گفتار درمانی چیست؟

مقدمه‌ای بر گفتار درمانی

گفتار درمانی یا آسیب‌شناسی گفتار و زبان رشته‌ای از علوم توان‌بخشی است که به بررسی ماهیت انواع اختلالات گفتار و زبان و نیز روش‌های تشخیص و درمان این اختلالات می‌پردازد. ارزیابی و تشخیص اختلال در بلع را نیز در حیطه تخصص متخصصان گفتار درمانی می‌دانند.

یکی از ارزنده‌ترین توانایی‌هایی که انسان در طی تکاملش کسب کرده توانایی ارتباط از طریق گفتار است بدون اینکه آگاهی نسبت به چگونگی درک یا تولید این فرایند بسیار پیچیده داشته باشد. بدون شک این توانایی یکی از ضروری‌ترین نیازهای زندگی است به طوری که بروز هر گونه مشکل در این توانایی می‌تواند منجر به ناتوانی‌ها و محدودیت‌هایی در زندگی فردی و اجتماعی شود.

تصور کنید از کسی درخواستی دارید و می‌دانید که چه می‌خواهید بگویید ولی نمی‌دانید چگونه باید بگویید (شبیه اینکه از شما بخواهند به زبان نا آشنایی صحبت کنید). یا تصور کنید هر بار هنگام صحبت کردن به طور ناخواسته عضلاتتان سفت شده و نفستان گیر کند و نتوانید راحت و روان صحبت کنید؛ و بسیاری از مشکلات دیگر که از بدو تولد تا سنین کهن‌سالی می‌توانند به نحوی ارتباط را با مشکل مواجه کنند.

اگر شاهد چنین مشکلاتی بودیم چاره چیست؟ گفتار درمانی علمی است که به‌طور تخصصی به این مشکلات می‌پردازد و در طول سالیان متمادی پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه‌ی شناسایی، ارزیابی و درمان چنین اختلالاتی داشته و دارد. متخصصان گفتار درمانی در طول تحصیل با فیزیولوژی و آناتومی اندام‌های گفتاری و همچنین مباحث زبانشناسی و روانشناسی آشنا می‌شوند و در نتیجه می‌توانند از جوانب مختلف اختلالات مربوطه را بررسی کرده و راهکار متناسب با آن را ارائه دهند.

 

 تعریف مختلف گفتار درمانی

• گفتار درمانی: رشته‌ای از علوم توان‌بخشی که به بررسی، ارزیابی و درمان انواع اختلالات گفتار و زبان می‌پردازد.
• گفتار: قسمتی‌ از زبان‌ است‌ که‌ در آن‌ برای‌ انتقال‌ افکار و مفاهیم‌ به‌ دیگران‌ از صداها، ترکیب‌ منظم‌ و با قاعده‌ آن‌ها استفاده‌ می‌کنیم‌.
• زبان‌: عبارت‌ است‌ از وسیله‌ای‌ که‌ باعث‌ انتقال‌ افکار و مفاهیم‌ به‌ دیگران‌ می‌شود مانند صحبت‌ کردن‌، نوشتن‌، اشارات‌، پانتومیم‌ و…
• صدا: عبارت‌ است‌ از ارتعاش‌ هوا درنتیجه‌ی ارتعاش تارهای‌ صوتی‌ که وسیله‌ای است برای انتقال گفتار.
• تارهای صوتی: وسیله‌ای‌ برای‌ ایجاد صداهای‌ لازم‌ در گفتار، بدون‌ استفاده‌ از ارتعاش‌ تارهای‌ صوتی‌ حرف‌ زدن‌ انسان‌ به‌ نجوا تبدیل‌ می‌شود.

حیطه‌های مورد مداخله در گفتار درمانی

به طور کلی علم گفتار درمانی به انواع اختلالات ارتباطی از جمله اختلالات گفتار و زبان می‌پردازد که در ادامه به توضیح هر کدام می‌پردازیم همچنین یکی دیگر از حیطه‌های مورد مداخله اختلال در بلع می‌باشد.

• تأخیر در گفتار و زبان

افرادی دارای این مشکل هستند که به دلایل مختلف از قبیل ناشنوایی- عقب‌ماندگی ذهنی – فلج مغزی دیرتر از حد طبیعی شروع به صحبت می‌کنند و گفتار و زبانشان در حد سنشان نمی‌باشد.

• اختلالات روانی گفتار

اختلالاتی که گفتار فرد را از حالت روان و عادی خارج می‌کند، افرادی که لکنت زبان و پریده گویی دارند جزء این گروه هستند:

1. لکنت زمانی اتفاقی می‌افتد که درروند طبیعی گفتار وقفه‌های غیرطبیعی و ناگهانی به‌واسطه تکرار و بازگویی، کشیده گویی (طولانی ادا کردن صداها)، میا نپرانی (صداهای اضافی بین کلمات) گیر (قفل) و رفتارهای وابسته ایجاد می‌شود.
2. پریده گویی: زمانی اتفاق می‌افتد که میزان تکلم دچار اشکال شود و گفتار فرد بیش‌ازحد سریع باشد و فرد نتواند به‌صورت منسجم و روان صحبت کند.

• اختلالات صوت

زمانی اختلال صوتی وجود دارد که کیفیت، زیروبمی، بلندی و انعطاف‌پذیری صوت فردی متفاوت از صوت افراد، جنس، سن، گروه و فرهنگ مشابه وی باشد. وجود یا عدم وجود اختلال صوت و میزان آن نسبت به قضاوت شنونده متفاوت است؛ بنابراین کودکان، والدین، بزرگ‌سالان و آسیب شناسان گفتار و زبان وجود یا عدم وجود اختلال را بر طبق نیازها و زمینه خود تعیین می‌کنند.

---

مقاله مرتبط: چه کسانی به گفتاردرمانی نیاز دارند؟

---

الف ) طبقه‌بندی اختلالات صوت بر اساس علت شناسی

۱- عضوی: درنتیجه‌ی مستقیم تغییرات عضوی و بیماری‌های مجرای صداسازی هستند.
۲- عملکردی: درنتیجه‌ی استفاده‌ی نادرست از سازوکار صداسازی هستند.
۳- عصب‌شناختی: در اثر اختلال در سیستم عصبی مرکزی یا محیطی ایجاد می‌شوند.

ب) علائم اختلالات صوت شامل موارد زیراست:

۱-گرفتگی صوت ۲- نفس آلودگی صدا ۳- خستگی صوتی ۴- کاهش دامنه آواسازی
۵- بی صدایی ۶- قطع زیروبمی ۷- صدای زیر نامناسب ۷- آواسازی توأم با تلاش و کوشش ۸ – لرزش

 

• زبان پریشی

نوعی اختلال زبانی که به علل مختلف ازجمله: سکته مغزی، تومر، ضربه‌مغزی و … می‌تواند ایجاد شود و در نتیجه به فرایندهای درک و یا بیان زبان آسیب وارد می‌کند.

انواع زبان پریشی (آفازی): ۱- آفازی ورنیکه ۲- آفازی بروکا ۳- آفازی انتقالی ۴- آفازی ترانس کورتیکال حسی ۵- آفازی گلوبال ۶- آفازی ترنس کوتیکال حرکتی ۷-آفازی آنومی ۸-آفازی ترنس کورتیکال مختلط

براساس نوع آفازی ممکن است این علائم دیده شود: پارافازیا – اختلال تکرار – اختلال در خواندن و نوشتن – اختلال در درک وبیان – اختلال در نامیدن

• اختلالات تشدید

تشدید زیرمجموعه کیفیت صوت است در اختلالات تشدید براثر اختلال در عملکرد دریچه کامی- حلقی به علل مختلف فرایند تشدید به‌درستی انجام نمی‌شود و به‌عبارت‌دیگر توازن خیشومی – دهانی به‌هم‌خورده است.

انواع اختلالات تشدید عبارت‌اند از

۱- خیشومی شدگی بیش ازحد: تشدید بیش ازحد هوا در حفره بینی که ممکن است همراه با خروج هوا از بینی باشد یا نباشد. در این حالت ممکن است برای جلوگیری از خروج هوا در پرده‌های بینی حرکات انقباضی دیده شود.

۲- خیشومی کمتر از حد: تشدید صداهای خیشومی در حفره بینی یا صورت نمی‌گیرد یا بسیار کم است.

۳- مختلط: به علت اتصال حفره‌های بینی و انسداد در قسمت خلف یا قدام بینی هردوحالت خیشوم شدگی وجود دارد.

• اختلالات تولید یا تلفظ صداها:

اختلالات تولیدی مشخصاً بیش از هر نوع عارضه گفتاری وقت و توجه آسیب شناسان گفتار را به خود مشغول می‌کند و تقریباً ۸۰ درصد موارد اختلالات گفتاری را تشکیل می‌دهد. این‌گونه افراد در تولید و بیان همخوان‌ها (صامت) و واکه‌ها (مصوت) مشکل دارند و به‌صورت های زیر بیان می‌شوند:

۱-حذف: یعنی یکی از هم خوانها را حذف می‌کنند. (خس به جای خرس)

۲-خرابگویی: در این نوع خطا گوینده به جای صدای هدف یک‌صدای غیر مشخص تولید می‌کند. (صدای “ث” عربی در سلام)

۳-افزودن: در این حالت یک‌صدا یا هجای نابجا را وارد واژه یا هجای اصلی می‌نماید (قوه ری به‌جای قوری)

۴-جانشینی: در این گونه خطاها گویند یک صدای استاندارد به غلط جانشین صدای هدف می‌کند. (تتاب به جای کتاب)

•  اختلالات یادگیری یا خواندن و نوشتن

اختلالی که در آن علی‌رغم وجود هوش طبیعی عملکرد زبان نوشتاری، خواندن و یا ریاضیات به طور قابل‌توجهی کمتر از حد مورد انتظار برای فرد است؛ که جنبه‌ی خواندن و نوشتن جزء حیطه‌ی مورد مداخله‌ی گفتار درمانی است و اصلاح دیگر آن نارساخوانی (dyslexia) نام دارد.

• اختلالات بلع

اختلال در انتقال طبیعی لقمه‌ی غذایی از حفره‌ی دهان به معده که می‌توانند به دلایل متعددی از جمله: سکته مغزی، ضعف عضلانی، ضربه‌ی مغزی، بیماری‌های عصبی – عضلانی و … ایجاد شود.

 

اهداف گفتار درمانی

• کمک به افرادی که اختلالات تلفظی دارند.
• کمک به بیمارانی که اختلال در صوت یا حنجره دارند.
• کمک به بیمارانی که به دلیل آسیب مغزی زبان پریش شده‌اند.
• یاری به ناشنوایان برای برقراری ارتباط کلامی
• کمک به طیف گسترده‌ای از عقب‌ماندگان ذهنی و سایر کودکانی که به هر دلیلی در اکتساب گفتار و زبان مشکل دارند.
• کمک به افرادی که در عمل بلع مشکل دارند.
• راهنمایی و ارائه‌ی راهکار به افرادی که دچار لکنت یا سایر اختلالات روانی گفتار هستند.
• توصیه و مشاوره به افراد جامعه برای پیشگیری از اختلالات ذکرشده

 

مرکز تخصصی گفتار درمانی

اگر به دنبال مرکز تخصصی گفتار درمانی هستید مرکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی اکسیر به عنوان بزرگ‌ترین مرکز خدمات روان‌شناختی در غرب تهران، به دارا بودن فضای مناسب درمانی و گفتار درمانی و همچنین با در دست داشتن نیروی متخصص و مجرب در زمینه گفتار درمانی، همواره به عنوان برترین مرکز گفتار درمانی در تهران و غرب تهران مطرح بوده است. دپارتمان گفتار درمانی مرکز اکسیر آماده ارائه هر گونه خدمات گفتار و گفتار درمانی کودکان و بزرگ‌سالان می‌باشد. 

اگر در مورد گفتار خود و یا کودکتان دچار نگرانی شدید با یک آسیب‌شناس گفتار تماس بگیرید. متخصصان اکسیر در زمینه ارزیابی و درمان اختلال تولیدی تخصص دارند. گفتار درمانگر کودک شما را ارزیابی می‌کند و تشخیص می‌دهد که آیا به درمان نیاز است یا خیر؟ همچنین در زمینه پیشگیری و درمان اختلالات گفتاری به شما مشاوره می‌دهند.

به یاد داشته باشید که اقدام هر چه زودتر، بخصوص در مورد مشکلات شدید گفتاری، بسیار اهمیت دارد. اختلال گفتاری می‌تواند تأثیر مهمی بر موقعیت اجتماعی، عاطفی، تحصیلی و حتی شغلی داشته باشد. گفتار بخش مهمی در زندگی ماست و نوع صحبت کردن، باکیفیت زندگی رابطه مستقیم دارد.

اختلالات گفتار و زبان چه هستند؟

این اختلالات بر نحوه صحبت کردن و درک مردم تأثیر می‌گذارند و ممکن است از سطح جانشینی ساده صداها شروع شود و تا سطح عدم توانایی در کاربرد گفتار و زبان ادامه یابد.

---

مقاله مرتبط: گفتاردرمانی

---

 اختلالات گفتار و زبان شامل چه مواردی می‌شوند؟

• اختلالات تولیدی

مشکلاتی در تولید صداهای گفتاری مانند جانشینی صداها (مثل شیب بجای سیب) و یا خراب گویی مثل نوک زبانی صحبت کردن و غیره.

• تأخیر در رشد گفتار و زبان

کودکی که در طی دوره رشدی خود سخن گفتن را به موقع آغاز نمی‌کند و یا مهارت‌های گفتاری و زبانی وی در سطحی پایین‌تر از سن اوست، دچار تأخیر در رشد گفتار و زبان است این کودکان ممکن است از درک نسبتاً خوبی برخوردار بوده و در زمینه گفتار به درجات مختلف دارای مشکل است.

• کودکان عقب‌مانده ذهنی

این کودکان زبان‌آموزی را دیرتر از هم‌سن‌وسالان خود آغاز می‌کنند. این کودکان در مقایسه با گروه هم‌سن خود از درک مفاهیم، قدرت استدلال و قضاوت و میزان توجه و دقت کافی برخوردار نمی‌باشد.

• کودکان ناشنوا و کم‌شنوا

شنوایی یکی از عمده‌ترین راه‌های دریافت اطلاعات از محیط است. افراد کم شنوا که پس از سن زبان آموزی (پس از ۸ سالگی) دچار این عارضه شده باشند در زمینه آواسازی، تلفظ و روانی گفتار مشکلاتی را متحمل شده و باید جهت درمان و توان‌بخشی به کلینیک‌های شنوایی شناسی و گفتار درمانی مراجعه کنند.

• زبان پریشی (آفازی) کودک

در صورتی که منطقه زبانی مغز در دواران جنینی، حین تولد یا پیش از فراگیری زبان، آسیب ببیند، موجب بروز آفازی کودک می‌شود، چنین کودکی در جنبه‌های زبانی و گفتاری، یادگیری و رفتاری دستخوش اختلال می‌گردد و نیازمند یک درمان همه جانبه از سوی آسیب‌شناس گفتار و زبان خواهد بود.

• کودکان مبتلا به فلج مغزی

اکثر این بیماران به درجات مختلف دچار مشکلات گفتاری هستند که از خطاهای جزئی تولید یا ناتوانی کامل در به حرکت در آوردن اندام‌های گفتاری در نوسان است. زا دیدگاه گفتار درمانی، کودک مبتلا به فلج مغزی کودکی است که علاوه بر اختلالات گفتاری به احتمال زیاد از نظر رشد توانایی زبانی و گفتاری هم مشکل خواهد داشت و نیازمند برنامه درمانی به منظور رفع اختلال است.

---

مقاله مرتبط: چه کسانی به گفتاردرمانی نیاز دارند؟

---

آیا اختلالات گفتار و زبان جدی هستند؟

بله توانایی برقراری ارتباط یکی از مهم‌ترین خصوصیات انسان‌هاست.  ارتباط انسانی برای یادگیری، کار کردن، تعامل اجتماعی ضروری است. ارتباط آسیب دیده، می‌تواند تمام جنبه‌های زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.

علت اختلالات گفتار و زبان چیست؟

بعضی از این اختلالات در اثر کم شنوایی، فلج مغزی و دیگر اختلالات عصبی و عضلانی، آسیب‌های شدید سر، ضربه بیماری‌های ویروسی، عقب‌ماندگی ذهنی، داروهای خاص، آسیب‌های جسمانی مانند شکاف لب کام، استفاده نامناسب از تارهای صوتی، الگوهای نامناسب گفتار و زبان ایجاد می‌شوند. البته گاهی علت بطورکامل مشخص نیست.

آسیب‌شناس گفتار و زبان می‌تواند به شما کمک کند؟

1. آسیب‌شناس گفتار در زمینه‌های مختلف فعالیت می‌کند.
2. کمک به افرادی که دچار اختلالات تولیدی هستند و آموزش صداهای گفتاری به‌طور صحیح به این افراد.
3. کمک به افرادی که دچار مشکلات صوتی هستند.
4. کمک به افراد لکنتی، برای افزایش میزان روان شدن گفتار و سازگاری با مشکلات لکنت.
5. کمک به افراد آفازی برای یادگیری دوباره مهارت‌های گفتار و زبان و جبران مهارت‌های ازدست‌رفته.
6. مشاوره به افراد دچار اختلالات گفتار و زبان و خانواده‌های آن‌ها به‌منظور درک این اختلالات و ایجاد ارتباط طبیعی در موقعیت‌های کاری، درسی و شغلی.
7. آموزش روش‌های پیشگیری از اختلالات گفتار و زبان در سطح جامعه.
8. کمک به مردم برای درک انواع شدت‌های اختلالات ارتباطی.
9. تشخیص ارزیابی و درمان بیماران مبتلا به اختلالات بلع در ناحیه دهان و حلق
10. مشکلات تلفظی در کودکان و بزرگ‌سالان

 

نکاتی در مورد مشکلات تولید صداهای گفتاری

تولید چیست؟

” تولید” فرآیندی است که به منظور ادا کردن صداها، هجاها و کلمات رخ می‌دهد. در طی این فرآیند حرکت زبان، آرواره‌ها، دندان‌ها، لب‌ها و کام در جریان مسیر هوای حنجره، تغییراتی ایجاد می‌کند که منجر به ادای صداها و کلمات می‌شود.

اختلال در تولید چیست؟

وقتی فردی بعضی صداها، هجاها و کلمات را نادرست تولید می‌کند. به صورتی که شنونده گفتار او را نمی‌فهمد و یا دقت بیشتری لازم است، گفتار او درک شود. در این حالت فرد دچار اختلال تولیدی است.

بعضی از اشتباهات تولیدی چه هستند؟

در زمینه اختلالات تولیدی دسته‌بندی سه‌گانه‌ای وجود دارد.

• حذف
• جانشینی
• خراب گویی

مثالی برای حذف مثل گربه          اربه

مثالی برای جانشینی گربه           دربه

• هنگامی که صدایی نادرست تولید می‌شود. مثلاً صدای /س/ به‌صورت نوک زبانی ادا شود، مشکل خراب گویی است.

علت مشکلات تولیدی چیست؟

مشکلات تولیدی ممکن است در اثر معلولیت‌های جسمانی مانند فلج مغزی، شکاف کام یا کم شنوایی باشد و یا ممکن است براثر مشکلاتی مانند نقایص دهانی رخ دهد (مثل مشکلات دندانی) البته اکثر مشکلات تولیدی ممکن است مشکلی در یادگیری صداهای گفتاری باشد.

آیا لهجه یک مشکل گفتاری است؟

ممکن است برای بعضی افراد لهجه مشکل گفتاری محسوب شود. ما همه دارای لهجه‌های مختلف هستیم. اصفهانی، تبریزی، مشهدی، تهرانی و … لهجه فقط زمانی مشکل محسوب می‌شود که با اهداف فرد در زندگی اجتماعی تداخل داشته باشد.

آیا عفونت گوش در دوران کودکی اثری بر تأخیر در یادگیری صداهای گفتاری دارد؟

کودکان با شنیدن گفتار اطرافیانشان، گفتار را می‌آموزند. این روند یادگیری خیلی زود شروع می‌شود. اگر کودکان به طور مکرر دچار عفونت‌های گوش شوند (در طی دوران رشد گفتار) ممکن است نتوانند صداهای گفتاری را بیاموزند.

آیا مشکل تولیدی کودک خود به خود رفع می‌شود؟

با گذشت زمان و رشد کودک تمام  الگوهای گفتاری کودک قابل درک تر می‌شود؛ اما بعضی از کودکان برای یادگیری و تصحیح صداهای گفتاری نیاز به برنامه درمانی دارند. ارزیابی دقیق الگوی گفتاری کودک، میزان شناخت آتی او را تعیین می‌کند. به این صورت که درمانگر، الگوی گفتاری کودک شما را ارزیابی و تجزیه و تحلیل می‌کند و بر اساس نتایج مشخص می‌کند که آیا فرزند شما نیاز به درمان مستقیم، مشاوره و … دارد یا خیر؟

آیا کودکان تمام صداها را به‌طور هم‌زمان می‌آموزند؟

صداها به‌طور متوالی و منظم یاد گرفته می‌شوند. بعض صداها مانند/ پ/ م/ ب/ زودتر یاد گرفته می‌شوند (تا دو سالگی)، بعضی صداها مانند / ر/ ل / دیرتر یاد گرفته می‌شوند.

در چه سنی تمام صداها به طور صحیح ادا می‌شوند؟

کودکان باید تا سن ۸ سالگی تمام صداها را بیاموزند. البته اکثر کودکان تا قبل از دبستان، کلیه صداها را می‌آموزند.

چگونه می‌توان به کودک کمک کرد تا صداها را درست تلفظ کند؟

• با ارائه گفتار صحیح و مثال‌های مناسب.
• گفتار کودک را قطع نکنید. دائماً گفتارش را تصحیح نکنید.
• اجازه ندهید کسی او را مسخره کند.
• در عین حال برایش الگوی مناسبی از گفتار صحیح باشید.
• کلمه‌ای را که اشتباه تولید می‌کند با تأکید به طور صحیح تکرار کنید. مثلاً اگر می‌گوید ” این یک در به بزرگ است. بگویی، بله این یک گربه بزرگ است. یک گربه سفید، دوست داری گربه ناز کنی؟”

آیا به فرد بزرگ‌سالی که دچار مشکلات گفتاری (از نوع تلفظی) است می‌توان کمک کرد؟

اکثر مشکلات گفتاری بدون توجه به سن افراد قابل‌ درمان است. البته هر چقدر که از مدت زمان ظهور مشکل بگذرد. تغییر دادن و درمان آن مشکل‌تر می‌شود. بعضی مشکلات گفتاری، در اثر اختلال در تکانه‌های عصبی در ماهیچه‌های اندام گفتاری رخ می‌دهد.

(دیزآرتری) که بصورت شلی عضلانی در ماهیچه‌های صورت، لب‌ها و زبان قابل مشاهده است. درمان این اختلالات مشکل‌تر از درمان اختلالات عملکردی (بدون هیچ مشکل عضوی) است و مدت زمان بیشتری نیاز دارد. مسائل دیگری که ممکن است پیشرفت درمان را تحت تأثیر فرار دهند، مشکلاتی از قبیل اختلالات شنوایی، مشکلات ساختار دهانی مانند دندان‌ها، میزان توجه به مشکل، هوش و همکاری والدین می‌باشد.

 

 

لکنت چیست؟

روانی گفتار به معنی الگوی زمان‌بندی کردن عناصر آوایی است. این عناصر آوایی در واقع حروفی هستند که با کنار هم قرار گفتن آن‌ها کلمات و در نهایت گفتار تولید می‌شود.

در صورتی که به علل مختلف این زمان‌بندی از محدوده عادی خارج شود، فرد دچار لکنت یا ناروایی طبیعی خواهد شد.

لکنت عارضه‌ای است که به‌صورت مکث‌های بی‌جا و بیش از حد، کشیده گویی، تکرار صدا، هجا یا کلمات و عبارات، قفل‌شدگی در بیان یک‌صدا، در گفتار فرد مبتلا دیده می‌شود.

---

مقاله مرتبط: مرکز درمان لکنت زبان در تهران

---

خدمات دپارتمان گفتار درمانی اکسیر، برترین مرکز تخصصی گفتار درمانی در تهران

در موارد زیر مراجعه به یک گفتار درمانگر الزامی است:

۱- تأخیر در شروع گفتار در کودکان

۲- اشکال در تلفظ اصوات گفتاری

۳- عدم برقراری ارتباط کلامی یا غیرکلامی از سوی کودک

۴- کم شنوایی یا ناشنوایی

۵- اشکال در درک کلام

۶- اختلال در بلع

۷- در صورت تشخیص بروز هر یک از اختلالات فلج مغزی، اوتیسم، اختلال یادگیری

۸- اختلال در صدا

۹- به‌صورت کلی هر اختلالی که در دوران کودکی یا بزرگ‌سالی بر درک یا بیان گفتار و یا کیفیت صدا یا عمل بلع تأثیر منفی بگذارد.

 

دریافت وقت مشاوره گفتار درمانی