اعتیاد کودکان به اینترنت ، متاسفانه امروزه گسترش زیادی پیدا کرده است. بعضی مواقع والدین، سبب اعتیاد کودکان به اینترنت می‌ شوند که در ادامه یک نمونه اعتیاد کودکان به اینترنت، انواع آن و روش درمان آن اشاره شده است…

نمونه اعتیاد کودکان به اینترنت

زمانی که پدر برایش رایانه‌ای خرید و در اتاقش قرار داد، دوازده سال بیشتر نداشت. والدین او گمان می کردند رایانه می‌تواند برای فرزندشان مفید باشد. اولین کاری که او کرد این بود که به شبکه جهانی اینترنت متصل شد و پس از مدتی کوتاه، اتاق‌ های گفتگو (Chat Room) و پست الکترونیکی (E-mail) را کشف کرد.

برای چند هفته ابتدایی، والدینش او را کنترل می کردند و درباره حفظ اطلاعات شخصی بر روی شبکه، به او هشدار می‌ دادند. اکنون آن‌ ها مطمئن بودند که فرزندشان به سراغ پایگاه‌ های مروج فساد و خشونت نخواهد رفت. از این زمان به بعد، کنترل خود را قطع کردند و نظارتی بر فرزندشان در گفتگو (Chat) با دوستانش و یا بازی های شبکه‌ ای او نداشتند.

مشکلات، بسیار زود خود را نشان دادند. فرزند آن‌ ها بیشتر زمانِ خود را در اتاقش و با رایانه می‌ گذراند و زمانی که او را مجبور می‌ کردند که بخشی از روزش را با خانواده بگذراند، ترش رویی می‌ کرد. نمراتش نیز سیر نزولی پیدا کرده بودند. هر زمان که از رایانه‌ اش دور بود کج خلق بود و اغلب تا نزدیکی‌ های صبح، آنلاین باقی می‌ ماند. زمانی که والدینش او را تهدید کردند که جای رایانه را عوض خواهند کرد، با حالتی متخاصم تهدید کرد که به خودش صدمه خواهد زد!

علایم هشدار دهنده اعتیاد کودکان به اینترنت

  • عدم احساس گذشت زمان، در زمان روی خط بودن
  • استفاده از ساعات خواب و استراحت برای اتصال به اینترنت
  • آشفتگی و عصبانیت در زمان بروز وقفه بین زمان‌ های اتصال به اینترنت
  • کنترل چندباره و مرتب پست الکترونیکی در هر روز
  • کج خلقی کردن در صورت منع شدن از اتصال به اینترنت
  • استفاده از زمان انجام تکالیف و کارهای روزمره برای استفاده از اینترنت
  • ترجیح اینترنت بر بودن با خانواده
  • سرپیچی از زمان تعیین‌ شده جهت استفاده از اینترنت
  • دروغ گفتن در خصوص مدت زمان اتصال به اینترنت و یا اتصال دزدکی، زمانی که کسی در اطراف نیست!
  • ایجاد رابطه با کسانی که روی اینترنت هستند
  • افزایش خستگی و بداخلاقی نسبت به زمان پیش از اعتیاد به اینترنت
  • اشتیاق فراوان جهت اتصال به اینترنت در زمان دوری از رایانه
  • از دست دادن شوق شرکت در فعالیت‌ هایی که قبلاً مورد توجه قرار داشته اند
  • وجود حالت آشفتگی، عصبانیت و افسردگی در زمان‌ هایی که امکان اتصال به اینترنت وجود ندارد. در زمانی که این امکان فراهم می‌ شود، حالات فوق از بین می‌ روند.

اعتیاد اینترنتی چیست؟

این نوع اعتیاد، مشکلی در حال رشد و مولود قرن اطلاعات و اطلاع‌ رسانی است. دسترسی به اینترنت، یک بخش حیاتی در دنیای مدرن و یک ابزار مهم در آموزش کودکان است و در مدارس، خانه‌ ها و حتی مراکز خرید، مورد استفاده قرار می‌ گیرد. تسلط استفاده از اینترنت نیز یک مهارت بسیار مهم شغلی و تجاری در سال های آتی خواهد بود. به علاوه، اینترنت یک رسانه سرگرم‌ کننده و اطلاع‌ رسان است.

به هر حال محاسن ذکر شده، برای بسیاری از کاربران اینترنت اغواکننده و فریبنده است؛ زیرا اینترنت یک دسترسی ۲۴ ساعته به دنیایی ناشناخته و تحریک کننده را فراهم می‌ کند. یک کاربر اینترنت می‌ تواند در یک اتاق گفتگو وارد شده و خود را به جای کس دیگری جا بزند و یا با دیگر کاربران در هر گوشه دنیا به بازی بپردازد. با یک کلیک روی موس، می‌ توان به دنیایی وارد شد که در آن از مشکلات دنیای حقیقی خبری نیست و هر آرزویی به حقیقت خواهد پیوست.

  – علائم اعتیاد اینترنتی

مانند اعتیاد به مواد مخدر، الکل، سیگار و یا کافئین، اعتیاد کودکان به اینترنت نیز با علایمی همچون افزایش نوسانات اخلاقی، سخن نگفتن با دیگران و قطع روابط اجتماعی مشخص می‌ شود. کودکان و نوجوانانی که به اینترنت دلبستگی فراوان پیدا می کنند و در حقیقت به آن معتاد می‌شوند، برای ارضای خود ساعت‌ های متوالی بدون وقفه، روی خط باقی می‌ مانند و زمانی که امکان دسترسی به اینترنت را نداشته باشند دچار تشویش، لرزش دست و عصبانیت می‌ شوند، استراحت و آرامش را فراموش می‌ کنند و به اینترنت و وسوسه‌ های آن فکر کرده و یا خیال‌ پردازی می‌کنند.

برای مشخص کردن اعتیاد خود به اینترنت، می‌توانید تست آنلاین اعتیاد به اینترنت را تکمیل نمایید.

زمانی که فرصت استفاده از اینترنت را پیدا می کنند، احساس نیازی غیر بازدارنده به داشتن روابط احساسی در آن‌ ها بروز می کند. نیاز به روابط در دنیای غیر واقعی، زمانی بروز می کند که این روابط در دنیای واقعی مورد بی‌ توجهی و غفلت قرار گرفته باشد.

رفتارهای هشداردهنده اعتیاد کودکان به اینترنت

انواع اعتیاد کودکان به اینترنت

در حقیقت عبارت «اعتیاد اینترنتی»، به طیف وسیعی از رفتارها اشاره می‌ کند. محققان پنج نوع اعتیاد اینترنتی را شناسایی کرده اند…

  ۱- اعتیاد به بازی های شبکه‌ ای:

شامل بسیاری از فعالیت‌ های مختلف اینترنتی است. افراد ممکن است در بازی های روی خط شرکت کنند، قمار کنند و یا در حراج شرکت کرده و یا خرید کنند. این اعتیاد به خصوص می‌ تواند برای کاربران، بسیار گران تمام شود و یا صورت حساب اتصال به اینترنت و هزینه کارت های اینترنت را که توسط والدین تأمین می‌شوند را افزایش دهد.

  ۲- اعتیاد به روابط انسانی روی شبکه:

ارتباطات روی خط در اتاق‌ های گفتگو، اهمیت بیشتری نسبت به روابط فامیلی پیداکرده‌ اند. به علاوه گفتگوهای روی خط با آشنایان اینترنتی، به دنبال خود، هزینه ارتباطات در دنیای حقیقی را نیز افزایش می‌ دهد. به این نکته توجه کنید که کاربران پس از دیدار کسی روی اینترنت، مشتاق دیدن (واقعی) او می‌ شوند که بالطبع هزینه‌ های مرتبط را خواهد داشت.

دیدن کسی که معلوم نیست همان کسی است که روی اینترنت خود را معرفی کرده است یا خیر؟ اطلاعات نامحدود؛ میزان اطلاعات در دسترس اینترنت، نامحدود و بی‌ شمار است.

بعضی کاربران ممکن است دچار وسوسه دستیابی به اطلاعات و طبقه‌ بندی آن‌ ها شوند. حرکت روی «وب جهانی» و استفاده از جستجوهای گسترده در بانک های اطلاعاتی، ممکن است تمام فعالیت‌ های یک کاربر را شامل شود و البته بروز مراحل بحرانی شوق و وسوسه برای جستجوی بیشتر.

  ۳- اعتیاد به رایانه:

زمانی که اعتیاد به اینترنت وجود ندارد، بحث اعتیاد به رایانه بسیاری از موارد ذکر شده را می‌ پوشاند. بازی‌ های رایانه‌ ای غیر شبکه‌ ای، می‌ تواند برای بسیاری از افراد وابستگی شدید به همراه بیاورد. این مشکل در هنگام استفاده از انواع وسایل بازی های رایانه‌ ای مثل سگا و پلی استیشن نیز رخ می‌ دهد.


مقاله مرتبط : ویژگی های شخصیتی و اعتیاد به اینترنت

مقاله مرتبط : بیماری های اینترنتی


  ۴- اعتیاد به عکس اینترنتی:

عکس‌ های مستهجن و شهوت آور، بر روی اینترنت به سادگی قابل‌دستیابی‌ اند. زمانی که نرم افزارهای کنترل کننده جهت محدود ساختن دسترسی کودکان به پایگاه‌ های اینترنتی طراحی شدند، بسیاری از پایگاه‌ های غیر اخلاقی نیز، راه هایی جهت عبور از این موانع به وجود آوردند. یک کاربر کارکشته اینترنت نیز می تواند به راحتی از سد این نرم افزارها عبور کند.

نوجوانان از جمله کسانی هستند که معمولاً وقت زیادی را صرف دیدن یا جمع‌ آوری و مبادله عکس‌ های مستهجن می‌ کنند. حتی ممکن است در اتاق گفتگوی بزرگسالان و یا اتاق‌ هایی که در آن‌ ها هر کس نقش یکی از طرفین رابطه جنسی را بازی می کند، وارد شوند که عموما از نظر سنی بسیار مسن تر هستند. این کودکان و نوجوانان ممکن است برای ارسال عکس و فیلم نامناسب، افراد سوء استفاده گر به دیگران فریفته شوند.

  ۵- معضل پورنوگرافی روی اینترنت:

امکان دسترسی از طریق اینترنت به این گونه عکس‌ های غیر اخلاقی، از جمله مواردی است که ذهن بسیاری از والدین را به خود مشغول کرده است. حتی اگر فرزندانشان به طور مفرط به اینترنت متصل نشوند، یک جستجوی ساده برای دستیابی به مطالب مفید، ناخودآگاه می‌ تواند به سمت پایگاه های غیر اخلاقی هدایت شوند. انبوه نامه‌ های الکترونیکی همچون سیل به صندوق پست الکترونیکی کودکان سرازیر می‌ شوند، که همه گونه اطلاعات و مطالب در این زمینه را ارائه می‌ دهند.

راه کنترل پورنوگرافی

البته راه‌ هایی همچون استفاده از نرم افزارهای کنترلی وجود دارد. اغلب برنامه‌ های پست الکترونیکی نیز قابلیت فیلتر و مسدود ساختن نامه‌ های مختلف را دارند. هر چند همان طور که قبلاً گفته شد، بسیاری از این دست پایگاه ها، راه‌ هایی برای عبور از موانع ارائه داده اند، ولی به هر حال استفاده از نرم افزارها و کنترل پست الکترونیکی می‌ تواند به طور قابل ملاحظه‌ ای احتمال دسترسی کودکان و نوجوانان را کاهش دهد.

برخی والدین نیز نگران این مسئله اند که فرزندانشان، نرم افزارهای کنترلی و نصب شده را از کار بیندازند. برای این منظور نیز برنامه‌ هایی وجود دارند که می‌ توانند به طور نامحسوس تمامی فعالیت‌ های انجام شده روی رایانه را ثبت کند. این گونه نرم افزارها می‌ توانند اطلاعاتی نظیر اینکه، چه پایگاه‌ هایی مورد بازدید قرارگرفته‌ اند و یا گفتگوهای انجام گرفته در اتاق‌ های گفتگو را نمایش دهند.

  – انتخاب راهی موثر

البته این موارد توصیه‌ شده، دقیقا شبیه این است که شما در اتاق فرزندتان دوربین مخفی نصب کنید، به مکالماتش گوش دهید و یا دفتر خاطرات روزانه‌ اش را بازرسی کنید! حتی می‌ توانید با حضور او رایانه‌ اش را وارسی کنید و یا می‌ توانید محیط خصوصی او را محدود کنید و در حقیقت دیوار اطمینان بین خود و فرزندتان را ویران کنید. پس بهتر است راهی مؤثرتر را امتحان کنید. با او به گفتگو بنشینید و در مورد مسائلی که باعث نگرانی و هراس شما شده اند، صحبت کنید.

چه کسانی اعتیاد اینترنتی را گسترش می دهند؟

اعتیاد به اینترنت، مختص به سن یا طبقه خاص نیست. مردان و زنان در سراسر دنیا می‌ توانند به ارتباطات اینترنتی، بازی‌ های اینترنتی، جمع‌ آوری اطلاعات و … از طریق اینترنت معتاد شوند. شخص خاصی را نیز نمی‌ توانید متهم به اشاعه اعتیاد اینترنتی کنید. افرادی که از ضعف شدید در روابط اجتماعی رنج می‌برند کسانی هستند که به ارتباطات اینترنتی پناه می‌ برند. همچنین اینترنت، محلی است برای کسانی که از مشکلات روانی رنج می‌ برند و دچار تشویش، افسردگی و عدم اعتماد به نفس هستند.

والدین باید فرزندانشان را که به رایانه و مودم، وسیله برقراری ارتباط بین دو رایانه و یا یک رایانه با شبکه، دسترسی دارند برای دوری از بروز مشکلات ذکر شده از طریق اینترنت، تحت نظر داشته باشند.

پیشگیری و درمان اعتیاد کودکان به اینترنت

استفاده از اینترنت می تواند تجربه‌ ای لذت‌ بخش و آموزنده باشد؛ اما بهتر است پیش از صدور اجازه به کودکان و نوجوانان برای اتصال به اینترنت، در مورد قوانینی به توافق برسید. شما می توانید راهنمای زیر را به همراه فرزندانتان، پیش از اتصال به اینترنت مطالعه کنید. با اینکه این راهنما نمی‌ تواند به تنهایی مانع از فریفته شدن فرزندانتان به وسیله شود، ولی می تواند به داشتن تجربه‌ ای سالم تر و امن‌ تر در اینترنت کمک کند.

  – راهنمای حفظ ایمنی در اینترنت

  • به هیچ عنوان اسم، آدرس، شماره تلفن و هر گونه اطلاعات شخصی خویش را آشکار نکنید.
  • عکس خود را از طریق اینترنت و یا پست الکترونیکی برای هیچ کس ارسال نکنید.
  • با کسانی که روی اینترنت ملاقات می‌ کنید، تماس تلفنی نگیرید و یا قرار ملاقات نگذارید.
  • در صورت دریافت مطالب خشن، زننده، فریبنده و یا هر مسئله‌ ای که آرامش شما را بر هم می‌ زند، آن را به اطلاع والدین یا معلمین خود برسانید.
  • این نکته را به خاطر داشته باشید که هر آن کس را که روی اینترنت ملاقات می‌ کنید، مجبور به گفتن تمام حقایق راجع به خود و یا هر چیز دیگری نیست؛ لذا به هر کسی اعتماد نکنید.
  • هیچ گاه در اتاق‌ های گفتگو وانمود نکنید که کس دیگری هستید.
  • بدون اجازه والدین، دستور خرید ندهید و یا برای پیشنهادات مجانی ثبت‌نام نکنید.
  • به جز به والدین، رمزهای عبور خود را افشا نکنید.

  – روش اطمینان از رعایت قوانین 

برای اطمینان از رعایت قوانین فوق، والدین باید در بعضی اوقات به کار فرزندانشان نظارت کنند تا در صورت وجود، بتوانند هر کدام از علایم هشدار دهنده را تشخیص دهند. در صورت بروز هر کدام از علایم اعتیاد، منع کامل دسترسی به اینترنت نیاز نیست و توصیه نیز نمی شود؛ اما ایجاد ساختاری که نهایتا به کاهش این دسترسی تا مرز اعتدال منجر شود، لازم است.

برای مثال ساعات استفاده یک نوجوان از شش ساعت در روز، به یک ساعت کاهش یابد. استفاده از وسایلی مثل ساعت زنگ‌ دار برای نشان دادن مدت زمان اتصال و نصب یک کپی از دستورالعمل فوق‌ الذکر در اتاق فرزندتان، برای اینکه به آن وفادار بماند، می‌ تواند مفید باشد.

اگر رایانه فرزندتان در اتاق او و یا در محلی مجزا قرار دارد، انتقال آن به مکانی مثل آشپزخانه، اتاق نهارخوری و یا هر مکانی در منزل که به راحتی بتوان رایانه را مشاهده کرد، می تواند به شما کمک کند. تهیه فهرستی از فعالیت‌ های جایگزین برای زمانی که روی خط نیستند، مفید است. به تناوب، استفاده از اینترنت را با دیگر سرگرمی‌ های جذاب که قبلاً انجام می‌ شدند، جایگزین کنید و زمان بگذرانید.

کمک گرفتن از متخصصان

استفاده مفرط از اینترنت، می‌ تواند پوششی برای مشکلات مختلفی باشد که فرزندتان با آن رو به روست و یا دیگر مشکلات خانوادگی، تلقی شود. در این حالت نیاز به درمان‌ هایی خارج از خانه «به کمک متخصصان» احساس می‌ شود. هر چند حل این نوع مشکلات در خانه بسیار سودمند است. از گروه‌ های اینترنتی که در برخی از اجتماعات وجود دارند، می‌توانید استفاده کنید و یا از مشاوران مدرسه و مراکز درمانی محلی کمک بگیرید.

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب