ترس از مدرسه

ترس از مدرسه در بسیاری از کودکان وجود دارد. همین مورد حتی در مورد کودکانی که پیش‌دبستانی هستند و به یک مرکز مراقبت از کودک مانند مهدکودک می‌روند نیز صادق است.

از سن یک تا دو سالگی، کودکان می‌توانند اضطراب جدایی را تجربه کرده و زمانی که از والدین جدا هستند ممکن است مضطرب و ناراحت شوند. آن‌ها همچنین ممکن است در محیط دیگر غیر از خانه‌شان احساس راحتی کمتری کنند. این کاملاً طبیعی است و معمولاً با گذشت زمان و رشد استقلال از بین می‌رود.

زمان‌هایی هست که این اضطراب خیلی بیشتر باقی می‌ماند ممکن است نگرانی جدی‌تری را نشان دهد. برخی از کودکان ترس طولانی‌مدت از رفتن به مدرسه دارند که می‌تواند از نظر جسمانی و عاطفی بر آن‌ها تأثیر بگذارد. این اغلب به‌عنوان اجتناب از مدرسه، امتناع از رفتن به مدرسه، یا فوبیای مدرسه یاد می‌شود.

ویژگی‌ها و نشانه‌های فوبیا و ترس از مدرسه

کودکان مبتلا به ترس از مدرسه اغلب از نظر عاطفی ناامن و بسیار حساس هستند. احتمالاً آن‌ها می‌خواهند در نزدیکی والدین خود باشند و هنگام جدا شدن از آن‌ها احساس اضطراب می‌کنند. نشانه‌های زیر ممکن است در این کودکان دیده شود.

  • علائم جسمانی متعدد نظیر بیماری‌های معده، تهوع، استفراغ، اسهال، یا خستگی بیش از حد و بدون دلیل واقعی پزشکی را نشان می‌دهند.
  • کج‌خلقی، چسبندگی به والدین و یا نشانه‌هایی از اضطراب را هنگام دور شدن از پدر و مادر نشان می‌دهد.
  • ترس بیش از حد از تنها بودن یا ترس غیر منطقی دارند.
  • مشکل خواب و کابوس‌های مکرر دارد.
  • این علائم را در روزهای مدرسه دارد اما در روزهای دیگر و آخر هفته‌ها این علائم را نشان نمی‌دهد.
  • کودکان مبتلا به ترس از مدرسه ممکن است در بسیاری از روزها در برابر رفتن به مدرسه مقاومت کنند.

با اینکه ترس از مدرسه می‌تواند تأثیر جدی بر آموزش کودک داشته باشد، اما امری نادر نیست. حدود ۱ تا ۵ درصد از کودکان این ترس را تجربه می‌کنند. درحالی‌که این مشکل می‌تواند یک تجربه پر استرس برای کودکان و مراقبان باشد، مراحلی وجود دارند که والدین می‌توانند به بچه‌هایشان کمک کنند تا با این ترس کنار آمده و بر این ترس غلبه کنند. برای پرداختن کامل به این مشکل، باید بدانید که چرا کودک شما ممکن است از رفتن به مدرسه وحشت داشته باشد.


مقاله مرتبط: ترس از مدرسه و راهکارهای درمانی آن


چه چیزی باعث ترس رفتن به مدرسه می‌شود؟

تحقیقات مختلف به این نتیجه رسیده‌اند که عواملی مانند اضطراب، افسردگی، عوامل تحصیلی، عوامل خانوادگی باعث ایجاد ترس از مدرسه در کودکان می‌شود.

زمانی که یک کودک از رفتن به مدرسه می‌ترسد، والدین باید موضوعات اساسی مانند رفتن به مدرسه جدید، رفتن به کلاس بالاتر، شروع کلاس‌های جدید، تغییرات در زندگی خانوادگی مانند جا به جایی، طلاق، مرگ، یا رویدادهای آسیب‌زا، نگرانی‌های واقعی برای امنیت اعضای خانواده (به‌عنوان‌مثال، یک فرد بیمار در خانه وجود دارد)، اضطراب اجتماعی و یا کمرویی، قلدری و یا مورد اذیت قرار گرفتن در مدرسه، ترس از عملکرد ضعیف مدرسه و نمرات بد (شکست)، ترس از روابط منفی با معلم یا همسالان، ترس از تمسخر یا تنبیه در مدرسه، داشتن یک والد خوب اما بیش‌ازحد محافظت‌کننده را در نظر بگیرند که ممکن است در مدرسه هراسی نقش داشته باشد.

درحالی‌که هر کودکی ممکن است ترس از مدرسه را داشته باشد، برخی تحقیقات نشان می‌دهند که برخی از کودکان از جمله کودکان تک فرزند، کوچک‌ترین فرزندان خانواده‌ها، کودکان مبتلا به بیماری مزمن بیشتر از دیگران آن را تجربه می‌کنند.


مقاله مرتبط: نکاتی برای کاهش اضطراب مدرسه

مقاله مرتبط: ایجاد پیش زمینه روانی برای رفتن به مدرسه


علل ترس از مدرسه در کودکان

کارهایی که والدین می‌توانند برای کمک به کودکشان انجام دهند

  • پیش از شروع مدرسه و هنگام ثبت‌نام با فرزندتان درباره مدرسه صحبت کنید. اطراف و فضای داخل مدرسه و حتی مسئولان آن را به وی بشناسانید.
  • برای بردن کودک به مدرسه از زور، تهدید یا تنبیه استفاده نکنید. از اصرار‌ها، تأکیدها، امرونهی‌های زیاد بپرهیزید تا اضطراب به وی منتقل نشود.
  • از مدرسه به عنوان حربه‌ای برای تنبیه استفاده نکنید. مثلاً نگویید: «اگر مشق‌هایت را ننویسی، به معلمت می‌گویم.» یا گونه‌ای برخورد نکنید که کودک برای رفتن به مدرسه احساس گناه کند. هنگامی‌که می‌گویید «ما کار می‌کنیم و زحمت می‌کشیم تا تو درس بخونی» او فکر می‌کند مرتکب گناه و جرم بزرگی شده است.
  • گاهی لازم است یکی از والدین، چند روزی در دفتر مدرسه حضور داشته باشد و حتی با کودک به کلاس برود. در این صورت کودک می‌تواند از کلاس خارج شده و والدین خویش را ببیند؛ این برنامه باید تا عادی شدن رفتار او در مدرسه ادامه داشته باشد.
  • در مسیر بازگشت از مدرسه، فرزندان دوست دارند همه‌چیز را برای پدر و مادر تعریف کنند؛ بنابراین به احساسات و حرف‌های آنان با دقت توجه کنید.
  • در روش دیگر می‌توان با معلم به توافق رسید که کودک روز اول فقط به کلاس برود، درس خود را پس بدهد و تکلیف روز بعد را بگیرد و به منزل بازگردد؛ بعد از آن باید به تدریج میزان حضور دانش‌آموز در مدرسه افزایش یابد.
  • با مراجعه به روانشناس کودک یا بازی درمانگر می‌توانید به کودکتان کمک کنید تا با ترس خود کنار بیاید.

منبع: سایت verywellfamily و متخصصین اکسیر

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب