لجبازی کودکان و مدیریت آن

مقابله با لجبازی کودکان

لجبازی کودکان تاحدی طبیعی است. اما برخی از بچه‌ها واقعاً لجباز هستند و به ترفندهایی برای کنترل شدن نیاز دارند. در این مقاله می‌خواهیم در مورد مهارت‌های والدینی قوی صحبت کنیم.

احتمالاً شما یکی از آن والدینی هستید که با استرس و اضطراب زیادی سر و کار دارند که ناشی از والد بودن است. ما کودکانمان را خیلی دوست داریم و با این حال گاهی اوقات آن‌ها می‌توانند ما را دیوانه کنند و رفتار و اعمال آن‌ها ممکن است ما را نگران کند که ما کارمان را به عنوان والد درست انجام نمی‌دهیم. بسیاری از پدرها و مادرها به عنوان والدین احساس شکست می‌کنند. می‌دانیم که شما خواستار صلح و آرامش در خانه‌تان هستید و بدانید که شما تنها نیستید.

هر کودکی تا حدی لجبازی می‌کند، چون این طبیعت آن‌هاست که اطرافشان را آزمایش کنند و بفهمند که تا کجا می‌توانند پیشروی کنند. با این حال، بچه‌ها حد و مرز خود را نمی‌شناسند و این وظیفه والدین آن‌هاست که محدودیت‌ها را برای آن‌ها مشخص کند. اینجاست که نقش مدیریتی پدر و مادر شروع می‌شود که هرچه زودتر باشد، بهتر است.

خبر خوب این است که شما می‌توانید تغییراتی را که می‌خواهید انجام دهید؛ تجربه ثابت می‌کند که شما واقعاً می‌توانید چیزهای اطراف خود را تغییر دهید و شما به معنای واقعی کلمه می‌توانید از کودکان و زمان خود به عنوان یک والد خیلی بیشتر از آنچه که می‌خواهید، لذت ببرید.

در ادامه راهکارهایی برای رسیدگی و کنترل لجبازی کودکان آورده شده است که در برخی مواقع می‌تواند به شما در این راه کمک کند.

مرکز روانشناسی اکسیر خدمات روانشناختی خود را توسط متخصصین مجرب در زمینه های مختلف از جمله مشاوره کودک، مشاوره فردی، مشاوره افسردگی، مشاوره اضطراب، مشاوره وسواس و … را به صورت حضوری و غیرحضوری به شما عزیزان ارائه می دهد.

روش‌هایی برای مدیریت لجبازی کودکان

درخواست یا آموزش

یا می‌توانید به آن‌ها آموزش دهید یا درخواست کنید. بهتر است اگر به آن‌ها آموزش می‌دهید که چه‌کاری انجام دهند بعد از درخواست باشد. انجام هر دوی این کارها گزینه خوبی نیست.

حواس پرتی

یک روشی که می‌تواند روی کودک نوپا جواب دهد و لجبازی کودکان را کاهش دهد؛ حواس‌پرتی است. وقتی آن‌ها به چیزی اصرار می‌ورزند و صحبت‌های شما را هم درک نمی‌کنند، تنها کاری که شما باید انجام دهید این است که آن‌ها را از هر کاری که انجام می‌دهند منحرف کنید.

عواقب لجبازی را به آن‌ها نشان دهید

کودکان لجباز همیشه سعی می‌کنند کنترل هر موقعیتی را در دست گیرند. کودکان لجباز باید شاهد پیامدهای اعمال مخالفشان نسبت به منطق و استدلال باشند.

شما باید کودک خود را درک کنید، زمانی که به خواسته‌های شما احترام نمی‌گذارد، کودک را از آن موقعیت دور کنید. برای مثال، اگر کودک در رستوران بد رفتار می‌کند، رستوران را ترک کنید.

مرکز روانشناسی اکسیر تمام خدمات خود از جمله مشاوره خانواده، مشاوره ازدواج، مشاوره طلاق، مشاوره جنسی و … را به افرادی که تحت پوشش بیمه بانک های طرف قرارداد اکسیر هستند رایگان ارائه می دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.

همدلی

همدلی یکی از قدرتمندترین ابزارهایی است که به آن‌ها کمک می‌کند تا بر رفتار خودخواهانه و لجبازی خود غلبه کنند؛ زیرا آن‌ها توانایی ذاتی برای همدردی با دیگران را دارند. بچه‌ها قبل از انجام هر کاری زیاد فکر نمی‌کنند، اما وقتی باعث می‌شوید آن‌ها فکر کنند، آن‌ها واکنش مثبت به آن نشان می‌دهند.

بیشتر مشکلاتی که با فرزند خود مواجه هستید، تقصیر شما نیست؛ به آن فکر کنید، کودکان با دفترچه راهنما به دنیا نمی‌آیند. این‌ها بهترین نکات برای رسیدگی به یک بچه لجباز  و کنترل لجبازی کودکان است. آن‌ها را دنبال کنید و نتایج را ببینید.

درباره لجبازی‌های شدید کودکان که گاه به صورت گریه‌های طولانی و کبودی لب‌ها و واکنش‌های غیر عادی خود را نشان می‌دهد، مراجعه به روان‌پزشک و روانشناس کودک ضرورت دارد.

نکات مهم در مقابله با لجبازی کودکان

* دستورات خود را واضح و روشن به او بگویید.

* در کنار او بنشینید و به چشمانش نگاه کرده نام او را بر زبان آورید و او را به انجام کار مورد نظر تشویق کنید.

* برای همکاری به او فرصت دهید.

* حدود پنج دقیقه صبر کنید و در صورت عدم انجام خواسته در خواست خود را مجددا تکرار کنید.

* اگر پس از پنج دقیقه خواسته شما عملی نشد دلایل متناسب با شرایط برایش بیاورید و لزوم انجام آن کار را توضیح دهید.

* اگر باز هم گوش نکرد و مشغول انجام فعالیت خاصی مانند تماشای تلوزیون بود فعالیت او را قطع کرده و یا وسایل مربوط به آن را از دسترس او دور کنید و دلیل انجام این کار را برایش توضیح دهید.

* در صورت اعتراض و شکایت کودک با او بحث و مجادله نکنید.

* اگر لجبازی او قطع شد به او اجازه دهید که دوباره به فعالیت مورد علاقه اش مشغول شود.

* در صورت عدم پذیرش فرمانهای جدید و به راه انداختن قشقرق از سوی کودک می توانید او را به محل خلوت و دور از عوامل تقویت کننده مانند یک اتاق آرام و دور از سایرین هدایت کرده و از او بخواهید روی صندلی نشسته و با در نظر گرفتن سن وی از سه تا هشت دقیقه اجازه خروج از اتاق را به او ندهید و در صورتی که کودک ناراحت یا عصبانی شد به او توجهی نکرده و اگر از اتاق خارج شد او را به اتاق بازگردانید.

* در صورت انجام خواسته یا قبول آن پس از اتمام زمان مورد نظر کودک را تشویق کنید و اگر سرپیچی کودک ادامه دارد مجددا او را به اتاق فرستاده یا از فعالیت جاری مورد علاقه اش محروم کنید.

* اگر عمل فعلی شما اثر ندارد زیرک باشید و راه دیگری پیدا کنید و از خود بپرسید چه کار دیگری می توانم بکنم تا او را به عکس العمل بهتری ترغیب کند.

* در صورت مشاهده رفتارهای نشان دهنده لجبازی به آن توجه نکرده کودک را به مکانی آرام هدایت کرده و یا در صورت لزوم محیط را ترک و خود را به انجام فعالیتهای دیگر مشغول نمایید.

* برای جلو گیری از لجبازی کودک به او رشوه ندهید و مطمئن شوید که کودک از طریق لجبازی به خواسته هایش نمی رسد.

* لازم نیست همه درخواستهای کودک را برآورده کنید و گاه لازم است به او نه بگویید.

* به جای استفاده از تنبیه و روشهای خشن تربیتی سعی کنید از روشهای مثبت و تشویقی استفاده کنید.

* مثبت باشید، مثلا به جای آنکه بگویید چند مرتبه به تو بگویم دندانهایت را مسواک بزن می توانید بگویید دندانهای قشنگت را مسواک بزن تا همینطور قشنگ بماند.

* به او با جملات خاصی انگیزه داده و صحبتهای تشویق کننده داشته باشید.

* به آنچه به کودک می گویید عمل کنید واگر تشویق یا محرومیتی در نظر گرفته اید انجام دهید ولی اگر قادر به اجرای گفته خود نیستید از بیان آن خودداری ورزید.

کودکانی که کار انجام نمی دهند!

مادری می گوید: از وقتی که بچه هایم کوچک بودند، درمورد کارهایی که به آن ها می گفتم، مشکلاتی داشتم. موقعی که از بچه هایم می خواهم به من کمک و کیف مدرسه شان را مرتب کنند یا زباله های خانه را در گوشه ای بگذارند، آنها اغلب اوقات با ناراحتی این کار را نصفه و نیمه انجام می دهند، تا جایی که خودم مجبور می شوم این کار را انجام دهم. آن ها در مقابل درخواست مادرشان می گویند: « اوه، نه مامان»، «من فراموش کردم این کار را انجام بدهم»، «بعدا انجام می دهم». گاهی نیز خشمگین می شوند و می گویند: «این کار من نیست». او می گوید بچه هایش سندروم پری جادویی دارند. آن ها یک پری (من) را تجسم می کنند که اگر نتوانستند کارهایشان را انجام دهند، او انجام می دهد. به هر حال این یک ناکامی است که اغلب والدین در ارتباط با کودکشان با آن درگیرند. در زیر چند روش مؤثر از سوی روان شناسان کودک برای مادرانی که دچار چنین مشکلاتی هستند، ارائه می شود:

• پایداری و باز ایستادن

دکتر کاتلر، متخصص ارتباطات خانوادگی در تورنتوی کانادا، می گوید: «هرگز کارهایی که به بچه هایتان سپردید، خودتان انجام ندهید. مهم نیست که چقدر وسوسه می شوید که لباسش را از کف اتاقش بردارید، مهم این است که به نظر شما انگار چنین چیزی دیگر وجود خارجی ندارد. بچه ها برای فراموش کردن کارهایی که والدین از آنها می خواهند شرطی می شوند، زیرا شما به عنوان پدر یا مادر به آنها یاد می دهید که اگر کاری را انجام ندهند، شما آستین هایتان را بالا می زنید و آن ها را نجات می دهید.» پس برای دفعه ی دیگر این کار را انجام ندهید. بچه هایتان را کنارتان بنشانید و به آنها توضیح دهید که شما به کمک آن ها در خانه نیاز دارید و برای آن ارزش زیادی قائل هستید؛ خواه این کار تمیز کردن کیف مدرسه باشد یا پهن کردن سفره ناهار. به آنها بگویید که شما عصای پری تان را عوض کرده اید و دیگر نمی توانید به آنها در کارهایشان کمک کنید. کالتر معتقد است سخت ترین بخش، ایستادگی و مقاومت در برابر وسوسه کمک کردن است؛ حتی گاهی اوقات ممکن است برای سه روز لباس فرزندتان در اتاقش روی زمین باقی بماند.

• مراقب هیجاناتتان باشید.

آنچه بعضی مادران را عصبانی می کند، تمیز نبودن اتاق یا مرتب نبودن کیف بچه ها نیست، بلکه این واقعیت است که بچه ها به مرجع بودن آن ها احترام نمی گذارند. مشکل این است که بچه ها اغلب به دلیل خشم مادر یا پدرشان واکنش منفی نشان می دهند تا به درخواست آنها. به همین دلیل شما باید از ستیز کردن با فرزندتان اجتناب کنید و در هر شرایطی خونسرد بمانید (البته خوب می دانیم که این کار چقدر برایتان سخت است!) به بچه هایتان کارهای عادی برای انجام دادن بدهید، سپس اضافه کنید تا وقتی که او این کار را انجام نداده است، هیچ چیز خوشمزه ای برای خوردن ندارد و بازی هم نمی تواند بکند. توجه کنید که به آنها اجازه ندهید که با واکنش شان دکمه ی عصبانیت شما را فشار دهند. موقعی که فرزندانتان تمایل ندارند کاری را انجام دهند، غر می زنند اما شما خونسرد بمانید و واضح به آن ها بگویید: تو نمی توانی تلویزیون نگاه کنی، چون هنوز کاری را که بهت گفتم، انجام ندادی.

• آرمان گرا نباشید.

واقعیت این است که نگاه فرزند شما به مقوله ی تمیزی با نگاه شما متفاوت است. دختر کوچک شما واقعا متوجه نمی شود که وقتی کوهی از لباس هایش روی زمین اتاق باقی می ماند، چه اتفاقی می افتد و چرا باید این لباس ها روی زمین نباشند. نکته کلیدی این است که بر تکالیفی تمرکز کنید که در خانه تان اولویت دارد و نه بر هر چیز فرعی که اولویت ندارد. تخت خواب دختر یا پسرتان حوزه ی اوست. در نهایت موقعی که او لباس هایش را از روی تختش جمع نمی کند، در را ببندید. مطمئن باشید که او خود لباس هایش را جمع خواهد کرد. برای بقیه ی قسمت های خانه نیز که برای همه ی اعضای خانواده مشترک هستند، به کودکتان اجازه دهید که از میان یک فهرست از کارهای روزمره در خانه ی خود، کارهایی را برای انجام دادن انتخاب کند و خودش مهلتی را تعیین کند. طی این مهلت، وظایف شان را به آن ها یادآوری کنید. یادآوری کردن، بخشی از کار والدین است که عادت ها را در فرزندان شکل می دهد، اما شیوه ی یادآوری شما متفاوت است.

عمده ی روان شناسان کودک طرفدار جایگزینی یادآوری آزاردهنده و از روی عصبانیت با یادآوری با شوخی و روی خوش هستند. برای مثال، می توانید به پسرتان بگویید: ممنون می شوم لیوان ها را از روی سفره برداری و به آشپزخانه بیاوری، چون متأسفانه پری تمیزکننده ی سفره، دیگر اینجا زندگی نمی کند!

منبع سایت vnaya و متخصصین اکسیر