ماری جوانا که یکی از فراورده های گیاه شاهدانه می باشد تا قبل از سال ۱۹۶۰ کمتر کسی نامی از آن شنیده بود. اما اخیرا از این ماده مخدر بسیار شنیده می شود. ماری جوانا هم به صورت خوراکی و هم به صورت دود کردن مورد استفاده قرار می گیرد. بعضی افراد برگ های خرد شده شاهدانه را ریز کرده و آن را داخل سیگار ریخته و می کشند. البته استفاده از ماری جوانا روش های مختلفی دارد با استفاده از ابزاری مانند پیپ تا سیگار های معمولی و حتی گاهی اوقات از ظروف مخروطی شکل و قلیان نیز برای مصرف ماری جوانا استفاده می شود.

طریقه مصرف

در هر کشوری ماری جوانا را به طرق مختلف استفاده می کنند و نام های متفاوتی از قبیل Herbe Pot ،Grass ،Weed و Mary Jane بر آن نهاده اند. ماری جوانا بوی بسیار تندی دارد.
به دلیل این که ماری جوانا بسیار زبر و خشن می باشد برای اینکه آن را بپیچند از چند لایه کاغذ سفید و قهوه ای رنگ استفاده می کنند و به آن ریفر می گویند.

سیگار های حاوی ماری جوانا به کندی سوخته و خیلی سریع خاموش می شوند، به همین دلیل افرادی که به ماری جوانا اعتیاد دارند با پک های خیلی سریع و پشت سر هم از خاموش شدن این سیگارها خودداری کرده و این سیگارها را در مکان های بسته می کشند. بعضی از افراد ماری جوانا را به صورت خوراکی استفاده کرده و در طبخ شیرینی ها و کیک های شکلاتی از آن استفاده می کنند. ماری جوانا به صورت چای نیز دم کرده و می خورند.
ماری جوانا از قسمت های بالایی برگ، گل و تخمک های باز شده شاهدانه به دست می آید. ماده تاثیر گذار موجود در ماری جوانا تی.اچ.سی می باشد که شیمیایی بوده و نقش بسیار مهمی در ایجاد حالت نشئگی دارد.

ماری جوانا چیست؟

غلظت THC در ماری جوانا

از پنج درصد تا دوازده درصد نوسان دارد. به بیان بهتر ماری جوانا فراورده برگ ها و غنچه های بوته شاهدانه می باشد و رنگ آن سبز متمایل به خاکستری و قهوه ای می باشد. ماری جوانا به طور میانگین دارای ۷ درصد تی . اچ. سی می باشد. میزان تی اچ سی موجود در حشیش درحدود ۱۰ درصد می باشد.
گرایش به سمت استفاده از ماری جوانا و اعتیاد به آن در دنیای امروز شیوع فراوانی یافته و در اغلب موارد نخستین گزینه برای افرادی است که استفاده از مواد مخدر را تجربه می کنند. در تصور عوام ماری جوانا یک ماده بی خطر گیاهی بوده و استفاده از آن ضرری برای انسان ندارد در صورتیکه بیش از ۴۰۰ نوع ماده شیمیایی خطرناک در آن دیده شده است.

مصرف مکرر ماری جوانا اعتیاد آور بوده و باعث ایجاد وابستگی در فرد می گردد این وابستگی با علائمی از قبیل وسوسه های شدید برای مصرف بیشتر، بی حوصلگی، بی خوابی، زود رنجی، استرس در فرد مشخص می شود. بر اساس پژوهش های انجام شده مشخص شده است که افرادی که به استفاده از ماری جوانا معتاد شده اند در برابر فقدان این ماده مخدر دچار عصبانیت، خشونت و اعمال خلافکارانه شده و در نهایت به مواد مورد نیاز خود دسترسی پیدا می کنند. با بررسی های انجام شده توسط موسسه بین المللی سوء مصرف مواد اثری که ماری جوانا بر هر فردی دارد به میزان استفاده ، میزان ماده موثر و درجه خلوص آن بستگی دارد.

تحقیقات فراوان نشان داده است که

استفاده طولانی مدت از ماری جوانا باعث بروز تغییراتی در مغز انسان شده و فعالیت های آن را کاهش می دهد بدین ترتیب سلول های عصبی که در نقاط مختلف مغز وظیفه پردازش اطلاعات و ایجاد هیجان را بر عهده دارند دچار اختلال شده و توانایی انجام فعالیت های خود را به درستی ندارند.
فردی که ماری جوانا مصرف می کند احساس خوشی و آرامش موقت دارد. اشتهایش بیشتر شده و رنگ های پیرامون خود را روشن تر می بیند. از موسیقی لذت برده و صدای آن برایش دلنشین تر است. در گروه دوستان احساس آرامش بیشتری می کند. اما نباید این موضوع را از نظر دور داشت که این احساس خوشی زود گذر بوده و در دراز مدت دارای عوارض خطرناکی می باشد.

