مراقبت های بهداشتی سندرم داون چیست؟

رعایت مراقبت های بهداشتی سندرم داون برای والدین و معلمانی که با سندرون داون برخورد دارند بسیار مهم است. افراد با سندرم دان علاوه بر مراقبت‌های بهداشتی معمول همگانی باید تحت معاینات و توجهات خاص و مراقبت های بهداشتی مخصوص سندرم داون قرار گیرند.

نکاتی که در این راهنما فراهم گردیده هم برای والدین و هم برای کلیه متخصصین کودکان، داخلی، ژنتیک، فیزیوتراپی، گفتار درمانی، شنوایی سنجی و همه افرادی که به نحوی در خدمات‌دهی افراد با سندرم داون نقش دارند، مفید و ضروری است. آگاهی و دانش عمومی  زمینه مراقبت های بهداشتی سندرم داون موجب بالا رفتن سطح بهداشت و سلامت افراد سندرم داون می‌گردد و زمینه دخالت آنان در فعالیت‌های معمول اجتماعی فراهم می‌آید.

جهت آشنایی با اختلالات در دوران کودکی می‌توانید اینجا کلیک کنید.

تقسیم‌بندی مراقبت های بهداشتی سندرم داون

مراقبت‌های بهداشتی سندرم داون را می‌توان بر اساس گروه‌های سنی دسته‌بندی کرد:

  • نوزادان (از تولد تا یک ماهگی)
  • شیر خواران (یک تا دوازده ماهگی)
  • کودکان (یک تا دوازده سالگی)
  • نوجوانان (دوازده تا هجده سالگی)
  • بالغین (بالای هجده سال)

نوزادان (از تولد تا یک ماهگی)

در صورت مشاهده استفراغ یا عدم دفع مدفوع، انسداد دستگاه گوارش بررسی شود. بررسی وضعیت تغذیه بسیار مهم است تا بدانیم آیا کالری کافی به نوزاد می‌رسد.

  • معاینه قلب: از نظر وجود ضربان نا منظم، سوفل قلبی، سیانوز توصیه می‌شود.
  • معاینه چشم: جهت وجود آب مروارید (کاتاراکت) مراجعه به چشم پزشک اطفال در شش ماهگی توصیه می‌شود.در صورت مشاهده حرکات لرزشی چشم (نیستاگموس) یا انحراف چشم (استرابیسم) یا شواهد کاهش بینایی باید بلافاصله به چشم پزشک مراجعه شود.
  • معاینه گوش: جهت اوتیت میانی (عفونت گوش میانی) و وضعیت شنوایی به روش ABR جهت تشخیص کمبود شنوایی حسی عصبی مادرزادی. معاینه فونتانل ها (ملاج) توصیه می‌شود.
  • بررسی‌های آزمایشگاهی و مشاوره‌ها: کاریوتیپ (آزمایش کروموزومی): مشاوره ژنتیک انجام شود. شمارش کامل خون جهت بررسی پر خونی یا کاهش پلاکت‌ها و آزمایشات تیروئید انجام شود.

توصیه‌ها: باید والدین متوجه اهمیت شروع به‌موقع اقدامات درمانی مانند گفتار درمانی، کار درمانی، فیزیوتراپی بوده و اثرات مداخله زود هنگام را بدانند.

شیرخواران (یک تا دوازده ماهگی)

  • در مورد عفونت‌های تنفسی و خصوصاً عفونت گوش میانی باید توجه نمود.
  • در صورت یبوست اقدامات تغذیه‌ای را شروع کنیم و اگر یبوست با این گونه اقدامات و به همراه نرم‌کننده‌های مدفوع برطرف نشد، احتمال بیماری تنبلی روده (هیرشپرونگ) را در نظر بگیریم.
  • والدین باید به بینایی و شنوایی شیرخوار توجه کنند، در مورد خرخر شبانه که نشانه آپنه انسدادی است باید توجه نمود.
  • لازم است که معاینه در مورد وضعیت عصبی، عضلانی – اسکلتی، چشم، گوش، لگن و قلب انجام شود.
  • بررسی شنوایی به روش ABR در سه ماهگی انجام شود(اگر قبلاً انجام نشده است).
  • انجام آزمایشات تیروئید در شش و دوازده ماهگی توصیه می‌شود.

توصیه‌ها: لازم است کودک در اسرع وقت توسط پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودک ویزیت شود.

انواع مراقبت های بهداشتی سندرم داون

کودکان یک تا دوازده سالگی

  • مشکلات رفتاری را باید توجه نمود.
  • معاینه عصبی جهت بررسی وجود فشار بر نخاع الزامی است.
  • بررسی شنوایی سنجی سالانه (در صورت وجود عفونت گوش میانی مکرر فواصل بررسی کوتاهتر شود.) لازم است.
  • رادیوگرافی لاترال از مهره‌های گردنی در سه تا پنج سالگی جهت احتمال بی‌ثباتی مهره‌های گردنی لازم است.
  • بررسی اولیه وضعیت دندان‌ها در دو سالگی و سپس هر شش ماه یک‌بار لازم است.
  • کالری غذای دریافتی باید کمتر از میزان توصیه شده برای سایر کودکان هم سن باشد. فیبر کافی در غذا گنجانده شود.
  • ورزش منظم، تحت نظر متخصص، در برنامه کودک قرار گیرد.
  • در این سنین گفتار درمانی، فیزیوتراپی یا کار درمانی برحسب نیاز ادامه یابد.
  • در صورت نیاز به اقدامات دندانپزشکی اگر مشکل قلبی وجود دارد باید آنتی بیوتیک استفاده گردد.
  • نوجوانان (دوازده تا هیجده سالگی):
  • باید کنترل قد و وزن با به کار بردن منحنی‌های رشد صورت گیرد و معاینه دقیق قلب با دقت بر شواهد بیماری دریچه‌ای انجام شود.
  • در صورت تمایل فرد به شرکت در مسابقات ورزشی بررسی مهره‌های گردن لازم است.
  • باید به شرکت در برنامه‌های اجتماعی و تفریحی با دوستان تشویق نمود.

مقاله مرتبط: توصیه های مهم برای داشتن کودک سالم و باهوش


بالغین بالای هیجده سال

  • باید در مهارت‌های روزمره استقلال داد.
  • بررسی این افراد از جهت کاهش حافظه، اختلال تعادل، تشنج و بی اختیاری ادرار یا مدفوع مناسب است.

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب