تمام موجودات زنده، دارای یک ساز و کار زمان سنجی یا «ساعت» هستند که دوره های فعالیت و استراحت آن ها را کنترل می کند. این ساعت ها که به نام «چرخه های زیستی» خوانده می شوند، به دوره فرایندهای فیزیولوژیک و بیولوژیکی که در یک جدول زمانی تقریباً ۲۴ ساعته نوسان دارند، اشاره می کنند. شما احتمالاً خودتان نیز متوجه این تغییرات در بدن خود شده اید، احساس انرژی وهوشیاری بیشتر در طول روز و خستگی و کمبود انرژی در ساعات شب.
با وجودی که بسیاری از افراد، به چرخه های زیستی به صورت یک فرایند منفرد می نگرند، امّا در واقع تعدادی ساعت مختلف در بدن وجود دارد که در طول روز نوسان می کنند. برای مثال، هوشیاری ذهنی دو نوبت در روز، در ساعت های ۹ صبح و ۹ شب، به نقطه اوج می رسد؛ در حالی که این زمان ها برای قدرت بدنی، ۱۱ صبح و ۷ بعدازظهر است.
چگونه بدن شما «ساعت را نگه می‌دارد؟»
خوشه نازکی از حدود ۲۰ هزار نورون در هیپوتالاموس، چرخه های زیستی بدن شما را کنترل می کند. این مرکز کنترل، که به نام هسته فوق کیاسمائی (SCN) شناخته می شود، به عنوان مسئول تنظیم ضربان درونی بدن شما عمل می کند. هر چند ساز و کار دقیق چگونگی عملکرد این فرایند هنوز روشن نیست، امّا نشانه های محیطی اهمیت دارند. تأثیر نور خورشید در زمان بندی خواب ــ بیداری روزانه، شاید از همه چیز واضح تر باشد…
نور خورشید چگونه بر چرخه های زیستی ، اثر می‌گذارد؟
هنگامی که از نور خورشید در ساعات پایانی روز کاسته می شود، سیستم بینایی به هسته فوق کیاسمائی علامت می فرستد. سپس SCN به غدّه صنوبری مغز علامت می دهد که تولید هورمون ملاتونین را افزایش دهد. این افزایش هورمون، به کاهش فعالیت و احساس خواب آلودگی در شما، کمک می کند.
وقتی نور خورشید نباشد، چه اتفاقی می افتد؟
پژوهش های بسیاری در مورد این مساله صورت گرفته است که هنگامی که الگوهای طبیعی نور خورشید دچار وقفه شوند، چه اتفاقی برای چرخه های زیستی می افتد. پژوهش های بالینی نشان داده اند که افرادی که به طور مادر زادی نابینا هستند، به دلیل فقدان کامل نور محیطی، معمولاً در چرخه خواب ــ بیداری خود دچار مشکل می باشند. همچنین کسانی که شب کاری می‌کنند و یا زیاد مسافرت می کنند نیز، با اختلالاتی در چرخه های زیستی خود روبرو هستند.
در برخی مطالعاتی که در زمینه چرخه های زیستی به عمل آمده، عده ای را برای چند هفته و یا حتی چند ماه در واحدهای زیرزمینی نگاه داشته اند و متوجه شده اند که چرخه های زیستی این افراد، به دلیل محرومیت از نور طبیعی، شروع به تغییر از ۲۴ ساعت به ۲۵ ساعت نموده است…
نکته‌هایی برای به خاطر سپردن
- چرخه های زیستی شما، به نور خورشید وابسته است.
- اختلال در این الگوها، می تواند به مشکلاتی در خوابیدن بیانجامد.
- بدون نور طبیعی، زمان بندی بدن افراد، ۲۵ ساعته می شود.
- چرخه های زیستی بر روی دمای بدن، حساسیت نسبت به درد، هوشیاری ذهنی، قدرت جسمی و احساسات تاثیر می گذارد.
ثبت ديدگاه