محققین مدت ها است این موضوع را بررسی می کنند که آیا راز شاد زیستن در ژن های انسان نهفته است یا شاد بودن اکتسابی است و می توان آن را آموخت؟ برخی از اساتید دانشگاه مینه سوتا، بر این باورند که توانایی شاد زیستن، به صورت پیام های ژنتیک، از قبل در وجود انسان برنامه ریزی شده است…

آیا راز شاد زیستن در ژن های انسان نهفته است؟

افراد شاد عمر بیشتر می کنند

گروهی از روانپزشکان نیز اعتقاد دارند که آنچه در اطراف انسان می گذرد، مهم تر از عامل وراثت است که انسان با آن به دنیا می آید. با تلفیقی بین این دو نظریه، می توان نتیجه گرفت که افراد ظرفیت های متفاوتی برای شادمانی دارند. برای دستیبابی به این واقعیت، ۱۰۰ نفر دانشمند علوم اجتماعی از ۱۸ کشور جهان درباره کیفیت زندگی و تأثیر آن در شاد زیستن مردم در ۵۰ کشور به بررسی پرداختند و به این نتیجه رسیده اند که بهبود وضع اقتصادی کشور، تا حدی موجب شادی مردم می شود؛ ولی میزان شادی انسان ها، همراه با رشد اقتصادی افزایش نمی یابد و بین شادی مردم و وضع کلی اقتصاد کشور، رابطه مستقیمی وجود ندارد. این تحقیقات بیانگر این واقعیت است که افراد شاد ،عمر بیشتر می کنند.

مردم کشورهای ثروتمند لزوماً شادتر از کشورهای دیگر نیستند

محققین دریافتند که پولدار شدن در بدو دستیابی به زندگی مرفه، شادی می آفریند اما پس از مدتی دیگر این عامل نقش اساسی در تداوم شادی ها ندارد… برای مثال ژاپنی ها که به خود فرصت بیشتری برای تماشای زیبائی های طبیعت داده اند مردمان شادتری شده اند. مردم کشورهای اسکاندیناوی بالاترین سطح شادی زندگی را دارند زیرا در یک جامعه کوچک، قابل اداره و یکدست زندگی می کنند که اتفاقات جامعه آن ها قابل پیش بینی است و از رفاه اجتماعی هم برخوردارند.

در میان کشورهای مورد مطالعه درصد مردمان راضی و شاد در ایسلند ۹۷%، سوئد ۹۶%، دانمارک ۲/۹۴%، نروژ ۵/۹۳%، هلند ۴/۹۳%، ایرلند شمالی ۱/۹۳% جمعیت بوده است در حالی که این درصد در کشورهای پیشرفته ای مانند ایالات متحده آمریکا ۷/۸۸%، ژاپن ۹/۸۲% و کانادا ۴/۷۸% بوده است. نتیجه این بررسی نشان می دهد که مردم کشورهای ثروتمند لزوماً شادتر از کشورهای دیگر نیستند.

اعتماد به نفس و شادی جدایی ناپذیرند

برخی از پژوهشگران اظهار می دارند که اعتماد به نفس و شادی جدایی ناپذیرند و هر دو از درون انسان سرچشمه می گیرند. از همین رو، باید قدر انسان، امکانات و وجود خودتان را بدانید تا شادی از درون شما بجوشد. منشاء اعتماد به نفس بعضی از مردم بیرون از خودشان است؛ این افراد نیاز دارند ستایش شوند و تملق بشنوند تا اعتماد به نفس پیدا کنند، چنین اعتماد به نفسی زودگذر و شکننده است و به محض اینکه از برون تغذیه نشود از وجود شما رخت بر بسته و می میرند. در ضمن پژوهش های انجام شده بر این نکته صحه می گذارد که وضعیت ظاهری انسان ها نیز مانعی جدی در راه شاد زیستن آن ها نمی باشد. افرادی که روی نازیبا دارند یا معلولند لزوماً اعتماد به نفس کمتری از دیگران ندارند در ضمن شادی ارتباطی با سن و سال، نژاد، جنس و درآمد ندارد. 

اعتماد به نفس،

خصلت های مشترک افراد شاد

افراد شاد چهار خصلت مشترک دارند:

    ۱- اعتماد به نفس

    ۲- توانایی کنترل خود

    ۳- خوشبینی

    ۴- برون گرایی

برای شاد زیستن باید خود را با محیط اجتماعی تطبیق داد و اهداف مشخصی را دنبال نمود، هر چند که داشتن یک هدف واقع بینانه هم کار آسانی نیست و نیاز به ارزیابی صحیح از توان فکری، جسمانی و شرایط اجتماعی دارد. راضی بودن از زندگی و با خوشبینی با همه چیز روبه رو شدن آرامش بخش و شادی آور است. زیرا وقتی از زندگی خود راضی باشید به شادی دست می یابید و احساسات شما متعادل می شود.

مسئولیت پذیری

مسئولیت پذیری نیز یکی از عواملی است که در شادی تأثیرگذار است. باید توجه داشت که هر چه سن بالاتر می رود سطح انتظارات و توقعات هم بیشتر می شود و بار مسئولیت زیادتر می گردد. از این رو، اگر مسئولیت را با رغبت بپذیرید زندگی آنقدرها سخت نخواهد بود. افزون بر این همواره به شادی ها و خاطرات خوش بیاندیشید، زیرا شادترین انسان ها کسانی هستند که عملاً درخصوص نحوه شاد زیستن فکر کرده اند و می توانند آن را به دیگران هم بیاموزند. وقتی افراد یک جامعه یاد بگیرند چگونه شاد و خوشبخت زندگی کنند کل جامعه شاد و در آرامش به سر خواهند برد.

زندگی توام با شادی و خوشبختی

بررسی محققین در مورد زندگی توام با شادی و خوشبختی در این نکات خلاصه می شوند:

  • فعال باشید و خودتان را مشغول نگهدارید.
  • بیشتر وقت خود را در کارهای جمعی و اجتماعی بگذرانید.
  • خود را با کارهای مفید و ثمربخش و امور خیریه مشغول کنید.
  • به کارهای خود نظم و سامان بدهید و برای انجام آن ها از پیش برنامه ریزی کنید.
  • از اضطراب و نگرانی خاطر دوری کنید.
  • سطح توقعات و انتظارات خود را متعادل نمائید.
  • فکر مثبت و خوش بینانه را در خود تقویت کنید.
  • به زمان حاضر بیاندیشید و نگذارید گذشته و آینده شما را رنج دهد.
  • سعی کنید شخصیتی سالم در خود به وجود بیاورید و لذت پایدار را جایگزین لذت آنی و مخرب نمائید.
  • شخصیت اجتماعی را در خود پرورش دهید.
  • خودتان باشید و از خود کاذب دوری جوئید و باخود واقعی خود در تمام عرصه های زندگی ظاهر شوید.
  • از احساسات و افکار منفی دوری کنیـد و بـا افـرادی که برخـورد مثبـت دارنـد رفـت و آمـد نمائیـد.
  • روابط صمیمانه و نزدیک را منبـع خوشبختـی خـود به شمـار آوریـد.
  • برای شادمانی ارزش قائل شوید و به خاطر داشته باشید که شادمانی راهی است در سفر زندگی نه مقصد و نهایت آن.
  • زندگی با کسی سر دشمنی ندارد. از این رو، در راه صلح و صفا و شادی و امید و موفقیت گام بردارید و زندگی را در مسیر آرزوهای خود قرار دهید.

عشق و علاقه را درقلب خود پذیرا باشید

  • زندگی برای کسی ناخوشی، حادثه و درد و غم فراهم نمی سازد، در نتیجه این فکر منفی و مخرب انسان ها است که حوادث تلخ و غم انگیز را می آفریند؛ به همین علت هـرچه بکاریم همان را برداشت می کنیـم.
  • عشق و علاقه را درقلب خود پذیرا باشید و ثمره آن را تجربه کنیـد.
  • امیـدوار باشید زیرا زنـدگی نظر عنـاد به کسی ندارد و هیچکس را محکوم نمی کند از همین رو در فراز و نشیب زندگی ناکامی ها جـای خـود را به شـادی ها و امید به زندگی می دهند.
  • احساس گناه کردن و گناهکار شمردن خود ممکن است ناشی از برداشت غلط از زندگی یا شرایط نامطلوب روحی و روانی فرد باشد. از این رو، به راحتی خود را سرزنش نکنید زیرا این شیوه برخورد با خود تبعات مخربی بر روح و روان شما خواهد گذاشت.
  • جوهره زندگی ذاتاً بد و مضر نمی باشد، بلکه شیوه برخورد ما با زندگی است که آن را خوب یا بد می کند. از همین رو، انسان با برداشت های غلطی که از زندگی و طبیعت پیدا می کند سرنوشت خود را به مخاطره می اندازند. افکار آدمی خاصیت تکثیر سرسام آور دارند و در صورت انباشته شدن افکار نامعقول و مخرب در ذهن انسان زمینه بدبختی صاحب این افکار ویرانگر به وجود می آید.
  • روحیه انتقاد پذیری را در خود به وجود آورید که اگر فردی از شما انتقاد کرد و گفته های وی را درست تشخیص دادید از اینکه آینه وار عیوبتان را پیش رو تصویر نموده است قلباً خوشحال و سپاسگزار باشید و برای انتقادهای سازنده ارزش قائل شوید، با این رفتار خواهید توانست نقاط ضعف خود را از بین ببرید و ارتباط اجتماعی خود را مستحکم تر نمائید.
  • کینه، نفرت و بدقلبی و دشمنی بیشتر منشاء روانی دارند. بنابراین از خطای کسانی که شما را رنجانده اند یا آزار و اذیت نموده اند، چشم بپوشید و به راحتی با خود کنار بیائید.
  • زندگی شاد و شیرین و پر  امید را به ضمیر باطن راه دهید و از افکار منفی دوری نمایید.
  • بخشیدن نوعی بزرگواری است، بنابراین با دیگران رفتاری بزرگوارانه و جوانمردانه داشته باشید تا آثار درد ناشی از برخوردهای نامطلوب آنان، از ذهنتان پاک شود.
  • برای رهایی از عواطف منفی خود را به عشق بسپارید و برای سایر افراد آرزوی خوشی و خیر و رفاه کنید تا افکار مخرب و آزاردهنده از اندیشه شما رخت بربندد.

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب