برخورد با دروغ گویی کودکان
دروغ گویی کودکان، آگاهانه یا نا آگاهانه، کم یا زیاد، دلایل متفاوتی دارد. از خیالبافی های طبیعی، جلب توجه، راضی نگه داشتن دیگران، ترس از تنبیه و… گرفته تا پرخاشگری، ایجاد مزاحمت، کلاه سر دیگری گذاشتن و حتی بد ذاتی.
هرچند بد ذاتی و یا آزار دیگران درباره کودکان چندان صادق نیست و بیشتر این برداشت، معیارها و قضاوت‌های نادرست بزرگ‌ترها است؛ و در اینجا نباید از نقش والدین و الگوهایی که د ر اختیار کودک قرارمی دهند و ایشان را به دروغگویی سوق می‌دهد غافل شد؛ که همان شیوه برخورد خودشان با کودکشان می‌باشد.
نمونه دروغ گویی کودکان توسط والدین
به یک مثال‌ها توجه کنید:
– تلفن منزل زنگ می‌خورد
کودک: الو…
پدر: اگه با من کار داشت بگو بابام خونه نیست.
کودک: بابا گفته بگم خونه نیست.
پدر: عصبانی، این چکاری بود کردی بچه …
کودک (با تعجب و کنجکاوی): بابا شما که خونه اید چرا الکی به من گفتید که بگم نیستید؟!!
پدر: اشکال ندارد بابا جون از پای تلفن که نمی‌دید من خونه هستم.
مقاله مرتبط: دروغگویی کودک
علت دروغ گویی کودکان
مشاور کودک معتقد است والدینی که خودشان دروغ می‌گویند اما نادیده گرفتن حقیقت از سوی کودکشان را تاب نمی‌آورند. در صورتی که چنین انتظاری بی‌جاست.
باید منشأ و ریشه دروغ گویی کودکان را پیدا کرد و بجای تنبیه و تهدید کودک، تلاش کنیم به موضوع از دید کودک نگاه کنیم تا دریابیم که کودک چه سودی از این دروغ گفتن می‌برد و به دنبال چه چیزی است؟
گاهی کودکان دروغ می‌گویند زیرا اجازه ندارند حقیقت را بگویند. وقتی به مادر می‌گوید: خواهر کوچکترشو دوست ندارد، تنبیه می‌شود یا سرش فریاد کشیده می‌شود، اما اگر احساساتش را انکار کند و در واقع به نوعی حرفش را پس بگیرد ممکن است حتی مورد تشویق مادر قرار بگیرد. پس نتیجه می‌گیرد با گفتن حقیقت تنبیه می‌شود و با دروغ گفتن از تنبیه خبری نیست.
همچنین هرگز انگ دروغگو بودن را به کودکتان نزنید؛ زیرا در طول زمان یاد می‌گیرد چگونه حرف بزند که متهم به دروغگویی نشود. وقتی والدین کودک را تشویق (غیرمستقیم) به دروغ می‌کنند، کودک به منظور دفاع از خود دروغ می‌گوید.
کودکان از اینکه والدین از آن‌ها پرس‌وجو کنند بیزارند، بخصوص وقتی گمان کنند که والدین از قبل پاسخ را می‌دانند؛ و همین‌طور از سؤالات غافلگیر کننده بدشان می‌آید. به‌طور مثال؛ وقتی کودک در مدرسه بی‌انضباطی داشته است که اولیای مدرسه والدین را در جریان قرار داده است. پدر- مادر با سین جین کردن کودک و پند و اندرزها او را کلافه کرده و کودک حقیقت را پنهان می‌کند و به داستان‌سرایی می‌پردازد.
مقاله مرتبط: دلیل دروغ گفتن کودکان
علت دروغ گویی کودکان در سنین مختلف
بعضی مواقع در مشاوره کودکان کمتر از ۵-۶ سال آنچه ما دروغ می‌نامیم، افسانه‌ها و ماجراهایی است که کودکان برای سرگرمی خود به‌طور ناخودآگاه و کاملاً طبیعی در ذهنشان می‌پرورانند. آن‌ها قصه‌هایی را درباره غول چراغ جادو، دیو و پری، اسب بالدار،… شنیده‌اند.
از آنجا که هنوز درک درستی از تفاوت تخیل و واقعیت را ندارند به‌عنوان یک تجربه ذهنی به این خیال‌بافی‌ها می‌پردازند. بهتر است به تخیلات کودکان احترام بگذارید و آن‌ها را بابت این خیالات (غول جادو، دیو و پری،…) سرزنش نکنید؛ و والدین این قبیل موارد را به دروغگویی کودک نسبت ندهند و نیازی نیست تنبیه و یا اصلاح رفتاری را برای کودک در نظر بگیرند.
در بچه‌های بزرگ‌تر از ۶ سال دروغ گفتن، نشانی از کمبود توجه، وجود مشکلات عاطفی و حتی پایین بودن اعتماد به نفس می‌باشد که ازاین طریق خلأهای خود را جبران می‌کنند.
مقاله مرتبط: دروغگویی کودکان و روش های اصلاح آن
راهکارهای برخورد با دروغ گویی کودکان
- بهتر است اگر مطمئن هستیم که کودکمان دروغ می‌گوید بدون اشاره مستقیم به واژه دروغگویی او را متوجه عمل خودش کنید و با سؤال پیچ کردن کودک او را وادار به دروغگویی برای دفاع از خودش نکنیم.
- وقتی مرتباً گفته‌های کودک را انکار می‌کنید به‌طور غیرمستقیم او را به دروغ گفتن تشویق می‌کنید.
- در قبال دروغ آشکاری که از کودک خود می‌شنوید عصبانیت شدیدی نشان ندهید و او را سرزنش نکنید.
- بهتر است بدون سؤال پیچ کردن یا بازجویی از فرزندتان با سؤال – جواب‌های مختصر ایشان را تشویق که حتی بخشی از واقعیت را برایتان تعریف کند؛ و موضوع را خیلی بزرگ و مهم جلوه ندهید، اما با قاطعیت و به روشنی درباره موضوع با وی صحبت کنید.
- فرزندتان طی گفتگو باید احساس کند صداقت داشتن به او کمک می‌کند؛ و باید آگاهانه شرایطی را برای کودکتان فراهم آورید که دروغ نگوید و اگر می‌گوید نه با یک واکنش هیجانی بلکه به‌صورت منطقی به او بفهمانید که نیازی به دروغ گفتن نیست.
- مفهوم حقیقت و راست‌گویی را در بازی‌ها، تماشای برنامه‌های اجتماعی، داستان‌ها به او آموزش دهید.
- و خودتان الگوی خوبی برای فرزندتان باشید زیرا که کودکان به خوبی ضبط می‌کنند و مقلدان خوبی هستند.
- برای دروغ گویی کودکان جریمه تعیین کنید و این جریمه با جریمه کار نادرست متفاوت باشد یعنی به کودک توضیح دهید که جریمه دروغ گفتن دو برابر می‌شود و سر حرفتان بمانید.
- راست‌گویی را متناسب با سن کودک تشویق و تحسین نمایید.
ثبت ديدگاه