اگر نگاهی به تاریخچه ی زندگی مشهورترین افراد چپ دست بیندازید و فلسفه چپ دستی، به نام هایی چون «آلبرت انیشتین» برمی خورید، حتی ممکن است به افرادی که چپ دستی خود را به نبوغ او گره می زنند، برخورد کرده باشید؛ اما مسأله اینجاست که چپ دست بودن «انیشتین»، یک افسانه است. برای مثال، هزاران عکس از او موجود است که با دست راست خود، در حال نوشتن است!

چپ دستی

ریشه در مغز

برتریِ دست ها، ریشه در مغز دارد. راست دستی افراد، به واسطه ی برتری نیمکره ی چپ آنان می باشد و برعکس. ۹۵ درصد راست دستان، دارای نیمکره هایی هستند که عملکردی تقسیم شده دارند؛ اما تنها ۲۰درصد از چپ دستان دارای مغزی هستند که اینچنین تقسیم بندی در وظایف نیمکره هایشان وجود دارد. نیمکره ی چپ، به طور اختصاصی عهده دار زبان و گفتار و نیمکره ی راست، مسئول هیجانات و پردازش تصویری است.

«دکتر مایکل کوربالیس»، استاد دانشگاه «اوکلند»، به عنوان یک متخصص در زمینه ی نیمکره های مغزی، اعتقاد دارد بهره جستن نیمکره های مغز از وظایف متفاوت، بازدهی مغز را افزایش می دهد. او می گوید امتیازی برای برتری نیمکره ها وجود دارد؛ به اینصورت که کارکردهای متفاوت، متمرکز به یک نیمکره ی خاص می شوند.

«کوربالیس» اعلام کرده که حدود ۹۰ درصد مردم، راست دست هستند و ۱۰ درصد باقیمانده، مجموعه ای از چپ دستان و افرادی با قابلیت استفاده از هر دو دست می باشند.

تفکرات خلاقانه

برای سال های متمادی، شواهدی نقل می شد مبنی بر اینکه چپ دستان، ممکن است تفکر خلاقانه تری نسبت به راست دستان داشته باشند و تحقیقات اخیر نیز آن را تأیید می کند. طی تحقیقی در سال ۲۰۰۷، مشخص شد که موسیقی دانان، نویسندگان و نقاشان، به طور معنی داری گرایش به چپ دستی دارند. «کوربالیس» در این خصوص نظریه ای دارد:

«راست دستان شاید خود را به ایده هایی محدود سازند؛ اما چپ دستان، آن ایده را قبول داشته و در عین حال، مایلند راه حل های دیگری نیز ارائه دهند.»

«کوربالیس» اعتقاد دارد برای هر جامعه ای، بسیار خوب است که افرادی در آن وجود داشته باشند که خارج از چهارچوب های عادی و معمول فکر کنند.

«دکتر کریستوفر روبک»، استاد اقتصاد دانشگاه «لافایت» آمریکا، اعتقاد دارد که چپ دستان، خلاقیت خود را به طور مستقیم در بانک ذخیره می کنند. او در مطالعه ای دریافت که در شغلی یکسان، چپ دستان در مقایسه با راست دستان، درآمد بالاتری کسب می کنند (به طور میانگین ۱۵درصد). در این زمینه است که تفکر خلاقانه، ارزش های خود را به نمایش می گذارد. چپ دستان نیز به میزان بالاتری به دنبال بازگشت به تحصیل یا ادامه دادن آن می باشند.

قضاوت نهایی چپ دستی یا راست دستی؟

وضعیت انسان، مجموع تعادل بین همسازی و ناهمسازی است؛ عقلانیت در برابر خلاقیت، ایده های نو در برابر راه حل های سنتی. یافته های «کوربالیس» نشان داد که چپ دستان و راست دستان، نمرات هوشی مشابهی کسب کردند؛ اما افرادی که با قابلیت استفاده از هر دو دست شناخته می شوند، به مقادیر اندکی، نمرات پایین تری به خصوص در ریاضیات، حافظه و استدلال کسب کردند.

این نتایج با یافته های پیشین «کوربالیس» همگام بودند که در آن ها افرادی که از هر دو دست خود استفاده می کنند را دارای میزان بالاتری در «اندیشه پردازی جادویی» می دانست. برای مثال اگر فردی در تلویزیون در حال صحبت باشد، شخص بنا به گرایشات و تمایلات خود، احساس می کند این صحبت ها خطاب به اوست یا میتواند حس کند که در مورد او صحبت می شود.

برتری دست ها از منظر جنسیت

یک حقیقت سؤال برانگیز در مورد برتری دست ها، این است که مردان حدود ۲ درصد، بیش از زنان، مستعد چپ دستی هستند. در دهه های گذشته، مطالعات گسترده ای در این زمینه صورت گرفت؛ اما دلیل مشخصی برای آن یافت نشده است. 

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب