روش تربیت کودک
کدام روش تربیت کودک خوب است؟ کدام یک از روش های تربیتی برای پرورش کودکان توصیه می‌شود؟ روش سهل گیرانه؟ روش مقتدرانه؟ روش‌های محرک – پاسخ؟ یا روش‌های پاداش و تنبیه؟
کدام روش تربیت کودک
هیچ کدام! محیط یادگیری کودک و نوجوانان، که از طرف مادران، پدران و معلمان فراهم می‌شود، باید طوری باشد که آن‌ها را افرادی متکی به خود و با اراده، خلاق، دارای احساس عزت نفس و سازنده به بار آورد؛ بنابراین، سهل گیری که به کودک اجازه می‌دهد هر کاری را که مایل است، انجام دهد و اقتدار طلبی که اطاعت کامل از کودک می‌خواهد، هیچ یک نمی‌تواند کسی را با خصوصیات ذکر شده پرورش دهد.
یک بزرگ‌سال توانایی این را دارد که هم با کودک مهربان و ملایم باشد و هم نسبت به او سخت گیری کند. لازم است که کودکان را با یادگیری تدریجی مهارت‌های گوناگون، موفقیت‌های بیشتری را تجربه کنند و بهتر است این موفقیت را از راه حل کردن مسائل گوناگون زندگی به دست آورند. وقتی که کودک بزرگ‌تر شد، باید در مورد چیزهایی که می‌خواهیم یاد بگیرد با او مشورت و تبادل نظر کنیم. نظر کودک و نوجوان می‌تواند در پی ریزی روش آموزشی بهتر و اصلاح روش‌های موجود مؤثر باشد. به این ترتیب کودک و نوجوان به تدریج می‌آموزد که کنترل رفتار خود را به دست گیرد.
این روش را روش محرک و پاسخ نیز نمی‌توان نامید. انسان نمی‌تواند به طور خودکار و ماشینی و به صورتی قابل پیش بینی به محرکی پاسخ دهد. بلکه می‌تواند بیاموزد که از محرکی به صورت نشانه برای کاری که می‌تواند برایش سود یا زیانی داشته باشد استفاده کند. همچنین هرکس می‌تواند براساس نتایجی که از کاری انتظار دارد، تصمیم به انجام آن کار بگیرد یا نگیرد.
گاهی نام گذاری بر روی روش تربیت کودک باعث ایجاد سوء تفاهم و سوء تعبیرهای گوناگون می‌شود. بهتر است بر اساس نام روش قضاوت نکنیم بلکه مبنای قضاوت را بر نتایجی که از آن روش به دست می‌آید قرار دهیم.
چهار جمله کوتاه ولی تاثیر گذار در تربیت کودک
شیوه های حرف زدن و برخورد والدین با کودک در رشد شناختی و هیجانی کودکان تاثیر به سزایی دارد. در زیر به چهار نمونه از شیوه های درست صحبت کردن و برخورد با کودک می پردازیم.
خودت تصمیم بگیر
این گونه به کودک می آموزیم که مسئولیت عمل خودش را برعهده دارد و هر تصمیمی که بگیرد باید منتظر عواقب بد یا خوبش باشد.
دوستت دارم ولی این کار تو را نمی پسندم
کار [درست] و [نادرست] را به صورت واضح برای کودک مشخص کنید یعنی به او بیاموزید ما کار [درست] و کار [نادرست] داریم، نه بچه خوب و بچه بد.
از تو می خواهم مشکل من را حل کنی
اگر کودک رفتاری دارد که باعث رنجش شما می شود، به او بگویید که دچار مشکل شده اید و از او بخواهید در حل مشکل به شما کمک کند؛
احساس تو را درک می کنم
وقتی کودک عصبانی است و مثلا می گوید «از تو متنفرم» یا «خیلی بدی»،
درتربیت کودک تان هرگز این ۶ جمله را به او نگویید :
تک تک واژه هایی که هر روز به زبان می آورید می توانند شخصیت فرزندتان را بسازند. پس به جای این که با امر و نهی کردن برای تربیت او تلاش کنید، مراقب جمله هایی که به زبان می آورید باشید. بچه ها باهوش تر از آن هستند که شما فکر می کنید.
۱) دختر بد، پسر بد: هیچ وقت پس از آن که فرزندتان اشتباهی را مرتکب شد، برچسب «دختر بد!»، «پسر بد!» روی او نچسبانید. شاید منظور خاصی نداشته باشید و از سر عادت چنین جملاتی را به زبان بیاورید، اما با این کار به کودک تان می‌گویید تنها در صورتی که بی‌عیب و نقص باشد از محبت شما بهره مند می‌شود و به او ناخواسته آموزش می‌دهید که نقد رفتار هر کس، مساوی است با نقد شخصیت او و یک رفتار نادرست به معنای داشتن شخصیت منفی و غیرقابل پذیرش است.
۲) پولم نمی‌رسه: کودک تان به شما برای خرید یک اسباب بازی گران قیمت یا وسیله غیر ضروری اصرار می‌کند و شما می‌گویید که به اندازه خریدنش پول ندارید؟ مراقب باشید! شما با گفتن چنین جمله‌هایی به فرزندتان می‌گویید که از پس کنترل هزینه‌های تان برنمی‌آیید و نمی‌توانید به خوبی دخل تان را با خرج تان تنظیم کنید. بهتر است به جای استفاده از چنین شیوه‌ای به فرزندتان بگویید پول‌ها را برای هزینه‌های مهم تر نگه می‌دارید و از این طریق در صورت تمایلش باب صحبت کردن در مورد این حساب و کتاب‌ها را باز کنید.
۳) تو بی مسئولیتی: هرگز روی کودک تان به خاطر انجام یک رفتار نادرست، برچسب کلی نزنید. اگر در درسی نمره پایین گرفته، از او به‌خاطر همین کاستی گلایه کنید نه به خاطر «بی‌مسئولیتی»اش. یادتان نرود این برچسب‌های کلی، حاصل مجموعه‌ای از رفتارهاست و فرزندتان تنها به‌خاطر آویزان نکردن روپوش مدرسه‌اش «شلخته» نشده و تنها به‌خاطر یک بی‌دقتی «سر به هوا» نمی‌شود. پس این عبارت‌های کلی را فراموش کنید و از او تنها به‌خاطر همان اشتباهی که در لحظه انجام داده انتقاد کنید.
۴) رژیم دارم: می‌خواهید وزن کم کنید؟ بهتر است این خیال را در ذهن خودتان نگه دارید و برای کودک تان بازگویش نکنید. نگذارید کودک تان با وسواس لاغر کردن رشد کند و از همین کودکی به جای درک کردن مفهوم رژیم غذایی سالم، با عذاب وجدان لقمه‌ها را در دهانش بگذارد. کودکی که با این نگرش بزرگ می‌شود، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به بی‌اشتهایی مرضی یا پرخوری بیمارگونه است. پس خودتان زمینه بروز این بیماری‌ها را در او فراهم نکنید.
۵) به بابات بگو … : به هیچ قیمتی کودک تان را واسطه جنگ‌های میان خود و همسرتان نکنید. درست است که دعواهای شما تاثیر منفی بر روان فرزندتان می‌گذارند اما واسطه کردن فرزندتان دراین جنگ های زن و شوهری یا قاضی قرار دادن او می‌تواند به مراتب تاثیر بدتری را بر روانش بگذارد. اگر از فرزندتان بخواهید حق را به یکی از شما دو نفر بدهد یا از او بخواهید میان شما و همسرتان یکی را انتخاب کند، کودک‌تان را به بحران‌های روانی وارد می‌کنید که تا پایان عمر می‌توانند بر نگرش و زندگی اش تاثیری منفی بگذارند.
۶) من مامانت نیستم: برای اصلاح اشتباهات رفتاری فرزندتان و متنبه کردنش، هرگز محبت خود را از او دریغ نکنید. حتی اگر فرزندتان پس از شنیدن این جمله، هرگز اشتباهش را تکرار نکند، نمی‌توانید آن را عبارتی تربیت‌کننده بدانید. شما به عنوان والدین او، باید محبتی بی‌قید و شرط را نثارش کنید. کودک شما باید بداند در صورت اشتباه کردن، همه محبت شما را از دست نمی‌دهد و تنها دلخورتان می‌کند. او باید بداند با یک اشتباه همه وجودش زیر سوال نمی‌رود و باید باور کند احساساتی که نسبت به او دارید، ناپایدار و تغییرپذیر نیستند.
دریافت وقت مشاوره کودک
ثبت ديدگاه