علایم مصرف ماری جوانا

۱ – احساس گیجی
۲ – عدم تعادل جسمی
۳ – خنگ شدن
۴ – خنده های بی دلیل
۵ – سرخی چشم ها
۶ – کاهش حافظه
۷ – احساس خستگی و چرت زدن

زمانی که فرد از ماری جوانا استفاده می کند بعد از چند دقیقه به عالم اوهام رفته و این حالت پس از ۳۰ دقیقه به حد نهایت خود می رسد. اما اگر به صورت خوراکی استفاده شود به دلیل جذب آن از طریق روده و معده فرد تا ۲ الی ۳ ساعت هیچ احساسی نخواهد داشت.

اثری که از ماری جوانا به جای می ماند بستگی به نحوه مصرف آن دارد اگر به صورت کشیدنی استفاده شود ۲ تا ۴ ساعت اثر آن باقی خواهد ماند ولی اگر به صورت خوراکی استفاده شود ۵ تا ۱۲ ساعت اثر آن احساس می شود. تی .اچ. سی که در ماری جوانا وجود دارد قابلیت حل شدن در چربی های بدن را داشته و می تواند در آن ذخیره گردد. و ممکن است تا یک ماه بعد از مصرف نیز در بدن وجود داشته باشد.

افرادی که به استفاده از ماری جوانا اعتیاد دارند بعد از مصرف احساس سرخوشی می کنند ولی آگاهی و خودآگاهی آن ها دچار اختلال شده و فرد در درک و تشخیص دچار مشکل می گردد. همچنین ضربان قلب افزایش پیدا کرده و از نظر تنفسی نیز با مشکل مواجه می شود. سرگیجه نیز یکی از علائم استفاده از ماری جوانا می باشد.
زمانی که افراد در محفل های دوستانه از ماری جوانا استفاده می کنند دچار یاوه گویی و خنده های بی دلیل می شوند و این علائم تا ساعت ها پایدار می ماند. اگر فرد بیش از حد از ماری جوانا استفاده کرده و میزان تی.اچ.سی در بدن او بالا باشد دچار توهم و احساسات پارانویا خواهد شد.

رفتارهای افرادی که به ماری جوانا اعتیاد پیدا میکنند

افرادی که به ماری جوانا اعتیاد پیدا می کنند نسبت به درک صداها و مزه ها دقیق تر شده و قدرت بینایی آن ها دستخوش تغییرات اساسی می گردد. این افراد رنگ ها را زیباتر از حالت طبیعی خود می بینند. در حالت نشئگی بسیاری از مسائل بدیهی برای آن ها خنده دار آمده و بی دلیل می خندند.

وقتی فرد ماری جوانا مصرف می کند موقعیت زمانی و مکانی را درک نکرده و زمان به آهستگی می گذرد. از دیگر حالاتی که به فرد دست می دهد تشنگی و گرسنگی شدید می باشد.
برخی رفتارها مانند انزوا طلبی، افسردگی، ناتوانی از انجام فعالیت های روزمره، عدم توجه به بهداشت ظاهری، بدخلقی با والدین و اطرافیان نیز در اثر سوء مصرف ماری جوانا حاصل می شوند. افرادی که از این ماده مخدر استفاده می کنند معمولا منزوی شده و وقت کمی را باخانواده می گذرانند، آن ها از انجام فعالیت های جسمی و ورزشی اجتناب کرده و ساعت های خواب و بیداری آن ها به هم می ریزد.

عوارض کوتاه مدت ماری جوانا

  • پائین آوردن قدرت یادگیری و از بین بردن حافظه
  • از بین بردن تمرکز فکری
  • افزایش خواب و اشتها
  • پرخونی مویرگ های چشم
  • خشکی دهان
  • گلو درد و سرفه
  • افزایش مشکلات قلبی
  • ایجاد حس شکاکی و توهم زایی
  • از بین بردن مهارت های احتیاطی در رانندگی و مسائل جنسی
  • اختلال در صحبت کردن و برقراری ارتباط با دیگران
  • استرس و اضطراب
  • کاهش قدرت تصمیم گیری
  • شوریدگی
  • ناتوانی در تشخیص رویا و واقعیت
  • رفتار های خشونت بار

عوارض دراز مدت ماری جوانا

  • اختلال در سلول های جنسی و ایجاد ناباروری
  • اختلال در میل جنسی و کاهش آن
  • ایجاد حس وابستگی شدید
  • زمینه ساز استفاده از مواد مخدر دیگر
  • خطر ابتلا به جنون در افراد مستعد
  • کاهش فعالیت سیستم دفاعی بدن و آسیب پذیری در برابر بیماری ها
  • ایجاد مشکلات تنفسی و ریوی
  • بی انگیزگی در زندگی و کاهش علاقه
  • فرار از محل کار و منزل
  • خنثی بودن نسبت به مشکلات
  • تزلزل شخصیتی

فردی که از ماری جوانا استفاده می کند برای مدتی به نقطه ای زل می زند. در برخی با استفاده از ماری جوانا قدرت تمرکز و قدرت ادراک تقویت شده و توانایی آن ها در یادگیری به طرز محسوسی افزایش پیدا می کند.

همان طور که در بالا اشاره شد مصرف ماری جوانا سیستم دفاعی بدن را با ضعف روبرو کرده و قدرت دفاعی بدن را در برابر بیماری ها کاهش می دهد. تحقیقات نشان داده است که استفاده از مشتقات گیاه شاهدانه گلبول های سفید را نابود می کند. تی اچ سی همان ماده موثر و نشئه آوری که در ماری جوانا وجود دارد مستقیما بر روی سلول های عصبی تاثیر گذاشته و بعضی از قسمت های موجود در مغز را که مربوط به حافظه می شود از بین می برد. در برخی از موارد شدت این تخریب آنقدر زیاداست که باعث می شود فرد حتی اتفاقات چند دقیقه پیش را نتواند به یاد آورد.

قدرت تمرکز و حافظه هر انسانی با افزایش سن کاهش یافته و به مرور زمان کمتر می شود ولی فردی که از مشتقات گیاه شاهدانه استفاده می کند با هر بار مصرف این روند را هشت ماه جلو می اندازد.

عوارض

در افرادی که به استفاده از ماری جوانا معتاد هستند در طولانی مدت عوارض مختلفی ظاهر می شود که از جمله این عوارض می توان به اختلالات ادراکی و شناختی، اختلا ل در درک موقیعت زمانی و مکانی، حساسیت فراوان نسبت به صدا، حس عمیقتر نسبت به اشیاء، احساس قدرتمندی، بی قراری، به هم ریختگی ذهنی و بالا رفتن حس تلقین پذیری اشاره کرد. ایجاد توهم و سردرگمی از اثرات بسیار خطرناک استفاده از ماری جوانا می باشد. افرادی که از ماری جوانا استفاده می کنند به نسبت افراد دیگر عصبانی تر بوده و دارای اختلالات شخصیتی فراوانی می باشند.

تحمل، وابستگی و ترک

در افرادی که به ماری جوانا معتاد هستند یک نوع تحمل در استفاده از ماری جوانا حاصل می گردد. و میزان وابستگی جسمی به ماری جوانا بسیار کم می باشد. ولی با این حال پس از قطع ناگهانی تی.اچ.سی نشانه ها و علائم ترک مواد مانند عصبانیت، شوریدگی، لاغری، بی خوابی، لرزش و بالا رفتن دمای بدن دیده می شود. در برخی نیز عوارضی مانند حالت تهوع، استرس و سرگیجه دیده می شود. در افرادی که مدت زمان طولانی به استفاده از ماری جوانا وابستگی داشتند عوارضی که در اثر ترک مواد ناشی می شود ممکن است تا هفته ها به طول بیانجامد.

برخی از کارشناسان عقیده دارند که استفاده اجباری و بی اختیاری ماری جوانا از کوکائین، الکل و موادمخدر دیگر به مراتب کمتر است.

همان طور که از عوارض کوتاه مدت و طولانی مدت بر می آید استفاده از ماری جوانا بسیار خطرناک بوده و در هر زمانی ممکن است فرد را با آسیب های جدی مواجه کند. افراد معتاد به ماری جوانا به مرور زمان حافظه کوتاه مدت خود را از دست داده و همین امر سبب می شود تا ذهن آن ها قابلیت انجام فعالیت های ذهنی پیچیده را نداشته باشد. و از آنجائیکه استفاده از ماری جوانا بر روی قدرت درک و سرعت عمل نیز تاثیر منفی می گذارد مغز افراد مصرف کننده قادر به پردازش و تجزیه و تحلیل کردن اطلاعات نمی باشد. در این شرایط است که فرد احساس خنگی کرده و مغزش قفل می کند.

اثرات درمانی

تی اچ سی دارای خواص درمانی مختلفی می باشد چنانکه بر اساس تحقیقات ثابت شده است که اگر این ماده از طریق دهان جذب شود می تواند به درمان بعضی بیماری ها مانند حالت تهوع و استفراغ کمک کند. تی اچ سی به دلیل دارا بودن ماده ای به نام نابیلون دارای خاصیت ضد سرطانی بوده و اثرات این دارو بر سرطان توسط FDA نیز به تائید رسیده است. همچنین از تی اچ سی برای افزایش وزن و به عنوان داروی اشتها آور در بیماران مبتلا به ایدز استفاده می شود.

دلایل مصرف ماری جوانا :

ماری جوانا یکی از مواد اعتیاد آور می باشد که مانند مواد مخدر دیگر ایجاد وابستگی کرده و بعد از مدتی که از مصرف آن بگذرد به نیاز تبدیل شده و فرد دیگر نمی تواند آن را کنترل کند. زمانی که فرد تصمیم به قطع استفاده از ماری جوانا را می گیرد دچار مشکلاتی از قبیل آشفتگی، بی انگیزگی، عدم تعادل جسمی، کاهش وزن و بی خوابی می گردد.

این عوارض در برخی موارد ترک کردن این ماده مخدر را با مشکل مواجه می کنند. جوانان و نوجوانان زیادی به سمت استفاده از این ماده مخدر گرایش پیدا می کنند. و مهمترین دلیل آن ارضای حس کنجکاوی و اشتیاق به عضویت در گروه ها مختلف می باشد. افرادی که از الکل و سیگار استفاده می کنند بیشتر از دیگران به استفاده از ماری جوانا تمایل دارند.

بر اساس تجربیات، فرزندانی که در خانواده آن ها یک یاچند نفر معتاد وجود دارد احتمال معتاد شدنشان افزایش می یابد. همچنین معاشرت با دوستانی که از موادمخدر استفاده می کنند زمینه ساز اعتیاد به ماری جوانا می باشد. به طور کلی تمام جنبه های محیطی و اجتماعی می تواند در استفاده از ماری جوانا تاثیر مثبت داشته باشد. مشکلات فردی از قبیل افسردگی، خشونت، خشم، ناراحتی، کسالت و همچنین افرادی که مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته اند بیشتر از دیگران به استفاده از ماری جوانا گرایش دارند.

عوامل کلی در گرایش به مصرف ماری جوانا

  • فشار گروه همسالان و دوستان ناباب
  • گرایش فرد در گروه هایی که دارای رفتارهای پرخطر هستند
  • بافت نامناسب محل سکونت
  • دسترسی راحت به مواد
  • توصیه و تشویق دوستان
  • اعتماد به نفس پائین افراد
  • عدم جسارت در گفتن نه
  • ریسک پذیری بالای فرد
  • عدم توانایی در حل مشکلات

درمان

روش های درمان و ترک اعتیاد در هر فردی متناسب با شرایط او انتخاب می شود. ولی به صورت کلی منظور از درمان رسیدن به مرحله ای است که فرد دیگر به استفاده از مواد مخدر احساس نیاز نکند. برای درمان فرد معتاد ابتدا دوز مواد مخدر مصرفی را کاهش می دهیم زیرا قطع مصرف در اوایل درمان موجب شکست فرد معتاد می شود.

تا سال های گذشته راه درمان خاصی برای ترک ماری جوانا وجود نداشت و برای درمان آن از همان روش های عمومی استفاده می شد. راه های درمان شامل سم زدایی، رفتار درمانی و عضویت در گروه های خود یاری بود. اما اخیرا پزشکان برای درمان ماری جوانا از روش های مخصوصی استفاده کرده و تمام تمرکز خود را بر روی دوره های مشاوره و عضویت در گروه های خودیاری بنا کرده و دراین درمان ماده مخدر را کم کم کاهش می دهند.

نکته آخر

ماری جوانا با نام های گراس، علف و وید نیز شناخته شده می باشد.
ماری جوانا ماده مخدری است که فرد را برای پذیرش مواد مخدر قوی تر آماده می کند.
ماری جوانا بر خلاف اینکه ماده مخدر ضعیفی می باشد ولی خاصیت توهم زایی دارد.
افرادی که به استفاده از ماری جوانا اعتیاد پیدا می کنند به تدریج در سبک زندگیشان تغییراتی حاصل شده، شخصیت و اهدافشان دستخوش تغییرات می شود.
فردی که تصمیم به ترک استفاده از ماری جوانا را می گیرد بعد از چند هفته یا چند ماه به بهبودی نسبی می رسد.

 

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب