بیدار شدن مکرر کودک از خواب، اختلالی شایع است که ذهن بسیاری از والدین را به خود مشغول کرده است.

تعریف دقیق خواب

خواب از نظر پزشکی عبارت است از، دوره‌ های بی‌ حرکت نسبتاً طولانی، که در آن ها آستانه واکنش به محرک‌ ها افزایش می‌ یابد. به عبارت دیگر موجود زنده که خوابیده است، به بسیاری از محرک‌ های پیرامون خود که در زمان بیداری واکنش سریع نشان می‌ داده، پاسخی نمی‌ دهد.

الگوی میزان خواب کودکان تا ۶ سالگی

کودکان بین ساعت‌های ۷ تا ۹ شب به تخت می‌ روند و بین ساعت‌ های ۶ تا ۸ صبح بیدار می‌ شوند. در ۳ سالگی هنوز بیشتر کودکان در نیمروز استراحت می‌ کنند؛ در حالی که در ۵ سالگی کمتر این کار را انجام می‌ دهند و خواب نیمروزی کوتاه‌ تر می‌ شود. معمولاً کودک بعد از ۳ سالگی، نباید هنوز دچار بی‌ نظمی ‌در خواب باشد…

بیدار شدن مکرر کودک

بیدار شدن مکرر کودک در شب

پاسخ به پرسش‌ های ساده زیر، به شما کمک می‌ کند تا تعیین کنید که آیا کودک، واقعاً به شما احتیاج دارد یا صرفاً می‌ خواهد جلب توجه کند:

  • هنگامی که از تخت خواب بیرون می‌ آید، چه می‌ کند؟
  • اگر هیچ کس به او پاسخ ندهد، چه می‌ کند؟
  • آیا هر شب آب می‌ خواهد؟ یک لیوان آب در دسترس کودکان بگذارید…
  • آیا اگر شما به او پاسخ ندهید، بر می‌ گردد و می‌ خوابد؟

قاطعانه کودک را در تخت خواب بگذارید

با محبت به او شب بخیر بگویید و سپس اتاق را ترک کنید. اگر کودک شما گریه کردن و صدا کردن شما را تا زمان مشخصی متوقف نکرد، به سراغ او بروید و قاطعانه و با لحنی واقعی به او بگویید که همین الآن باید بخوابد (او را در آغوش نفشارید یا از تخت بیرون نیاورید) سپس اتاق را ترک کنید.
از قبل تصمیم بگیرید که اگر کودک از خواب بلند شود و شما را صدا بزند، چقدر صبر می‌ کنید. این زمان نباید بیش از بیست دقیقه طول بکشد (که برای کودک در نیمه شب زمان زیادی است) و همچنین هرگز نباید کمتر از پنج دقیقه باشد.

زمان گریه کردن کودک را اندازه بگیرید

جدولی درست کنید تا مدت زمانی را که کودک شما گریه می‌ کند یا شما را صدا می‌ زند، اندازه بگیرید و بدین ترتیب بتوانید پیشرفت کودک را ثبت کنید. مطمئن باشید زمانی که کودک فهمید شما به درخواست او جواب نمی‌ دهید و به سراغش نمی‌ روید، شاهد بیشتر شدن صدای گریه کودک ولی کم شدن مدت زمان آن خواهید بود.

از تمرین مثبت استفاده کنید

در طول روز با او کار کنید و راه‌ هایی را به کودک نشان دهید که در هنگام شب می‌ تواند با به‌ کارگیری آن ها، به خواب برود. صحنه آرام، زیبا و یکنواختی را به او پیشنهاد کنید تا در موردش فکر کند؛ مانند صحنه‌ ای که امواج اقیانوس به یک ساحل برخورد می‌ کند یا گوسفندی که از روی یک نرده در حال پریدن است. او را وادارید که با تکرار حروف الفبا یا یک ترانه کودکانه، این کار را تمرین کند.

از موسیقی آرام‌ بخش استفاده کنید

نزدیک تخت کودک، یک ضبط صوت با یک نوار موسیقی ملایم بگذارید؛ به کودک نشان دهید که چطور در صورتی که شب از خواب بلند شد و نتوانست مجدداً به خواب برود، آن را روشن کند.
در اغلب موارد، کودکی که نیمه شب هر شب از خواب بر می‌خیزد، صرفاً عادتی پیدا کرده است که با رفتار قاطعانه، نادیده گرفتن، تهیه جدول، پخش موسیقی و… باید تغییر داده شود.

 

منابع:

گاربر، استفن. گاربر، ماریان دانیلز. فریدمن اسپیزمن، روبین. (۱۳۹۴). چگونه با کودکم رفتار کنم؟ (مترجمان شاهین خزعلی، هومن حسینی نیک و احمد شریف تبریزی). تهران: انتشارات مروارید.
کاست زان، آنت. مورگن روت، هارتموت. هر کودکی می‌تواند خوابیدن بیاموزد (ترجمه شیده کرمانشاهانی(۱۳۸۲)). نشر جوانه رشد.

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب