خواب کودکان

خواب کودکان نامنظم است و ما هرگز نشنیده‌ایم که کودکی وجود داشته باشد که گاهی نیمه‌های شب از خواب برنخیزد و سعی در جلب توجه نداشته باشد. این رفتاری است که نباید تا هنگامی که به صورت عادت درنیامده‌اند، مشکل تلقی شوند. گاهی، خواب  کودکان علامت یک مشکل جسمی یا عاطفی است و اگر به چنین مسئله‌ای مشکوک شدید، باید آن را بررسی کنید. ولی در اغلب موارد کودکی که نیمه شب هر شب از خواب برمی‌خیزد، صرفاً عادتی پیدا کرده است که باید تغییر داده شود.


مقاله مرتبط: اصلاح عادت خوابیدن کودک

مقاله مرتبط: چرا در اواسط شب از خواب بیدار می شوید


نحوه اصلاح خواب کودکان

با استفاده از روش زیر می‌توانید عادت خواب کودکان را اصلاح کنید و به آنها کمک کنید تا دوباره به خواب بروند.

نادیده گرفتن رفتار کودک

گاهی نوزاد نیمه‌های شب از خواب بیدار می‌شود و تقاضای توجه و کمک می‌کند؛ زیرا بدنش به او پیام می‌دهد که گرسنه، خیس یا ناراحت است. این مسئله نباید مورد بی‌توجهی قرار گیرد. بااین حال، کودک بزرگ‌تری را که به طور جدی موردتوجه و مراقبت قرار می‌گیرد و اطرافیانش به او محبت می‌کنند، می‌توان با کمی بی توجهی، به وضعیت مطلوب تشویق کرد، به طوری که عادت شبانه خود را ترک کندو شب‌ها بیشتر بخوابد.

با استفاده از روش‌های زیر، می‌توانید، شگرد نادیده گرفتن سنجیده را به کار بگیرید:

*الگوی رفتاری او را زیر نظر بگیرید. پاسخ به پرسش‌های ساده زیر به شما کمک می‌کند تا تعیین کنید که آیا کودک واقعاً به شما احتیاج دارد یا صرفاً می‌خواهد جلب توجه کند: هنگامی‌که از رختخواب بیرون می‌آید، چه می‌کند؟ اگرهیچکس به او پاسخ نگوید، چه می‌کند؟ آیا هر شب آب می‌خواهد؟ یک لیوان آب را در دسترس کودک بگذارید. آیا اگر شما به او پاسخ ندهید، برمی‌گردد و می‌خوابد؟

*ترتیب یک بازی را بدهید. از روش نادیده گرفتن سنجیده استفاده کنید، به آن پایبند باشید و آن را به‌طور مداوم تا هنگامی‌که پیشرفتی در الگوی رفتار کودک پدید بیاید، ادامه دهید. قاطعانه کودک را در رختخواب بگذارید. ولی با محبت به او شب بخیر بگویید و سپس اتاق را ترک کنید. از قبل تصمیم بگیرید که اگر کودک از خواب بلند شود و شمارا صدا بزند، چقدر صبر می‌کنید. این زمان نباید بیش از بیست دقیقه طول بکشد (که برای کودک در هنگام نیمه‌شب زمان زیادی است) و همچنین هرگز نباید کمتر از پنج دقیقه باشد. زیرا کودک به زودی یاد می‌گیرد که می‌تواند شمارا وادار به تسلیم کند.

برای اکثر والدین این امر مسئله ساده‌ای نیست. زیرا باید به صدای گریه‌ی کودکشان که می‌تواند تمام افراد خانه را بیدار کند گوش کنند، البته اگر باعث اعتراض همسایه‌ها نشود! اگر کودک شما گریه کردن و صدا کردن شما را تا زمان مشخصی متوقف نکرد، به سراغ او بروید و قاطعانه و با لحنی واقعی به او بگویید که همین الان باید بخوابد (او را در آغوش نفشارید و یا از تخت بیرون نیاورید) سپس اتاق را ترک کنید. نادیده گرفتن سنجیده را ادامه دهید و پنج دقیقه، پنج دقیقه به زمان اولیه‌ی خود اضافه کنید تا اینکه به زمان حداکثر حدود بیست دقیقه برسید. اگر کمی دیرتر بروید، به کودک شما آسیبی نمی‌رسد. ولی تجربه شخصی ما این بوده است که معمولاً زمان بیست دقیقه، در عرض چند روز، مشکل را حل می‌کند.

بهبود خواب کودکان

اگر نگران این هستید که مبادا کودک شما دچار مشکل شده باشد، ابتدا موضوع را بررسی کنید. با بچه حرف نزنید و سعی نکنید که به او اطمینان بدهید چون شما نمی‌خواهید این رفتار را با توجه گرم و صمیمانه خود پاداش دهید. صرفاً بررسی کنید که او صحیح و سالم است یا نه سپس شب‌به‌خیر بگویید و به او بگویید که دوباره برنمی‌گردید و سپس اتاق را ترک کنید. بدین ترتیب، نادیده گرفتن را شروع کنید.

*زمان گریه کردن کودک را اندازه بگیرید. جدولی درست کنید تا مدت زمانی را که کودک شما گریه می‌کند و یا شما را صدا میزند، اندازه بگیرید و بدین ترتیب بتوانید پیشرفت کودک را ثبت کنید. ما قول می‌دهیم زمانی که کودک فهمید شما به درخواست او جواب نمی‌دهید و سراغش نمی‌روید، شاهد بیشتر شدن صدای گریه کودک ولی کم شدن مدت زمان آن خواهید بود.

چگونه به کودک کمک کنیم تا مجدداً به خواب رود. (مشاوره کودک)

برای کودکان بزرگ‌تر نیز می‌توان از نادیده گرفتن سنجیده استفاده کرد ولی ممکن است برای به خواب رفتن مجدد، به کمک نیاز داشته باشند.

*از تمرین مثبت استفاده کنید. در طول روز با او کار کنید و راه‌هایی را به کودک نشان دهید که در هنگام شب می‌تواند با به کارگیری آن‌ها به خواب برود. صحنه‌ی آرام، زیبا و یکنواختی را به او پیشنهاد کنید تا در موردش فکر کند؛ مانند صحنه‌ای که امواج اقیانوس به یک ساحل برخورد می‌کند و یا گوسفندی که از روی یک نرده در حال پریدن است. او را وا دارید که با تکرار حروف الفبا یا یک ترانه‌ی کودکانه این کار را تمرین کند.

*از موسیقی آرام‌بخش استفاده کنید. نزدیک تخت کودک یک ضبط‌صوت با یک نوار موسیقی ملایم بگذارید. به کودک نشان دهید که چطور در صورتی که شب از خواب بلند شد و نتوانست مجدداً به خواب برود، آن را روشن کنید…

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب