. خریدارانی که حق تعویض ندارند، معمولا شادتر هستند. تصمیمات برگشت پذیر، توانایی ما را زیر سوال برده و باعث نارضایتی می شود.
۵- تعلق اجتماعی:
برای تصمیماتی که حس تعلق اجتماعی (روابط عاشقانه،روابط خانوادگی و…) ما در آن درگیر است، تاسف بیشتری می خوریم.
تاسف، ما را به سمت انتخاب های بهتر سوق می دهد
با اینکه احساس تاسف معطوف به گذشته است، روانشناسان معتقدند که این احساس بر آینده ما اثر مهمی خواهد گذاشت.
– پیش بینی تاسف:
برخی از انتخاب ها، با هدف کم کردن احتمال پشیمانی است. پیش بینی پریشانی، یکی از عوامل مهم در انتخاب است.
– انتخاب درست در دفعات بعد:
داشتن تجربه پشیمانی، باعث می شود که اگر در آینده با مورد مشابهی روبه رو شدیم، انتخاب بهتری داشته باشیم. حسرت فرصت های از دست رفته، باعث حفظ فرصت های فعلی می شود.
منابع:
Connolly, T., & Zeelenberg, M. (2002). Regret in decision making. Current Directions in Psychological Science, 11, 212-220.
Gilbert, D. T., & Ebert, J. E. J. (2002). Decisions and revisions: The affective forecasting of changeable outcomes. Journal of Personality and Social Psychology,82,503–۵۱۴
Koch, Erika J. (2014) How Does Anticipated Regret Influence Health and Safety Decisions? A Literature Review, Basic and Applied Social Psychology, 36:5, 397-412.
Lewis Michael (2016), The Undoing Project. W.W. Norton & Company
King, L.A., Hicks, J.A. (2007) Whatever happened to “What might have been”? Regrets, happiness, and maturity. American Psychologist 62(7), 625-636
Medvec VH, Madey SF, & Gilovich T (1995). When less is more: counterfactual thinking and satisfaction among Olympic medalists. Journal of personality and social psychology, 69 (4), 603-10
Morrison M., Epstude K., Roese N. J. (2012). Life regrets and the need to belong. Soc. Psychol. Pers. Sci. 3 675–۶۸۱.
Roese N. J., Summerville A. (2005). What we regret most. and why. Pers. Soc. Psychol. Bull. 31 1273–۱۲۸۵.
ثبت ديدگاه