رفتارهای پرخطر

رشد سریع جسمانی در دوره نوجوانی که البته با رشد شناختی و اجتماعی مناسب همراه نیست و نیز بالاتر بودن ویژگی‌هایی همانند خطرپذیری و هیجان ‌خواهی در این دوره نسبت به دوره‌های دیگر عمر، می‌‌تواند زمینه‌های درگیرشدن نوجوانان در رفتارهای پرخطر گوناگون را فراهم نماید. به همان اندازه که نگران بیماری‌ها و مخاطرات سلامت جسمی فرزندان‌مان هستیم، باید توجه داشته باشیم و دقت کنیم که چه خطراتی سلامت روانی اجتماعی آنان را تهدید می‌کند و از کنار این خطرات، به سادگی و آسانی عبور نکنیم. فرزندان ما، بویژه در دوره نوجوانی هیجان خواه، کنجکاو و با تغییرات خلقی و عاطفی گسترده‌ای هستند و به همین دلیل، گرایش‌های مخاطره آمیز ممکن است در ایشان وجود داشته باشد.

آخرین مطالعه منتشر شده نشان داد که دانش آموزان دبیرستانی در زمینه رفتارهای پرخطر ی که عامل اصلی مرگ (تصادفات رانندگی) در این گروه سنی هستند، در ایالات‌ متحده در طی دو دهه گذشته پیشرفت چشمگیری داشته‌اند. کمربند ایمنی خود را می‌بندند و کم تر در حالی که الکل مصرف کرده‌اند رانندگی می‌کنند. اما صحبت با تلفن همراه و یا فرستادن پیامک میزان مرگ و میر نوجوانان را افزایش داده است.

تکنولوژی همچنین خطرات قلدری در فضای مجازی را افزایش داده است. از هر ۶ نوجوان یک نفر گزارش داده که از طریق ایمیل، چت روم، پیام رسان‌ها، وب سایت ها، در طی ۱۲ ماه گذشته مورد قلدری و آزار قرار گرفته‌اند. مصرف ماری جوانا رو به افزایش است و در نوجوانان در هر دو جنس بیشتر از سیگار استفاده می‌شود.


مقاله مرتبط: آموزش دوری از خطر به کودکان


رفتارهای پرخطر در پسران

والدین باید بدانند که برخی از رفتارهای پرخطر خاصی وجود دارد که در بین دانش آموزان پسر نسبت به دانش آموزان دختر بیشتر مشاهده می‌شود. این رفتارها در پسران عبارتند از:

  • نبستن کمربند ایمنی
  • استفاده نکردن از کلاه ایمنی در هنگام موتورسواری
  • زخمی شدن در هنگام ورزش کردن، یا فعال بودن از نظر جسمانی
  • رانندگی بعد از نوشیدن الکل
  • حمل سلاح
  • همراه داشتن تفنگ
  • شرکت در دعوا و مجروح شدن
  • حمل سلاح در مدرسه
  • درگیری فیزیکی در مدرسه
  • مصرف سیگار و دخانیات
  • مصرف ماری جوانا
  • مصرف کوکائین
  • مصرف هروئین، استروئید غیرقانونی و مواد مخدر تزریقی
  • آغاز مصرف سیگار، الکل و ماری جوانا قبل از ۱۳ سالگی
  • استعمال سیگار، ماری جوانا و الکل در مدرسه
  • خرید و فروش مواد غیرقانونی در مدرسه
  • شروع رابطه جنسی قبل از سن ۱۳ سالگی
  • داشتن بیش از ۴ شریک جنسی در طول زندگی
  • مصرف الکل یا مواد مخدر در آخرین رابطه جنسی
  • در معرض خطر ابتلا به چاقی یا داشتن اضافه وزن

آشنایی با رفتارهای پرخطر

رفتارهای پرخطر در دختران

در مقابل دختران این رفتارهای پرخطر را بیشتر دارند:

  • اجبار به برقراری رابطه جنسی
  • احساس غم و ناامیدی
  • رفتارهای مربوط به خودکشی
  • استفاده نکردن شریک جنسی شان از کاندوم
  • غذا نخوردن برای کاهش وزن یا کنترل افزایش وزن
  • مصرف قرص های رژیمی، پودرها یا مایعات برای کاهش وزن یا کنترل افزایش وزن.
  • مصرف ملین یا استفراغ برای کاهش وزن یا کنترل افزایش وزن
  • شرکت نکردن در فعالیت بدنی شدید یا متوسط
  • شرکت نکردن در تیم های ورزشی

عوامی موثر در رفتارهای پرخطر

گازمن و بوش نیز چند عامل را که نوجوانان را مستعد رفتارهای پرخطر می‌سازد، شناسایی کرده‌‌اند: در سطح فردی، کسانی که از توانایی‌ ها آگاهی ندارند، کسانی که عزت نفس پایینی دارند، کسانی که در گروه‌های منفی هم‌ سالان عضویت دارند، و کسانی که تعهد مدرسه ‌ای ضعیفی دارند.

عوامل دیگری مانند ارتباط والد ـ فرزندی ضعیف، نظارت والدینی ضعیف (مانند والدینی که از محل نوجوانان خود بی‌ خبرند) و فقدان حمایت خانوادگی نیز مطرح هستند. شگفت‌ انگیز نیست، وقتی والدین خودشان به رفتارهای پرخطر اشتغال دارند، نوجوانان نیز به رفتارهای پرخطر دست بزنند. با وجود جو مدرسه‌‌ای ضعیف، وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی ضعیف  و فقدان یا ضعف روابط اجتماعی، نوجوانان بی‌ سرپرست در خطر بیشتری برای داشتن رفتارهای منفی هستند.

رفتارهای پرخطر و آسیب‌های اجتماعی نیز مانند بیماری‌ها، از طریق علائم و نشانگان، قابل شناسایی هستند که اگر به این نشانگان دقت کنیم می ‌توانیم هم بموقع پیشگیری کنیم و هم در صورت بروز، مداخله سریع داشته باشیم. تغییرات خلقی و علائم رفتاری، از جمله آشکارترین این نشانگان هستند که خانواده‌ها می‌توانند با مشورت مدرسه و کارشناسان و متخصصان، این علائم خطرپذیری را شناسایی و پیگیری کنند.

منبع: سایت verywellfamily و متخصصین اکسیر

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب