امروزه تئاتر درمانی به عنوان شیوه ای موثر و روشی جدید، در توانبخشی و درمان افراد دچار عارضه های روحی و روانی، مورد توجه کارشناسان و فعالان حوزه علوم توانبخشی و هنرهای نمایشی (تئاتر) قرار گرفته است. به طوری که در حال حاضر، این شیوه درمانی در بسیاری از کشورها به خصوص کشورهای اروپایی و آمریکایی و کشورهای اسکاندیناوی به عنوان روشی موثر در درمان افراد نیازمند مورد توجه است.
مرکز روانشناسی اکسیر تمام خدمات خود از جمله مشاوره خانواده، مشاوره ازدواج، مشاوره طلاق، مشاوره جنسی و … را به افرادی که تحت پوشش بیمه بانک های طرف قرارداد اکسیر هستند رایگان ارائه می دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.
تئاتر درمانی در ایران
این شیوه درمانی در ایران قدمت چندانی ندارد و آغاز فعالیت آن به سال ۱۳۴۸ و پژوهش های دکتر «حمید اشکانی» و «حسن حق شناس» در مرکز روان پزشکی حافظیه شیراز بر می گردد.
اما در چند سال گذشته، به مدد کارشناسان رشته های مختلفی چون روان شناسی، کاردرمانی و هنرهای نمایشی، در بسیاری از مراکز توانبخشی معلولان و مصدومان جنگی، شیوه تئاتر درمانی با عناوین مختلف، به عنوان یکی از روش های نوین و مهم درمان و توانبخشی مورد استفاده قرار گرفته است.
تئاتر درمانی چیست؟
تئاتر درمانی یکی از روش های هنر درمانی است که امروزه در مسیر توانبخشی و درمان بیماران روحی و روانی، به درستی مورد استفاده قرار می گیرد.
این روش درمانی، در یکصد سال گذشته به عنوان نقطه تلاقی هنر نمایش و روان شناسی در ارتباط با پالایش روح و روان انسان و رسیدن به «کاتارسیس» و تعادل روانی مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است.
در تئاتر درمانی می‌توان به کمک روش ها و تکنیک های درمانی خاص، بر اختلالات روانی غلبه کرد و در راه افزایش قوه یادگیری، ثبات و سلامت شخصیت، کسب مهارت های فردی و ارتقای حس خود ادراکی، افزایش توانایی های فیزیکی و تقویت مهارت های حرکتی و تعادل روحی و روانی افراد گام برداشت.
تاریخچه
این شیوه درمانی، برای نخستین بار در سال ۱۹۳۹ توسط روان پزشک و نظریه پرداز بزرگ رومانیایی «جاکوب لویی مورنو» مطرح شد. پسیکودرام (تئاتر درمانی) همیشه با نام دکتر مورنو همراه است. زیرا اوست که به اثر درمانی درام ها در روحیه تماشاگران و بازیگران پی برده و این روش درمانی گروهی را در بیماران روانی توجیه علمی نموده.
از قدیم می دانستند که عمل به تکلم مقدم است، و تکلم عمل سمبولیک حرکات است. بشر اولیه عادت داشته که هیجانات و ناراحتی های روانی خود را به صورت حرکات نشان دهد و موضوع تکلم در سیر تکاملی موجود انسانی بعداً ظاهر شده. انسان اولیه بدوی هیجانات و خشم خود را با ضرب و جرح و قتل و یا خوشحالی ظاهری به طرف مقابل نشان می داد، و کمتر صحبت می نمود، در ملل بدوی آداب و رسوم اجتماعی و مذهبی بیشتر با حرکات دسته جمعی توام بوده در آن زمان نیز کمابیش متوجه شده بودند که نمایش مطالب دراماتیک اثر درمانی و آرام بخش دارد.
روش کار تئاتر درمانی
در زندگی هر فردی مسائل دراماتیک و ناراحت کننده متعددی وجود دارد که آن ها را احساس و تجربه نموده. مشاهده این صحنه ها یا صحنه ای مشابه آن ها به عنوان تماشاچی در حالی که دیگران آن را به روی صحنه آورده اند، به روی هیجانات اثر کاهش دهنده دارد.
در این روش درمانی، به کمک شیوه های مختلف نمایشی و تکنیک های خاص روان شناسی در اجرای نمایش، به بیمار فرصت داده می شود تا در پشت نقاب نقش و بازیگری تعارضات و کشمکش های درونی خود را بازگو نماید و فرصت مواجهه و آشنایی با درون خویش را پیدا کند و در صدد تغییر و اصلاح رفتاری خود برآید.
در نمایش درمانی، تکرار و رو به رو شدن های مکرر بیمار یا (مراجع) با رفتار و اندیشه هایی که شاید برای اولین بار رنج آور و آزاردهنده ذهن و روان است، باعث کم شدن حساسیت های فردی به آن اعمال و افکار می شود و این همان چیزی است که با عنوان «به نمایش درآوردن وارونه» مطرح می شود و معنی دقیق آن «کیفیت نامناسب و نامقبول چیزی را زایل کردن» است.
نوعی کاوش علمی جهت دریافت حقیقت از طریق شیوه های نمایشی
نمایش درمانی، نوعی کاوش علمی جهت دریافت حقیقت از طریق شیوه های نمایشی است، در این روش درمانگر با دو عنصر «عمل» و «مشاهده فعالانه» دست به گریبان است.
عمل در نمایش درمانی به معنای تجسم بخشیدن به ذهنیات «مراجع درمان پذیر» از طریق حرکت های نمایشی است، که این کار توسط تکنیک هایی خاص صورت می‌گیرد.
مضاعف سازی، آیینه، جابجایی نقش ها، صندلی داغ، اتاق تاریک و صندلی خالی از جمله تکنیک هایی است که در این شیوه درمانی مورد استفاده درمانگر نمایشی قرار می گیرد.
در نمایش درمانی، فرد قادر است بر بسیاری از دل نگرانی ها، اضطراب ها و ترس های مرضی خود غلبه کند.
بازی سازی و قرار گرفتن در مرحله آزمون و خطا از جمله مهم ترین عناصر تخلیه کننده انسان در تئاتر درمانی است. منشاء بسیاری از اضطراب های فردی، ترس ها و نگرانی ها، ترس از عمل است که نمایش درمانی به روش های خاص خود این مشکلات را برطرف می‌کند.
بداهه پردازی، غیرقابل پیش‌بینی بودن، تزکیه کردن و دراماتیک بودن به عنوان مهم ترین عناصر ساختار در نمایش درمانی است.
افشاگری، امور زندگی و آفرینندگی به عنوان مهم ترین وجوه درمانی هنر نمایش است که در تئاتر درمانی به نهایت خود می رسد.
به اعتقاد کارشناسان از گذشته تا به حال حرکات نمایش، رقص، آواز، پانتومیم و شکل های دیگر نمایشی چه از نظر بازیگر و چه از دید تماشاگر، نوعی نیاز بشری محسوب می شده است.
گرفتن وقت مشاوره از اکسیر
۸۸۰۷۸۵۸۵
۸۸۳۷۸۷۵۳
مصریان باستان
از حدود چهار هزار سال پیش از میلاد، مصریان باستان برای بیان و نشان دادن آداب و سنن مذهبی و آیینی خود و ارتباط انسان با خدایان نمایش هایی برگزار می کردند که از این میان می توان به آیین «اوزیس و اوزیروس» دو رب النوع مصری اشاره کرد که به نام آیین «مصائب آبیدوس» معروف است.
این آیین درباره مرگ و رستاخیز است؛ اما بعدها یونانیان باستان تئاتری را پایه گذاری کردند که در آن افسانه ها و اساطیر و داستان های کهن در آن اجرا می شد. در همین زمان بود که درام نویسان بزرگی چون آشیل، سوفوکل و اوریپید به عنوان مثلث تراژدی نویسان یونان باستان به ظهور رسیدند.
عجیب نیست اگر تئاتر و نمایش در مواردی خاص، مانند آموزش تعلیم و تربیت روانی به تدریج جای خود را باز کرد و با محدوده ای مشخص پذیرفته شد.
زمان حال
در نمایش درمانی، زمان همیشه زمان حال است حتی اگر فرد بخواهد بخش هایی از گذشته یا آینده خود را به تصویر بکشد. نمایش درمانی روشی درمانی است که می‌تواند در آموزش های مشاوره ای، مشکلات مراکز صنعتی و به طور کلی همه موارد مشاوره و راهنمایی با روش شناختی مشخص مورد استفاده قرار گیرد.
در این روش نمایش، درمانگر با تلفیق مبانی علمی و تکنیکی و محتوایی قادر است با ارتباط علم روان شناسی و هنر تئاتر در راه مداوای مراجعان تلاش کند.
در این شیوه درمانگر با به کارگیری روش‌های مختلف درمان، در ایجاد موقعیت های مناسب و فضاسازی ذهنی، شیوه های بازیگری خلاق و روش های وجودی و روش انتقال و روابط اشیا را به گونه ای ملموس، مورد مداوای روانشناختی قرار می دهد. نمایش درمانی یکی از راه های بروز مشکلات درونی انسان هایی است که دچار عارضه هایی روحی و روانی شده اند.
در این شیوه درمانی، درمانگر در مسیر درمانی غیردارویی می تواند در راه برطرف کردن بسیاری از گرفتگی های روحی و روانی افراد نیازمند تلاش کند.
در نگاه ارسطو
عنصر تزکیه و پالایش روحی و روانی در نگاه ارسطو، به عنوان مهم ترین عنصر درمانی نمایش است که در این شیوه درمانی به عنوان نخستین نقطه تلاقی هنر نمایش با علم روان شناسی مطرح شده است.
در مقایسه ای که مورنو، تحت عنوان تئاتر خود به خودی سال ۱۹۲۳ به طبع رسانید، کاتارسیس را این طور تعریف کرد:
نظریه پسیکودراماتیک کاهش هیجانی از دو راه پیدا شد
موارد کاربرد روش های تئاتر درمانی
۱- مشاغل بهداشت روانی
۲- روش های تئاتر درمانی با کودکان و نوجوانان
۳- آموزش حرفه ای یکی از محدوده های جمعی که می توان از تئاتر درمانی استفاده کرد آموزش مددکاری است
۴- کاربرد تئاتر درمانی در تحصیلات ابتدایی و متوسطه
۵- کاربرد تئاتر درمانی در صنعت
۶- کاربرد تئاتر درمانی در گروه درمانی از نوع گروه مواجه مستقیم
روش های مختلف پسیکودرام
– روش صحبت یک نفری:
– روش مطالعه رفتار جمعی بازیگران:
– پسیکودرام همراه با توهمات:
گرفتن وقت مشاوره از اکسیر
۸۸۰۷۸۵۸۵
۸۸۳۷۸۷۵۳
– روش دو نفری:
– روش چند گانه:
– روش آیینه مانند:
– برون افکنی و پیش بینی درباره آینده بیمار:
– روش رویا:
– روش پسیکودرام از راه روانکاوی:
– پسیکودرام در تعلیم و تربیت:
رزرو وقت آنلاین مشاوره
عالی بود . چطور میتونم جهت تئاتر درمانی ثبت نام کنم ؟
سلام وقت بخیر
در حال حاضر با توجه به شرایط ویروس موجود ، تئاتر درمانی برگزار نمی شود . به محض مساعد شدن شرایط از طریق همین سایت اطلاع رسانی خواهد شد
موفق باشید