آموزش توالت رفتن کودکان
شاید شما هم مانند بسیاری از والدین تردید داشته باشید که چه زمانی برای آموزش توالت رفتن به کودکتان مناسب است؟ باید بدانید که زمان یکسانی برای همه کودکان وجود ندارد پس مهم است که توجه کنید آیا کودک شما علائم آمادگی را نشان می‌دهد یا نه؟ مانند اینکه زمانی که مشغول انجام فعالیتی است و شروع به دستشویی کردن می‌کند، برای چند ثانیه فعالیتش را متوقف کند یا پوشکش را محکم بگیرد.
آمادگی کودک برای آموزش توالت رفتن
آموزش توالت رفتن (toilet training) یعنی آنکه کودک طرز صحیح استفاده از توالت، نیاز به دستشویی کردن، نشستن روی لگن، طرز صحیح دستشویی کردن، شستن و پاک کردن خودش و شستن دست‌ها و خشک کردن آنها را بیاموزد. آگاه باشید که کودکان اول ادرار کردن را آموزش می‌بینند و ممکن است مدتی طولانی مجبور باشید برای مدفوع، او را پوشک کنید. آموزش توالت باید بدون خجالت و تنفر از ادرار و مدفوع همراه باشد و آگاه باشید که آموزش توالت بی‌شک شامل بهداشت آن هم می‌شود.
بیشتر کودکان علائم اولیه را بین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی نشان می‌دهند هر چند که ممکن است برخی اندکی زودتر یا دیرتر آمادگی لازم را پیدا کنند. پسرها نسبت به دخترها معمولاً دیرتر آماده می‌شوند و زمان طولانی‌تری را هم برای آموزش لازم دارند.
مقاله مرتبط: آموزش توالت رفتن به کودکان، چه زمانی و چگونه؟
مقاله مرتبط: اختلال دفع در کودکان
برخی زمان‌ها هستند که برای کودک شما استرس‌آور یا دشوار هستند مانند: تولد یک فرزند جدید در خانواده، جابجایی منزل، مسافرت، جدا کردن جای خواب کودک، ثبت نام در مهد کودک و زمانی که کودک شما بیمار است، به خصوص اگر اسهال جزء علائم بیماری او باشد. اگر فرزند شما در چنین موقعیت‌هایی قرار دارد، بهتر است فرآیند آموزش را به تعویق بیندازید تا محیط کودک باثبات و امن شود.
راهکارهای عملی برای شروع آموزش توالت رفتن
- بهتر است آموزش توالت رفتن را در فصل تابستان شروع کنید چون کودکان لباس‌های کمتری می‌پوشند اما اگر کودک شما آمادگی لازم را دارد، اصلاً نیازی نیست تا فصل تابستان صبر کنید.
- توجه کنید که برعکس آنچه بسیاری از والدین تصور می‌کنند، در ابتدا کودک باید احساس بعد از دفع را درک کند سپس احساس حین دفع و در آخر احساس قبل از دفع را متوجه شود. در این مرحله استفاده از پوشک‌هایی که رطوبت را به مقدار زیادی جذب می‌کنند، باعث می‌شود کودک شما اصلاً نداند و اهمیتی به خیس شدنش ندهد. بنابراین بهتر است در ابتدا در طول روز از پوشک‌هایی استفاده کنید که رطوبت کمتری را جذب می‌کنند.
- شورت‌های فانتزی را زمانی به کودک بپوشانید که استفاده از توالت را آموزش دیده باشد. برای او شورت‌های جذاب کارتونی و فانتزی از شخصیت‌های مورد علاقه‌اش بخرید و بگویید این مخصوص زمانی است که بزرگ‌تر شوی و بتوانی مثل مامان و بابا خودت به دستشویی بروی. این انتظار نوعی ایجاد انگیزه در کودک به وجود می‌آورد.
- یک لگن توالت مخصوص کودک را تهیه و آن را در حمام قرار دهید سپس از این جملات برای کودک استفاده کنید: بچه‌ها وقتی کمی بزرگ‌تر می‌شوند، دیگر در پوشک جیش نمی‌کنند. آنها شلوار می‌پوشند و موقع توالت رفتن از لگن یا توالت استفاده می‌کنند.
- برای کودک توضیح دهید که توالت کردن در دستشویی یک امر طبیعی است و به او بگویید شما چطور متوجه می‌شوید که دستشویی دارید و چه حالت‌هایی را احساس می‌کنید. به او نشان دهید که چطور شلوار خود را برای دستشویی کردن پایین می‌کشید یا از دستمال توالت برای خشک کردن بدنتان استفاده می‌کنید. اگر کودکتان خواهر یا برادر بزرگ‌تر هم‌جنس خود دارد، می‌تواند نحوه نشستن او در توالت را ببیند تا از آن تقلید کند.
- بهتر است برای کودک خود کتاب‌های داستانی بخوانید که با موضوع آموزش توالت رفتن باشند و حتی عکس‌های کارتونی آموزش توالت رفتن را در اتاقش یا دیوار حمام یا دستشویی بچسبانید.
- برای آموزش توالت رفتن به کودکان از برنامه منظمی استفاده کنید، مثلاً ۳۰ دقیقه بعد از خوردن مایعات یا ۴۰ دقیقه بعد از خوردن غذاهای اصلی.
- می‌توانید زمانی که کودک روی لگن نشسته برای او کتاب بخوانید یا برنامه تلویزیونی مورد علاقه‌اش را برایش پخش کنید.
- هرگز کودک را مجبور نکنید بیشتر از زمان دلخواهش روی لگن بنشیند. بچه‌ها اوایل بیشتر از چند ثانیه روی لگن نمی‌نشینند.
- هنگامی که کودکتان شما را از احساس دفع مطلع می‌کند، حتماً او را تشویق کنید و برایش دست بزنید. حتی با حالت چهره‌تان خوشحالی و هیجان را به او نشان دهید.
- زمان‌ها‌یی که مشغول تعویض پوشک هستید، با خونسردی و با لحنی کودکانه به او بگویید: خودتو خیس کردی، اگه دفعه دیگه به مامان بگی، یک ستاره خواهی گرفت. همین که کودک از اینکه ادرار کرده، آگاه شود، مهم است و نشان می‌دهد که شما قدم اول را در آموزش به درستی برداشته‌اید.
- پرتقالی را پوست بکنید. سپس از کودک بپرسید که آیا دوست دارد پوست آن را بخورد؟ پس از شنیدن پاسخ، پوست آن را در سطل زباله بیندازید و بگویید همان طور که ما این پوست پرتقال را دوست نداریم و بیرون می‌اندازیم، بدن ما هم بخشی از غذاهایی که می‌خورد را دوست ندارد و آنها را به شکل «پی‌پی» بیرون می‌ریزد.
- کودکان نوپا ممکن است از ریختن «پی‌پی» خود به توالت بترسند. آنها را مجبور نکنید که این صحنه را ببینند ولی یکی از راهکارها این است که در کنار شما دورتر بایستند و با «پی‌پی» خود بای‌بای کنند.
- پشتکار و استمرار داشته باشید و اگر نتیجه رضایت‌بخش نبود، ناامید نشوید. آموزش را به همان شکل ادامه دهید ولی اگر کودک مقاومت کرد، باید این آموزش را به زمان دیگری موکول کنید. اگر کودک شما سه ساله شده و هنوز موفق نشدید که آموزش توالت را به او بدهید، حتماً با یک متخصص موضوع را در میان بگذارید. اگر کودک متوجه شود که موضوع پی‌پی کردنش برای شما خیلی مهم است، از آن به عنوان ابزاری برای کنترل شما استفاده خواهد کرد. توجه کنید که ماندن در این مرحله می‌تواند آسیب‌های شدیدی به کودک بزند. بهتر است برای جلوگیری از آسیب دیدن کودک که می‌تواند در شکل‌گیری شخصیت او تأثیر بسزایی داشته باشد، توسط یک متخصص روانشناسی کودک آموزش ببینید.
ثبت ديدگاه