رابطه بیش فعالی/ نقص توجه و ناتوانی یادگیری چیست؟

رابطه بیش فعالی/ نقص توجه و ناتوانی یادگیری چیست؟ اختلال بیش‌ فعالی/ نقص توجه (ADHD)، یک ناتوانی یادگیری (LD) نیست؛ بااین‌حال، یادگیری را دشوار می‌سازد. به‌عنوان‌مثال، زمانی که تلاش می‌کنید بر روی چیزی که معلم می‌گوید تمرکز کنید یا زمانی که به نظر نمی‌رسد قادر به نشستن و توجه به کتاب باشید، یادگیری سخت می‌شود.

شما می‌توانید هر دو اختلال را باهم داشته باشید. معمولاً اختلال یادگیری و بیش فعالی/ نقص‌توجه باهم وجود دارند. راسل بارکلی می‌گوید:«کودکان مبتلابه ADHD به‌احتمال بیشتری نسبت به کودکانی که ADHD ندارند، دچار ناتوانی یادگیری هستند».

در این مقاله به بررسی  رابطه بیش فعالی/ نقص توجه و ناتوانی یادگیری می‌پردازیم.

رابطه بیش فعالی/ نقص توجه و ناتوانی یادگیری در عملکر اجرایی

یادگیری شامل استفاده از کارکردهای اجرایی مغز به‌خصوص توانایی توجه، تمرکز، پرداختن به یک کار و استفاده از حافظه فعال یا کاری است. ما می‌دانیم که اختلال بیش‌ فعالی/ نقص توجه، عملکردهای اجرایی مغز را تحت‌ تأثیر قرار می‌دهد. در حقیقت، دکتر راسل بارکلی می‌گوید که نام دقیق اختلال بیش‌ فعالی/ نقص توجه می‌تواند “اختلال رشد عملکرد اجرایی” باشد.

بسیاری از افراد مبتلابه اختلال بیش‌ فعالی/ نقص توجه به دلیل مشکلات عملکرد اجرایی که مربوط به ADHD آن‌هاست با یادگیری و کارهای مدرسه دچار مشکل هستند، بااین‌حال آن‌ها به‌اندازه کافی نقص ندارند تا تشخیص اختلال یادگیری بگیرند. هنگامی‌که فردی دو اختلال را هم‌زمان دارد، بدین معنی است که اختلالات گسترده‌ای در عملکرد اجرایی همراه با نقص مهارت‌های خاص موردنیاز برای نوشتن، خواندن و ریاضی را دارد.

اختلال یادگیری چیست؟

ناتوانی‌های یادگیری عصب‌شناختی هستند و نشانگر هوش شما یا فرزندتان و میزان تلاش شما نیست. یک روش معروف برای توصیف اختلالات یادگیری این است که مغز شما به‌طور متفاوتی برنامه‌ریزی‌شده‌ است و شما اطلاعات را به روش دیگری دریافت و پردازش می‌کنید. ناتوانی‌های یادگیری می‌تواند خواندن، نوشتن، هجی کردن و ریاضی را دشوار سازد. آن‌ها همچنین می‌توانند بر توانایی شما برای سازمان‌دهی و به یادآوردن اطلاعات، گوش دادن و صحبت کردن، حافظه کوتاه‌مدت و بلندمدت و زمان‌بندی‌تان تأثیر بگذارند.

ناتوانی‌های یادگیری، مشکلات یادگیری ناشی از مشکلات بینایی یا شنیداری و یا مشکلات یادگیری زبان دوم و غیره نیستند. افراد دارای ناتوانی‌های یادگیری معمولاً هوش متوسط یا بالاتر از میانگین دارند، بااین‌وجود اختلاف بین دستاوردها و پتانسیل و توانایی آن‌ها وجود دارد. بااین‌حال، با حمایت و مداخلات مناسب، آن‌ها قادر از بین بردن این تفاوت و نشان دادن مهارت‌های خود خواهند شد. عبارت ناتوانی‌های یادگیری اصطلاحی کلی برای گستره‌ای از چالش‌های یادگیری خاص است. چند ناتوانی یادگیری عبارت‌اند از:

نارسا خوانی یا اختلال در خواندن، اختلال یادگیری در ریاضیات، اختلال یادگیری در نوشتن (دیس گرافیا)، اختلالات یادگیری در مهارت‌های حرکتی (دیس پراکسی)، ناتوانی یادگیری زبان، مشکلات پردازش شنیداری و دیداری.

رابطه بیش فعالی/ نقص توجه و ناتوانی یادگیری

بااین‌حال، تأثیرات LD و ADHD فراتر از دیوارهای کلاس است. آن‌ها می‌توانند روابط خانوادگی و زندگی در خانه و محل کار را تحت‌ تأثیر قرار دهند. علاوه بر این، ناتوانی‌های یادگیری بر اعتمادبه‌نفس کودک نیز تأثیر می‌گذارند.

تشخیص رابطه بیش فعالی نقص توجه و ناتوانی یادگیری در کودکان

یک فرض عمومی وجود دارد که اگر فردی باهوش باشد، در مدرسه خوب عمل می‌کند؛ اما این لزوماً برای فردی که LD و ADHD دارد صادق نیست. ناتوانی یادگیری به این معنا است که دانش‌آموز با یادگیری و نشان دادن دانش خود به روش سنتی، مشکلاتی را تجربه می‌کند. علاوه بر این دانش آموزان با انطباق با رفتارهای مورد انتظار در مدرسه دچار مشکل می‌شوند، به‌عنوان‌مثال قادر نیستند برای دوره‌های طولانی بنشینند و بدون تکانشگری و خیال‌پردازی، توجه کنند. این دانش‌آموز متوجه می‌شود که قادر به انجام کارهایی نیست که کودکان دیگر به‌راحتی آن‌ها را انجام می‌دهند. آن‌ها منزوی‌شده و احساس متفاوت بودن خواهند کرد.


مقاله مرتبط: علائم اختلالات یادگیری کودکان در مهدکودک


تشخیص

زمانی که فردی بیشتر از یک شرایط یا اختلال را داشته باشد، تشخیص اختلال دوم سخت‌تر می‌شود زیرا می‌توانند یکدیگر را پنهان کنند. اگر اختلال بیش فعالی/ نقص توجه دارید، می‌توانید همه چالش خود را به اختلال ADHD نسبت دهید. به‌علاوه بیش‌فعالی/ نقص توجه و ناتوانی‌های یادگیری در هر فردی به شکلی متفاوت خود را نشان می‌دهند، به همین دلیل تشخیص آن‌ها سخت است و یک چک‌لیست قطعی وجود ندارد! مانند اختلال بیش‌ فعالی/ نقص توجه، مؤلفه ژنتیکی قوی برای ناتوانی‌های یادگیری نیز وجود دارد. اگر شما یا همسرتان LD داشته باشید، فرزندان شما نیز می‌تواند این اختلال را داشته باشد.

به خاطر داشته باشید، دانش قدرت است. تا جایی که ممکن است در مورد رابطه بیش فعالی/ نقص توجه و ناتوانی یادگیری، یاد بگیرید. اگر شما یا فرزندتان دچار اختلال بیش‌ فعالی/ نقص توجه هستید و یک برنامه درمانی را دنبال می‌کنید اما همچنان با چالش‌هایی مواجه هستید، ممکن است مشکل دیگری نیز وجود داشته باشد.


مقاله مرتبط: علائم و نشانه های بیش فعالی و نقص توجه 

مقاله مرتبط: اهمیت درمان زودهنگام ناتوانی یادگیری

مقاله مرتبط: آیا اختلال یادگیری درمان می‌شود؟


چه کسی می‌تواند رابطه بیش فعالی/ نقص توجه و ناتوانی یادگیری تشخیص دهد؟

متخصصان مختلفی صلاحیت تست و تشخیص شرایط مختلف را دارند. ممکن است بسته به محل زندگی و صلاحیت متخصص بالینی تفاوت‌هایی وجود داشته باشد.

  • روانشناس بالینی: آن‌ها می‌توانند هم اختلال بیش‌ فعالی/ نقص توجه و هم LD را ارزیابی کنند.
  • روانشناس مدرسه: اگر آن‌ها در مدرسه کار می‌کنند، می‌توانند فقط LD را ارزیابی کنند. بااین‌حال، اگر آن‌ها را به‌طور خصوصی در خارج از مدرسه ملاقات کنید، ممکن است قادر به ارزیابی اختلال ADHD نیز باشند.
  • روان‌پزشک کودک: آن‌ها قادر به ارزیابی اختلال ADHD هستند نه LD.
  • روانشناس تربیتی: آن‌ها می‌توانند LD را ارزیابی کنند و بسته به آموزش‌هایی که دیده‌اند قادر به ارزیابی ADHD نیز خواهند بود.
  • عصب روانشناس (نوروسایکولوژیست): آن‌ها می‌توانند هم اختلال بیش‌ فعالی/ نقص توجه و هم LD را ارزیابی کنند.

مقاله مرتبط: کلینیک اختلالات یادگیری


ADHD و LD را درمان کنید

مهم است که هم ADHD و هم LD را درمان کنید. برای مثال، اگر کودک شما برای اختلال بیش فعالی و نقص توجه دارو می‌خورد، اما مشکلات ناتوانی‌های یادگیری‌اش همچنان پابرجاست؛ یا اگر برای LD کمک دریافت می‌کند تا زمانی که با مشکلات توجه و تمرکز و تکانشگری درگیر است نمی‌تواند استفاده لازم را ببرد.

نه بیش فعالی/ نقص توجه و نه ناتوانی‌های یادگیری درمان نمی‌شوند. بااین‌حال، این به این معنا نیست که شما یا فرزندتان نمی‌توانید زندگی موفق و شادی داشته باشد. بسیاری از افراد موفق دارای بیش فعالی/ نقص توجه همراه با ناتوانی‌های یادگیری وجود دارند ازجمله ریچارد برانسون، بنیان‌گذار امپراتوری ویرجین و دکتر هالوول که بیش از ۲۰ کتاب داشته است و به میلیون‌ها نفر از افراد مبتلابه ADHD کمک کرده است.

منبع: Verywellmind و متخصصین اکسیر

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب