اضطراب جدایی در کودکان
اضطراب جدایی در کودکان اختلالی است که زمان شروع آن ۸ ماهگی است. البته این نوع از اضطراب در این سن را نمی‌توانیم اختلال به حساب آوریم بلکه فرآیند طبیعی در روند رشدی کودکان است که در صورت برقراری روابط عاطفی مثبت و ایجاد دلبستگی میان مادر و کودک این اضطراب برطرف خواهد شد و در صورتی که این دلبستگی با والد صورت نگیرد، در دوره نوپایی، پیش‌دبستانی و حتی دبستان تبدیل به یک اختلال خواهد شد.
مقاله مرتبط: من و مشاور – سوگل دختری ۴ ساله
اضطراب جدایی
تنها اختلال اضطرابی در دوران کودکی اول، اختلال اضطراب جدایی است. این اختلال به لحاظ سن شروع منحصر به فردش جایگاه «اختلال اضطرابی» کودکی را به خود اختصاص داده است. این اختلال، به واسطه اضطراب شدید در مورد جدایی از خانه و دلبستگی‌های اولیه مثل والدین مشخص می‌شود.
کودکان مبتلا به این اختلال ممکن است هنگام جدایی یا پیش‌بینی جدا شدن گریه و ناراحتی زیادی از خود نشان دهند. این کودکان از اینکه یک حادثه خاص، باعث جدایی آنان شود، ترس دارند، مثلاً ترس از گم شدن یا دزدیده شدن. کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی معمولاً سعی می‌کنند با دیگران به‌خصوص با والدینشان بخوابند و از تنها ماندن در خانه اجتناب می‌کنند.
نشانه‌های اصلی اضطراب جدایی در نوزادان
اضطراب جدایی در نوزادان توسط یک سری از رفتارها قابل تشخیص است که در زیر به آن اشاره شده است.
آویزان شدن به پدر و مادر
کودک هنگام ترس و اضطراب دوست ندارد کسی جز پدر و مادرشان او را لمس کند و برای احساس امنیت بیشتر به بغل پدر و مادر می‌رود و سر خود را روی قفسه سینه آنها می‌گذارد یا به پای والدینش می‌چسبد.
گریه کردن
یکی از نشانه‌های مهم اضطراب جدایی در کودکان گریه است. معمولاً کودکان یا به دنبال افزایش اضطراب گریه می‌کنند یا هنگام جدایی آن‌قدر گریه می‌کنند که ضربان قلب‌شان بالا رفته و نفس کشیدنشان به سختی صورت می‌گیرد و در نتیجه اضطرابشان اوج می‌گیرد.
اختلال در خواب
کودکانی که اضطراب جدایی دارند، معمولاً در به خواب رفتن مشکل دارند. آنها ممکن است چندین بار در شب از خواب بیدار شوند یا بخواهند پیش پدر و مادر خود بخوابند یا وقتی والدین آنها را سر جایشان می‌گذارند، از خواب بیدار شده یا اینکه خیلی زود از خواب برمی‌خیزند و به طور کلی اختلالی در خواب والدین ایجاد می‌کنند.
مقاله مرتبط: اولین ترس و اضطراب کودک، اضطراب جدایی
کودک از تنها بازی کردن متنفر است
کودکی که تا قبل از این به تنهایی بازی می‌کرده و به اسباب بازی‌هایش علاقه داشته، ناگهان پریشان شده و به طور مکرر می‌خواهد که والدین در کنارش باشند و بازی کند یا با آنها بازی کند.
به طور کلی اضطراب جدایی در کودکان ۸ ماهه امری طبیعی است و با برقراری پیوند عاطفی مثبت و دلبستگی با مادر بهبود می‌یابد. اگر اضطراب جدایی با کمک دلبستگی به مادر بهبود نیابد، احتمال اینکه کودک تا مدت‌ها درگیر این اضطراب و وضعیت‌های پریشان‌کننده بعدی باشد، زیاد است. به خصوص این اختلال در دوران دبستان و دوره نوجوانی می‌تواند امور روزمره فرد را مختل کند و در تحصیل و رشد اجتماعی او تأثیر نامطلوب بگذارد. البته درمان این اختلال در دوره دبستان و نوجوانی متفاوت است.
مقاله مرتبط: اضطراب اجتماعی در کودکان پیش‌دبستانی
راهکار درمانی اضطراب جدایی
اختلال اضطراب جدایی در هر سنی دیده می‌شود و راهکارهای درمانی آن برحسب سن و شرایط متفاوت است. در دوران نوزادی بهترین راه بهبود، افزایش پیوند با والدین و شخص مراقب کودک یا به عبارت تخصصی‌تر افزایش «دلبستگی» است.
کودکانی که دلبستگی ایمن با والدین یا مراقب خود برقرار می‌کنند، به راحتی می‌توانند این بحران نوزادی را طی کنند اما اگر کودکان دلبستگی ناایمن و پریشان داشته باشند، این اضطراب آنها به دوره‌های بعدی رشد انتقال پیدا کرده و اختلالاتی در روند زندگی روزمره، تحصیل، رشد عاطفی و اجتماعی و نیز رشد شناختی برجای خواهد گذاشت.
از این رو تأکید اصلی متخصصان روانشناسی بر افزایش دلبستگی ایمن با نوزاد است. راه‌های زیر می‌تواند به شما کمک کند تا کودکی با دلبستگی ایمن داشته باشید.
راه‌های افزایش دلبستگی ایمن
- فراهم کردن رفاه و آرامش: وقتی نوزاد شما گریه می‌کند یا ناراحت است، به سرعت پیش او آمده و او را آرام کنید.در این شرایط کودک یاد می‌گیرد که جهان امن است و کمتر گریه می‌کند.
- وقت بیشتری را با کودک خود بگذرانید: سعی کنید پیام‌هایی را که کودکتان به سمت شما می‌فرستد، شناسایی کرده و به سرعت پاسخ دهید. کودک شما برای برقراری ارتباط به شما وابسته است.
- درباره کودکتان به عنوان فردی منحصر فکر کنید؛ فردی با نیازها و احساسات متعلق به خودش.
- وقتی فرد یا چیزهای جدید را به او معرفی می‌کنید، آرام باشید و به کودکتان اجازه دهید تا آنچه شما قصد انجامش را دارید، بشناسد. بنابراین او یاد می‌گیرد که جهان قابل پیش‌بینی است.
- جهان را از منظر چشم کودکتان بنگرید. آنچه او می‌بیند، احساس می‌کند یا سعی می‌کند انجام دهد را تصور کنید. کشف کنید که او واقعاً چه چیز را دوست دارد و چه چیز را دوست ندارد.
- انعطاف‌پذیر باشید: یاد بگیرید که چه کارهای متفاوتی را می‌توانید برای کودکتان انجام دهید و بر روی یک کار مشخص کلید نکنید.
- اگر از نظر جسمی و ذهنی در وضعیت خوبی باشید، بهتر قادر خواهید بود تا عشق و رفاه را برای کودکتان فراهم سازید.
- به کودکتان شانس موفقیت بدهید و موقعیت‌های موفق شدن را برای او فراهم سازید: شما می‌توانید یک جغجغه را به دست کودکتان ببندید تا وقتی او دست و پایش را تکان داده و سر و صدا تولید کرد، اثر خود را روی اشیای دیگر بفهمد و یاد بگیرد که می‌تواند انسانی اثرگذار و مفید باشد.
ثبت ديدگاه