امروزه بسیاری از روان شناسان به این واقعیت اعتراف کرده اند که سینما به خوبی می تواند، همه مفاهیم روان شناختی را مورد ارزیابی و بازبینی قرار دهد و به گونه ای توانمند، در راستای شتاب بخشیدن به درمان های روانکاوان و شناخت درمان گران، اثرگذار باشد. در این مقاله با اکسیر همراه باشید تا درباره زوج درمانی با مشاهده فیلم بیشتر توضیح دهیم…

زندگی فردی به نام کارن

کارن یکی از مراجعان دیوید کامبرون، از زندگی زناشویی اش راضی نبود و بیان می داشت که در این زندگی گرفتار و زندانی شده است. او می خواست از همسرش جدا شود، چون از لحاظ مالی مسوولیت پذیر نبود. افزون بر این از جنبه احساسی سرد و نجوش بود و گهگاه هم بد دهنی می کرد.

همسر کارن در حرفه و کسب و کار خود نام آور و کامیاب بود و مردم از رفت و آمد به فروشگاه او خشنود و راضی بودند. کارن می دانست همسرش در سر کار و زندگی بیرون از خانه خود، فرد گرم و خوش اخلاقی است و نگران بود که اگر از او درخواست جدایی کند، مردم و همسایگان از کارن پشتیبانی لازم را نکنند.

پیشنهاد دیدن فیلم تایتانیک

اما کامبرون در جایگاه روان شناس کارن او را تشویق کرد که با دقت به تماشای فیلم «تایتانیک» بنشیند تا بفهمد که چه گونه «رز» با بازی کیت وینسلت، خود را از تنگناها و قید و بندهایی که آزارش می داد، رها کند.

دیری نپایید که کارن، اعتماد به نفس لازم را برای پدید آوردن تغییرات دلخواهش به چنگ آورد، و وقتی آگاه شد که شمار نه چندان اندکی از او پشتیبانی می کنند، شگفت زده شد…

زوج درمانی با مشاهده فیلم

شرلی هنسون، از دانشگاه علوم بهداشتی اروگون، با سود جستن از فیلم ها، مراجعانش را تشویق می کند تا جرات و جسارت لازم برای بهبود یافتن را به دست آورند. هنسون در مشاوره با مردی که دچار بیماری مرگ باری بود و چند سال اخیر را دور از خانواده اش زندگی کرده بود، خواست تا فیلم «زندگی من» را ببیند.

این فیلم درباره مردی است که رویاروی مرگ است و دارد برای فرزند نخستش که در راه است، یک فیلم می سازد.

هنسون گزارش می کند که:

«این فیلم مراجع مرا سر شوق آورد و برای ادامه هدف مند روزهای باقی مانده، الهام و گرمی بخشید. گفتگوی ما درباره این فیلم موجب شد تا مراجع، پدر و مادر سالخورده خود را راضی کند تا برای درمان همراه او بیایند تا او به این فرصت دست یابد تا بابت خودخواهی های دوران جوانی اش، از آن ها پوزش بخواهد.”

فواید زوج درمانی و روان درمانی با مشاهده فیلم

بیشترین سودی که می توان در روان درمانی و زوج درمانی از فیلم های سینمایی و یا سریال های تلویزیونی جست، یاری رساندن فراوان بیماران و مراجعان در «رسیدن به بینش» لازم و کافی است. امری که برای پدید آوردن انگیزه و اراده آغاز و قاطعیت ادامه درمان اهمیت چشمگیر دارد. اما شاید دومین سود مهمی که می توان از فیلم درمانی به چنگ آورد، «انگ زدایی و برچسب برداری» از اختلالات (بیماری های) روانی و پدید آوردن «فرهنگ پذیرش و پشتیبانی از بیمار روانی» است.

