آیا جدایی و طلاق منجر به اختلال استرس پس از سانحه می شود؟

از دست دادن رابطه مهم می‌تواند یکی از دشوارترین چالش‌های زندگی باشد. خصوصاً طلاق یا جدایی، خطر ابتلا به علائم پریشانی و ناراحتی روانی را افزایش می‌دهد. طبق برخی مطالعات، این یک عامل خطر بالقوه برای خودکشی است. طلاق و جدایی به عنوان یکی از شدیدترین عوامل استرس زا در زندگی در نظر گرفته می‌شود. با توجه به این آمار برخی می‌خواهند بدانند که آیا جدایی و طلاق منجر به اختلال استرس پس از سانحه می‌شود یا نه؟

علائم PTSD

اختلال استرس پس از سانحه برای نخستین بار در DSM III نگاشته شد. پیش از آن‌ که در DSM،  اختلال PTSD آورده شود با نام‌هایی مانند نوروز جنگ یا موج انفجار شناخته می‌شد. دلیل این نام‌ها این بود که این اختلال روانی بیش‌ تر در سربازانی دیده می‌شد که در میدان‌های جنگ بودند. PTSD می‌تواند پس از هر حادثه تلخی آغاز گردد. یک حادثه تلخ، حادثه‌ای می‌باشد که ما در آن احساس خطر می‌کنیم، زندگی‌مان در معرض تهدید است یا  شاهد مردن و یا مجروح شدن دیگران باشیم. علائم PTSD شامل:

  • ناآرامی و بی‌ قراری، رفتارهای پرخاشگرانه، احساس بیزاری از دیگران.
  • گوشه‌گیری و مشکلات در روابط بین فردی، به‌ سختی انس گرفتن با دیگران.
  • احساس گناه و شرم‌، بی‌ احساسی و فقر هیجانی که از طریق جمع کردن خود و انقباض عضلات صورت می‌گیرد.
  • رفتارهای تهییجی و برانگیختگی بیش از حد (حالت گوش به زنگ بودن که به محض مواجه شدن با محرک تنش‌ زا شوکه می‌شود).
  • اختلال خواب، کابوس و خواب‌های ترسناک (رویاهای هولناک بدون محتوای مشخص).
  • اجتناب از افکار و احساسات و حتی اماکنی که وقایع ناخوشایند را یادآوری می‌کند.
  • تکرار خاطره‌های آسیب ‌زا از قبیل مزاحمت، تجاوز و… در ذهن.
  • اختلال در کار روزانه، مشکلات در تمرکز و آموزش.

PTSD و جدایی

طبق اعلام خدمات سلامت ملی (NHS)، تشخیص رسمی PTSD معمولاً در مورد شرایطی مانند “طلاق، از دست دادن شغل یا شکست در امتحانات” اعمال نمی‌شود. دکتر شیلا رجا، دکترای روانشناسی بالینی، و نویسنده “غلبه بر تروما و PTSD” می‌گوید: ” “تشخیص PTSD نیازمند چیزی است که تهدید کننده زندگی یا خطری برای سلامتی باشد.” وی ادامه می‌دهد که طلاق باعث PTSD نمی‌شود.

با این حال، شباهت‌هایی در علائم این دو وجود دارد. مطالعات متعددی نشان داده‌اند که به دنبال از هم پاشیدگی روابط، بسیاری از افراد علائمی مشابه با افرادی را تجربه می‌کنند که از موقعیت‌های بسیار استرس‌زا جان سالم به در برده‌اند. این بدان معناست که در برخی موارد، کسانی که طلاق را تجربه می‌کنند می‌توانند علائمی مشابه با کسانی که تجربه جنگ‌های نظامی، بلایای طبیعی، تجاوز و یا سایر وقایع تهدید کننده زندگی را تجربه کرده‌اند، داشته باشند.


مقاله مرتبط: سؤال‌هایی که قبل از طلاق باید از خود بپرسید

مقاله مرتبط: کنار آمدن با طلاق و جدایی


PTSD پس از، از هم پاشیدگی رابطه

PTSD  پس از از هم پاشیدگی رابطه و یا جدایی، با تجربه دوباره علائم، از جمله افکار مزاحم یا رویاهای مربوط به از هم پاشیدگی رابطه و رفتارهای اجتنابی مشخص می‌شود. سایر علائم استرس پس از سانحه که پس از طلاق یا جدایی ممکن است بوجود آید شامل موارد زیر است:

  • افکار بیش از حد منفی در مورد خود یا جهان
  • سرزنش اغراق آمیز خود و یا دیگران
  • کاهش علاقه به فعالیت‌ها
  • انزوا
  • تحریک‌پذیری یا پرخاشگری
  • بدبینی
  • رفتارهای خطرناک یا مخرب
  • مشکل در تمرکز
  • مشکلات در خواب

جدایی

افراد پس از طلاق می‌توانند علائم اضطرابی داشته باشند که از PTSD ریشه می‌گیرد. این علائم نتیجه ترومای طلاق در ذهن ناخودآگاه فرد است و بعد از آن به عنوان ترس‌های مکرر و خاطرات بد تجربه می‌شوند. به عبارت دیگر، فردی که طلاق را تجربه کرده ‌است می‌‌تواند “علائم بیماری” را بروز دهد، این علائم می‌توانند به صورت “فلش بک‌هایی” (تکرار حادثه در ذهن و خیال و حتی در خواب) ایجاد شوند. که برای افراد پشت سر گذاشتن طلاق را دشوار می‌سازد.

نتیجه گیری

به نظر می‌رسد برخی از عوامل خطر باعث می‌شود که برخی از افراد بعد از طلاق یا جدایی، مبتلا به PTSD شوند، مانند مواردی که شامل همسر سوءاستفاده گر، قرار گرفتن در معرض تهدید جدی یا مرگ است. این سطح از تروما معیارهایی که برای تشخیص PTSD مورد نیاز است را برآورده نمی‌کند. سابقه آسیب روحی در گذشته نیز یک عامل خطر برای ایجاد PTSD پس از طلاق است.

در افراد مبتلا به PTSD از ضربه روحی گذشته، جدایی می‌تواند منجر به بدتر شدن علائم استرس پس از حادثه و بهزیستی روانی آنها شود. در حالی که پایان یک رابطه به خودی خود معیارهای لازم برای تشخیص PTSD همانطور که توسط DSM تعریف شده است را برآورده نمی‌کند، اثرات این جدایی می‌تواند به همان اندازه ویران کننده باشد. در این شرایط داشتن یک شبکه پشتیبانی اجتماعی قوی ضروری است. روان درمانی و یادگیری راهبردهای مقابله‌ای موثر، برخی راه‌هایی برای کمک به کاهش علائم افسردگی بعد از طلاق است که در نهایت منجر به بهبودی و درمان می‌شوند.

منبع: سایت verywellmind و متخصصین اکسیر

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب