تنبیه بدنی

تنبیه بدنی کودکان به منظور اصلاح رفتارهای اشتباه شیوه رایج است؛ اما والدین باید آگاه باشند که: این شیوه ناکارآمد است، تنها استفاده آن بدون داشتن تأثیر مثبت بر روی کودک تأثیرات منفی آن است و همچنین در سال‌های آینده این روش نادرست در رفتار کودک با دیگران نیز رسوخ می‌کند.

اگر دقت کرده باشید در گذشته تربیت فرزندان بیشتر به صورت تنبیهی بوده است تا شیوه‌های دیگر؛ یعنی بابت کوچک‌ترین مسائل نیز کودکان مورد ضرب و شتم قرار می‌گرفتند. با اینکه این روزها دقت بیشتری در تربیت کودکان صورت می‌گیرد اما همچنان هستند کسانی که در تربیت فرزندشان از کتک زدن استفاده می‌کنند و اصلاً توجهی به عواقب خطرناک آن ندارند. متخصصان هشدار می‌دهند که کودکانی که از سوی والدین تنبیه بدنی می‌شوند در سنین بالاتر بیشتر در معرض مشکلات سلامت روانی و روحی هستند.


مقاله مرتبط: روش های موثر به جای تنبیه و فریاد زدن


عواقب تنبیه بدنی بر کودک

با تنبیه بدنی کودک به او عدم اعتماد به دنیای اطراف را می‌آموزید

کودکان در سنین پایین، والدین را بخصوص مادرشان را یک تکیه‌گاه امن فرض می‌کنند. اگر از جانب شما مورد بی‌مهری و تنبیه بدنی قرار گیرند، به احتمال زیاد با همان منطق محدود و رشد نیافته خودشان دنیا را ناامن‌ترین محیط ممکن می‌دانند و به دنبال آن ترس‌ها و اضطراب‌های شدید آغاز می‌شود.

کناره‌گیری و گوشه‌گیر شدن کودک

اغلب بچه‌هایی که مورد تنبیه بدنی قرار می‌گیرند به دلیل احساس کمبودهای خود از جمع فاصله می‌گیرند. بازی‌های یک نفره و تنها را به بازی دسته جمعی ترجیح می‌دهند و در نگاه کلی گوشه‌گیر هستند.

تقلید کودک از کتک زدن

اگر برای تربیت کردن کودک، از تنبیه بدنی او استفاده کنید، به او مجوز آسیب رساندن به دیگران را در صورت انجام هر اشتباهی می‌دهید. بچه‌ها از رفتار سایرین مدل‌سازی می‌کنند و در اولین فرصت ممکن این الگو‌ها را اجرا می‌کنند. تحقیقات حاکی از این امر هستند که تعداد دفعات تکرار و میزان شدت تنبیهات از اهمیت بسزایی برخوردار می‌باشند. هر چقدر کودک بیشتر و محکم‌تر مورد اصابت قرار بگیرد، احتمال اینکه پرخاشگری در او افزایش پیدا کند، بیشتر می‌شود. در این شرایط احتمال بروز سوء رفتار و به خطر افتادن سلامت روحی او نیز امکان‌پذیر خواهد بود.

ناتوانی در ابراز عشق و محبت

اغلب کودکانی که تنبیه بدنی شده‌اند در روابطشان نیز مشکل دارند. این کودکان در بزرگ‌سالی نمی‌توانند با کسی یک رابطه سالم و درست داشته باشند و عشق بورزند. به علاوه اغلب در ابراز احساس دچار مشکل‌اند.

تاثیرات تنبیه بدنی

اثرات آن بر روی هوش

بر اساس تحقیقات روی ۸۰۶ کودک در سنین ۲ تا ۴ سال و ۷۰۴ کودک ۵ تا ۹ ساله نشان داده‌شده است کودکان ۲ تا ۴ ساله‌ای که یک بار تنبیه شده بودند از کودکانی که اصلاً تنبیه بدنی نشده بودند امتیاز هوشی پنج برابر پایین‌تری داشتند و کودکان بین ۵ تا ۹ سال که به همین‌گونه تنبیه خفیفی داشتند امتیاز هوشی ۸/۲ برابر کمتر از سایر کودکان تنبیه نشده داشتند؛ بنابراین هرچه والدین تنبیه بیشتری انجام دهند رشد و پرورش روان و مغزی کودک کندتر می‌شود و تنبیه به میزان بسیار اندک تأثیری منفی بر ضریب هوشی کودکان می‌گذارد.

تنبیه بدنی برای کودکان استرس و نگرانی ایجاد می‌کند مخصوصاً برای آن دسته از افرادی که سه بار در هفته یا بیشتر تنبیه می‌شوند، فشار روانی ناشی از استرس می‌تواند باعث نگرانی و وحشت‌زدگی همیشگی آن‌ها یا حتی دل آشوبه می‌شود این نشانه با کاهش هوش همراه است.

راه‌های متفاوت دیگری برای تنبیه و تربیت کودک وجود دارند به طور مثال تنها گذاشتن او در اتاقش و یا گوشه‌ای از خانه‌، بی‌توجهی به بهانه‌گیری‌های بی‌دلیل او و بسیاری راهکارهای دیگر می‌تواند به سناریوی خشونت‌ والدین و ابراز آن به طور فیزیکی به کودک، پایان دهد. برای یافتن راه حل مناسب سومین اقدام شناخت خود و سپس شناخت کودک است. تا از این راه از موقعیتی که در انتها به بحث، عصبانیت و حتی خشونت‌های لفظی و شاید فیزیکی ختم می‌شود هر چه کوتاه‌تر و سریع‌تر خارج شد.


مقاله مرتبط: شیوه های صحیح و درست تنبیه کودکان

مقاله مرتبط: یک روش تنبیه کردن، محروم‌کردن موقت


تنبیه کودکان را خودمحور می‌کند

از کلمه‌ «پیامد» برای توجیه عمل تنبیه بدنی استفاده می‌شود. گفته می‌شود: کودکان نیاز دارند یاد بگیرند که رفتارشان پیامدی در پی دارد؛ اما پیامد برای چه کسی؟ پاسخی که همه‌ تنبیه‌ها می‌دهند: برای شخص مرتکب شونده. توجه کودک کاملاً متوجه آن است که شکستن قانون و به چالش کشیدن یک بزرگ‌سال روی او چه تأثیری می‌گذارد.

به‌عبارت‌دیگر، اگر گیر بیفتد چه عاقبتی در انتظار اوست. زمانی که ما تنبیه می‌کنیم، کودکان را سوق می‌دهیم که از خود سؤال کنند: «آن‌ها از من می‌خواهند چه کاری انجام دهم اگر این کار را انجام ندهم چه اتفاقی برای من می‌افتد؟» توجه کنید این دقیقاً شبیه به همان سؤالی است که در خانه یا کلاس درس، زمانی که به بچه‌ها در قبال رفتار خوب پاداش داده می‌شود، ایجاد می‌شود: آن‌ها می‌خواهند من چکار کنم در قبالش چه چیزی به دست می‌آورم؟ هردوی این سؤالات درباره‌ نفع شخصی است و هردو با سؤالاتی که ما دوست داریم کودکان از خودشان بپرسند، تفاوت دارد. برای مثال، «چه نوع انسانی می‌خواهم باشم؟».

مشکلات خواب

کابوس‌های شبانه در کودکانی که تنبیه بدنی شده‌اند، بیشتر است. اغلب دچار مشکلات خواب، دیر به خواب رفتن، یا دیر از خواب بیدار شدن می‌شوند. از علائم دیگر مشکلات خواب وقفه‌های تنفسی، دندان قروچه و حرف زدن هنگام خواب است.

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب