عقده الکترا و عقده ادیپ

عقده الکترا

عقده الکترا اصطلاحی روانکاوی است که برای توصیف حس رقابت دخترانه با مادرش، به خاطر محبت های پدرش به کار می رود.

در حالی که اصطلاح عقده الکترا غالباً با زیگموند فروید همراه است، در حقیقت کارل یونگ بود که این اصطلاح را در سال ۱۹۱۳ ابداع کرد و فروید ایده های اصلی این نظریه را گسترش داد. فروید و یونگ در اصل دوستان و همکاران نزدیک بودند، اما یونگ به طور فزاینده ای از جنبه های خاصی از نظریه های فروید ناراضی شد. او احساس کرد که فروید بر نقشی که جنسیت در انگیزه رفتار انسان ایفا کرده است تأکید دارد. سرانجام، یونگ از وابستگی های روانکاوی خود استعفا داد.

مرکز روانشناسی اکسیر خدمات روانشناختی خود را توسط متخصصین مجرب در زمینه های مختلف از جمله مشاوره فردی، مشاوره افسردگی، مشاوره اضطراب، مشاوره وسواس و … را به صورت حضوری و غیرحضوری به شما عزیزان ارائه می دهد.

عقده الکترا چیست؟

فروید درباره تعارض دخترانه که طرفداران او آن را عقده الکترا نامیدند، چندان صریح و روشن نبود. مانند پسر، اولین موضوع عشق دختر، مادر است؛ زیرا او منبع اصلی غذا، محبت و امنیت در دوران کودکی است. با این حال، در طول مرحله تناسلی، پدر، موضوع عشق تازه دختر می شود.

علت این جابجایی

چرا این جابجایی از مادر به پدر روی می دهد؟ فروید گفت به این علت که دختر پی می برد پسرها دستگاه تناسلی مردانه دارند و دخترها ندارند.

دختر، مادرش را به خاطر وضعیت ظاهرا پست تر خود سرزنش می کند و در نتیجه عشق او به مادر کمتر می شود. شاید او حتی از مادرش به خاطر آنچه که تصور می کند بر وی روا داشته است، متنفر شود. او نسبت به پدرش حسادت می ورزد و عشق خود را به او منتقل می کند، زیرا او از اندام جنسی بسیار باارزشی برخوردار است.

بنابراین، دختر رشک تناسلی مردی را پرورش می دهد که قرینه اضطراب اختگی پسر است. دختر معتقد است که دستگاه تناسلی مردی خود را از دست داده، در حالی که پسر می ترسد آن را از دست بدهد.

لازم به ذکر است این مرحله، یکی از مراحل رشد روانی جنسی فروید است و صحت و سقم آن بعد ها به وسیله پژوهشگران و محققین روانشناسی زیر سوال رفته است.

عقده الکترا در بین متخصصان بهداشت روانی، که اغلب نظریه فروید در مورد رشد روانی و جنسی را قبول ندارند مورد پذیرش نیست. تحقیقات نشان می دهد که کودکان از والدین خود در مورد نقش های جنسیتی و تمایلات جنسی یاد می گیرند.

عقده ادیپ

در اصل پسری احساس می کند که برای در اختیار داشتن مادرش با پدرش در حال رقابت است، در حالی که یک دختر احساس می کند که به خاطر محبت پدرش در حال رقابت با مادر است. طبق گفته فروید، کودکان پدر و مادر همجنس خود را به عنوان رقیبی برای توجه و محبت والدین طرف مقابل می بینند.

در تئوری روانکاوی، عقده ادیپ به تمایل کودک به درگیری جنسی با والدین جنس مخالف، به ویژه توجه شهوانی پسران به مادرش اشاره دارد. عقده ادیپ بین سن ۳ تا ۵ سالگی در پسران رخ می دهد. در طی این مرحله از رشد، فروید پیشنهاد کرد که کودک نسبت به والدین جنس مخالف خود و خصومت با والدین همجنس خود جذابیت جنسی ایجاد کند.

عقده ادیپ چیست؟

این موضوع در یکی از مراحل روانی ــ جنسی فروید بروز می کند. در عقده ادیپ، مادر، موضوع عشق پسر بچه می شود. او از طریق خیال پردازی و رفتار آشکار، تمایلات جنسی خود را به مادر نشان می دهد. با این حال، پسر پدر را مانعی بر سر راه خود می بیند و او را به صورت رقیب و تهدید می انگارد.

پسر متوجه می شود که پدر رابطه خاصی با مادر دارد که او اجازه مشارکت در آن را ندارد. در نتیجه حسادت می ورزد و نسبت به پدر، احساس خصومت می کند. فروید عقده ادیپ را از تجربیات کودکی خودش به دست آورد.

علائم عقده ادیپ

فروید اظهار داشت که تعدادی از رفتارهایی که کودکان با آن دست و پنجه نرم می کنند نشان دهنده عقده ادیپ در پسران است. مثلا پسری به پدر خود اعلام کند که نمی تواند مادرش را در آغوش بکشد و یا او را ببوسد و اگر اینگونه رفتارها را از پدر ببیند عصبانی می شود.

مرکز روانشناسی اکسیر تمام خدمات خود از جمله مشاوره خانواده، مشاوره ازدواج، مشاوره طلاق، مشاوره جنسی و … را به افرادی که تحت پوشش بیمه بانک های طرف قرارداد اکسیر هستند رایگان ارائه می دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.

ترس از تلافی

همراه با میل پسر به جایگزین کردن پدرش، ترس از این است که پدر تلافی کند و به او آسیب برساند. پسر ترس از پدر را در قالب تناسلی تعبیر می کند و می ترسد که پدر اندام مزاحم وی ( آلت تناسلی پسر) را که منبع لذت و تمایلات جنسی اوست قطع کند.

بدین ترتیب اضطراب اختگی به گونه ای که فروید آن را می نامد، ایفای نقش می کند که شاید در کودکی فروید هم نقش داشته است.

ترس پسر از اختگی، به قدری نیرومند است که او مجبور می شود میل جنسی خود را به مادرش سرکوب کند. به نظر فروید، این روشی برای حل کردن عقده ادیپ است. پسر محبت مقبول تری جایگزین میل جنسی به مادر کرده و با پدرش همانندسازی می کند.

پسر در انجام این کار، مقداری ارضای غیر مستقیم را تجربه می کند. او برای همانندسازی بهتر، سعی می کند با اختیار کردن ادا و اطوار، نگرش ها و معیارهای فراخود پدر بیشتر شبیه او شود.