بعضی از فیلم های مطرح و مفید

    – ذهن زیبا:

تماشای برخی فیلم ها، می تواند مردمان را به این باور برساند که اختلالات (بیماری های) روانی، همانند و همگون بیماری های پیکری هستند. شاید یکی از بهترین نمونه های فیلم های سینمایی از این چشم انداز، فیلم «ذهن زیبا» است که به زندگی پر افت و خیز «پروفسور جان نش» ریاضی دان برجسته آمریکایی و برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال ۱۹۹۴، می پردازد.

    – هوانورد و همچنین به همان خوبی که به چنگ می یاد:

همچنین فیلم هوانورد که با بازی لئوناردو دی کاپریو، به زندگی سرشار از هیاهوی «هوارد هیوز» فیلم ساز و هواپیماساز نام آور آمریکایی می پردازد و نیز فیلم «به همان خوبی که به چنگ می یاد» با بازی هنرمندانه و به یاد ماندنی جک نیکولسون، به خوبی از این توانایی برخوردارند که به انگ زدایی از بیماران دچار اختلال وسواسی فکری و عملی شدید و گوناگون بپردازند و جنبه های خلاقانه و نوآورانه آدمیان دچار وسواس، سیکلوتایمیا و دیگر اختلالات روانی را آشکارا به نمایش گذارند.

زوج درمانی در فیلم

سفارش کردن به تماشای فیلم ها و سود جستن از سینما، به ویژه در «زوج درمانی» نقش کمک درمانی فراوانی داشته است. ریچارد مرد ۵۱ ساله ای بود که درباره رابطه اش با همسر ۲۳ ساله اش نگران بود. او چنین بیان می داشت که همسرش هر شب به بهانه نوشتن مقاله و تماشای تلویزیون از برقراری ارتباط عاطفی، شانه خالی می کند.

جان هسلی، که به تازگی با نویسنده کتاب «دو فیلم اجاره کن تا بامداد فردا درباره آن به گفتگو بنشینیم» دیدار کرده بود، به ریچارد سفارش کرد که در کنار همسر جوانش، فیلم «پل های کرانه مدیسون» را تماشا کند. ریچارد باید به این نکته دقت می کرد که چه گونه بازیگر مرد نخست فیلم، کلینت ایست وود، با هنرمند زن نخست آن، مریل استریپ، رفتار می نماید.

به باور هسلی، این فیلم به مردان می رساند که زن ها در روابط عاطفی به چه چیزهایی بها می دهند. ایست وود برای استریپ نوشیدنی می ریزد، روز خود را برای او شرح می دهد و نسبت به زندگی و آرزوهای مریل استریپ دلبستگی نشان می دهد. آموزه های استریپ برای ایست وود ارزش مند است، هر چند این آموزه ها در برابر به چنگ آورده های ایست وود پیش پا افتاده بوده اند.

    – نتیجه پیشنهاد هسلی:

هنگامی که ریچارد همان روز از سر کار به خانه باز می گشت، آن فیلم را اجاره کرد. همسرش از اینکه ریچارد از او درخواست کرده بود تا آن فیلم را همراه و در کنار یکدیگر به تماشا بنشینند، بسیار شادمان شد. پس از تماشای فیلم، همسر ریچارد به او گفت که او مهربان تر و خوش برخوردتر شده بوده.

ریچارد در جلسه درمانی بعدی خود، به هسلی خبر داد که آن ها وقت بیشتری را با یکدیگر می گذرانند و او به همسرش در نوشتن مقالات یاری می رساند. او یادآور شد که به دلبستگی، نزدیکی و صمیمیتشان افزوده شده است. ریچارد از هسلی خواست تا فیلم دیگری به آن دو پیشنهاد کند…

سخن پایانی

در زوج درمانی چنانچه فیلم ها به درستی و با آگاهی از فهم و فرمولاسیون روان شناختی هریک از همسران و نیز برهم کنش (تعامل) عاطفی هیجانی و رفتاری آن دو برگزیده شوند، می توانند به آسانی به هر یک از همسران و یا دست کم به آن یکی که نسبت به وجود، چیستی و چگونگی مشکل «بینش» را ندارد، در دست یابی به بینش و نگرش لازم برای آغاز و ادامه درمان یاری فراوان رسانند…

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب