رابطه خواهر و برادر
حدود ۸۰% کودکان حداقل با یک خواهر یا برادر بزرگ می‌شوند. خواهر و برادر ها از ارتباط با یکدیگر، نحوه کنار آمدن با دیگران را می‌آموزند. همه خواهر و برادرها حتی اگر همیشه با هم ارتباط نداشته باشند، بازهم تأثیر بسزایی بر زندگی یکدیگر دارند.
کودک خانواده خود را انتخاب نمی‌کنند. خواهر و برادر های خود را انتخاب نمی‌کنند. ممکن است تفاوت جنسیت، سن و رفتار را تجربه کند؛ و مهم‌تر از آن ممکن است همه آن‌ها یکی از والدین را بیشتر دوست داشته باشند. همه این‌ها باعث رقابت بین کودکان یک خانواده می‌شود. رابطه والدین با هر یک از کودکان، ترتیب تولد کودکان و رابطه کودکان با یکدیگر همه بر هم تأثیر دارد؛ اما مهم‌ترین عامل رابطه والدین و اهداف آن‌ها است.
طبیعی است که رفتار والدین با هر کودک خاص همان کودک باشد زیرا نیاز و خلق و خوی هر کودک پاسخ خاص خود را طلب می‌کند. گاهی اوقات حتی والدین تعجب می‌کنند که چطور کودکانی که با هم در یک خانه و از یک والدین پرورش‌یافته‌اند چرا این‌همه باهم تفاوت دارند. با اینکه خواهر و برادر ها شباهت‌هایی زیادی به یکدیگر دارند، اما تفاوت‌های قابل‌ملاحظه‌ای هم دارند، لازم است والدین به منحصر به فرد بودن شخصیت هر کودک توجه کند و تفاوت‌ها را به رسمیت بشناسند.
عوامل موثر در ارتباط خواهر و برادر
معمولاً کودکان به تناسب سنشان رفتار و عملکردهای متفاوتی از خود نشان می‌دهند. کودکان کوچک‌تر در سال‌های اول و دوم دبستان غالباً مبارزه فیزیکی را ترجیح می‌دهند و وقتی بزرگ‌تر شدند و به سال‌های آخر دبستان رسیدند دائماً بحث می‌کنند و در پی متقاعد کردن دیگران هستند. جنسیت هم در روابط تأثیر دارد. معمولاً خواهر و برادر های هم‌جنس با یکدیگر رقابت می‌کنند. البته رابطه صمیمی‌تری هم با یکدیگر ایجاد می‌کنند.
رابطه خواهر و برادرها هم در خانواده اهمیت دارد؛ و بر کارکرد خانواده در جامعه مؤثر است. ارتباط خواهر و برادرها در خانواده فقط به ترتیب تولد، جنسیت، اندازه خانواده بستگی ندارد. بلکه به عوامل متعددی از جمله شخصیت کودکان، سن آن‌ها، نوع رابطه والدین و شرایط اجتماعی حاکم بر خانواده نیز بستگی دارد؛ اما بر اساس شواهد شخصیت و جنسیت فرزند ارشد نقش مؤثرتری دارد. به علاوه این رابطه در فرهنگ‌های مختلف متفاوت است.
رابطه خوب خواهر و برادر ها تأثیر بسزایی در زندگی آتی هر یک از کودکان دارد. رضایت از زندگی را بالا می‌برد و احتمال ابتلا به افسردگی در بزرگ‌سالی را کاهش می‌دهد. می‌توانند برای هم ضربه‌گیر باشند و در هنگام سختی‌ها، بیماری و شرایط استرس‌زا تکیه‌گاه عاطفی، اجتماعی هم باشند و از یکدیگر حمایت عاطفی کنند. رابطه خواهر و برادرها ماندگار است. درحالی‌که هر دوستی دیگری ممکن است موقتی باشد. خواهر و برادرها خاطرات، تجارب و والدین مشترک دارند.
مقاله مرتبط: چگونه یک خواهرزاده یا برادرزاده ی محبوب باشیم
مقاله مرتبط: چگونه خواهر بزرگ مسئولیت پذیری باشیم
نکات مفید و کاربردی در ارتباط با روابط سازنده خواهر و برادر
- خواهر و برادر ها در ساختار شخصیت، مهارت‌های اجتماعی و شناختی، اعتماد به نفس، ارزش‌های یکدیگر تأثیر دارند.
- رابطه کودک دبستانی با خواهر و برادرهای خود ضامن شایستگی و رابطه او با همسالانش است.
- نوع روابط خواهر و برادر ها حتی در تعداد کودکانی که هر کس تمایل دارد داشته باشد تأثیر می‌گذارد.
- تصویر کودک دبستانی از خود و جنسیت خود در خانه و از روابط او با والدین و خواهر و برادرها و بازخوردهای آن‌ها شکل می‌گیرد.
- خواهر و برادرها نقش آینه‌ای رادارند که کودک ارزش‌ها و افکار خود را در آن می‌بیند. مثلاً متوجه می‌شود که آیا رفتار او قابل‌قبول است یا نه؟ این ایده‌ای که دارد خوب است یا نه؟
- خواهر یا برادر بزرگ‌تر هم جنس می‌تواند الگویی برای رفتار جنسیتی خواهر یا برادر کوچک‌تر خود باشد.
- اسباب‌بازی‌های هر کودک می‌تواند حاوی اطلاعاتی برای هر یک از اعضای خانواده است. کودکان کوچک‌تر با مشاهده و استفاده از اسباب‌بازی‌های کودکان بزرگ‌تر ناخواسته آگاهی‌های زیادی کسب می‌کنند.
به کودکان دبستانی خود بیاموزید:
- از یکدیگر حمایت کنند.
- هنگام دشواری تکیه‌گاه هیجانی یکدیگر باشند.
- یکدیگر را راهنمایی کنند.
- از یکدیگر مراقبت کنند.
- باهم درس بخوانند.
- از هم یاد بگیرند.
- باهم بازی کنند.
- به هم دیگر کمک کنند.
والدین باید به این نکات مهم توجه کنند:
- سعی کنید خواهر و برادر های دبستانی را باهم مقایسه نکنید. هر کودک منحصربه‌فرد است. اگر او را با کودک غیر از خواهر و برادرش مقایسه کنید آن‌قدر هولناک نیست که مقایسه کودکان یک خانواده با یکدیگر ناراحت‌کننده است.
- والدین اجازه بدهید کودکان دبستانی توانایی‌های خود را نمایان کنند.
- هر کس توانایی‌های خاص خود را دارد و باید فرصت ابراز آن توانایی‌ها را داشته باشد.
- اشتباهات رایج والدین در کنترل رقابت کودکان
- دخالت در رابطه کودکان و جدا کردن آن‌ها
- نادیده گرفتن رفتارهای و رابطه درست هر یک از آن‌ها.
- توجه به مشکلات کودکان با یکدیگر
- والدین می‌توانند هنگامی درگیری مداخله کنند و راهکار نشان دهند.
- از کودکان بخواهند که باهم توافق کنند.
- اختلاف‌ها را کنار بگذارند.
- والدین می‌توانند نتیجه نامطلوب مشاجره و اختلاف میان خواهر و برادرها را توضیح دهند.
- والدین می‌توانند هنگام مشاهده مشاجره مانع ادامه بازی شوند؛ و کودکان را به کارهای دیگر مثل انجام تکالیف، کتاب خواندن، کمک به کارهای منزل سرگرم کنند.
- والدین می‌توانند برای کارهای کودکان به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که کمترین تداخلی با یکدیگر داشته باشند. برای هر یک وظایفی مقرر کنند تا برنامه روزانه مسئولیت‌های هر کودک مشخص باشد. مثلاً امروز یکی ظرف‌ها را بشوید و دیگر باغچه را آبیاری کند و فردا نقش‌ها عوض شود.
ثبت ديدگاه