عادتی که تبدیل به اعتیاد می شود!

در این سری از مقاله ها، قصد داریم میزان آگاهی و اطلاعات شما را از اعتیاد بالا ببریم. با دنبال کردن این مقاله ها می توانید اطلاعات خوبی درباره ماهیت اعتیاد، دلایل و نشانه های و عوارض آن، ریسک فاکتورهای اعتیاد و راه های تشخیص و درمان آن کسب کنید.

اعتیاد چیست؟

یک فرد مبتلا به اعتیاد آنچه مصرف می کنند و آنچه انجام می دهند، ندارند. اعتیاد این گونه افراد ممکن است به جایی برسد که برایشان مضر و خطرناک شود. اعتیاد فقط به مصرف مواد مخدر محدود نمی شود، بلکه تقریباً هرچیزی می تواند اعتیادآور باشد؛ از کارهایی نظیر قمار گرفته تا چیزهایی که به نظر بی ضرر می رسند مثل شکلات. به عبارت دیگر اعتیاد ممکن است از نوع وابستگی به مواد (مثل اعتیاد به مواد مخدر) یا از نوع اعتیاد رفتاری (مثل اعتیاد به قمار) باشد.

این مقاله به طور خاص روی اعتیاد از نوع اعتیاد به مواد مخدر می پردازد.

در گذشته، از واژه اعتیاد فقط برای اشاره به مواد روانگردانی مثل الکل، تنباکو و تعداد دیگری از داروها استفاده می شد. این گونه مواد از سد خونی مغزی عبور می کردند و به طور موقت تعادل شیمیایی مغز را تغییر می دادند. در حال حاضر عده زیادی از روانشناسان و سایر متخصصان در حوزه سلامت معتقدند که وابستگی روانی تنها به موارد فوق محدود نمی شود و مواردی نظیر قمار، سکس، اینترنت، کار، ورزش و مواردی از این دست هم می توانند در انسان ایجاد وابستگی روانی کنند. چرا که وابستگی به موارد یادشده هم می تواند منجر به شرم، احساس گناه، ناامیدی، افسردگی، انزواطلبی، اضطراب و احساس حقارت شوند.
وقتی فردی به چیزی اعتیاد پیدا می کند، کنترلش را روی نحوه استفاده از آن از دست می دهد و بدون آن نمی تواند به زندگی روزمره ادامه دهد.

یک عادت ممکن است تبدیل به اعتیاد شود.

بسیاری از افراد گاهی از مواد مخدر استفاده می کنند یا به کار خاصی وابستگی دارند اما این عادت برایشان مشکلی ایجاد نمی کند. با وجود این افرادی هم هستند که عاداتشان تبدیل به اعتیاد شده و به همین خاطر متحمل آسیب های جسمی و روانی زیادی شده اند.
تفاوت میان عادت و اعتیاد چیست؟

اعتیاد: در اعتیاد شامل یک مولفه روانی یا جسمی است که فرد بدون کمک قادر به کنترل اعتیادش نخواهد بود. این عدم کنترل هم ناشی از درگیری جسمی یا روانی فرد معتاد است.

عادت: عادت با اختیار فرد انجام می گیرد. فردی که عادت خاصی دارند، می تواند تصمیم به ترک آن بگیرد و با کمی تمرین موفق به ترک آن خواهد شد. در عادت تاثیر مولفه جسمی یا روانی روی فرد به قدرت و جدیت تاثیر آن روی یک معتاد نیست.

به عبارت ساده، اگر به چیزی عادت کنید در کنترل آن آزاد هستید اما اعتیاد این اختیار را از شما می گیرد.
اعتیاد به یک ماده یا یک فعالیت می تواند منجر به ایجاد مشکلات جدی برای شما در خانه، مدرسه، محل کار و جامعه شود.
دلایل روی آوردن افراد به اعتیاد بسیار متغیر هستند و گاهی اوقات نمی توان آن ها را به درستی درک کرد. به طور کلی دلایل اعتیاد ترکیبی از عوامل جسمی، روانی، عاطفی و موقعیت فرد هستند.

اعتیاد اغلب به نوعی از وابستگی اطلاق می شود که بعد از مدتی تحملش دشوار می شود. فرد معتاد برای دریافت اثرات ماده مخدر به میزان بیشتری از آن احتیاج دارد. پس از مدتی استفاده از مواد مخدر دیگر برای فرد خوشایند نبوده و فرد معتاد فقط به خاطر دشواری های ترک به استعمال مواد ادامه می دهد.

حالا نگاهی به تعاریف اعتیاد می اندازیم:

اعتیاد به معنای وابستگی مداوم روانی یا فیزیولوژیکی به یک ماده یا عمل است که خارج از کنترل اختیاری فرد است. ترک هم دارای تعاریف متعددی است که یکی از آن ها عبارت است از نشانه های جسمی یا روانی ای که با توقف ناگهانی استعمال مواد مخدر یا انجام عملی خاص بروز می کنند.
اعتیاد به مواد مخدر به این معناست که فرد با وجود بروز مشکلات ناشی از مصرف مواد یا تشخیص اعتیاد، همچنان به مصرف خود ادامه دهد. استفاده مداوم و اجباری معتاد از ماده مخدر منجر به کاهش اثرات طبیعی آن و بروز نشانه های ترک هنگام متوقف کردن مصرف می شود.

داروهای مجاز هم می توانند اعتیادآور باشند.

اکثر مردم وقتی اسم اعتیاد را می شوند، فکرشان به سمت آن دسته از مواد می رود که استفاده از آن ها غیرقانونی است. اما در سال های اخیر اعتیاد به داروهای اعتیادآور یکی از مشکلات جدی حوزه سلامت در امریکا و سایر کشورها بوده است. تا جایی که در مجامع علمی از آن به عنوان یک ” اپیدمی” یاد می شود و سیاست های محدود کننده ای بر روی تجویز این داروها اعمال می شود.