پرورش هوش اخلاقی کارکنان و مدیران

در این مقاله از اکسیر قصد داریم به راهکارهایی  برای پرورش هوش اخلاقی یا تربیت کارکنان اخلاقی به مدیران بپردازیم؛ با ما در ادامه همراه باشید…

  – مشارکت و ثبت قانون طلایی:

قانونی که بسیاری از تمدن ها را در مدت قرن ها، هدایت و راهنمایی کرده است و سخن پیامبر اسلام (ص) نیز هست: «با دیگران همان گونه رفتار کنید که می خواهید با شما رفتار شود و تلاش کنید این اصل، قانون اساسی اخلاقی سازمان شما باشد.»

  – الگویی نمونه یا یک مثال اخلاقی قوی باشید:

مدیران نخستین و قوی ترین الگو یا معلم اخلاق برای کارکنانشان هستند؛ بنابراین مطمئن شوید همان رفتارهای اخلاقی را که از کارکنان انتظار دارید، خود انجام می دهید تا آن ها از شما فرا گرفته و شما را الگوی خود بدانند.

  – اولویت بندی روزانه اصول اخلاقی:

کارکنان، با خواندن اصول اخلاقی درمتن کتاب ها یاد نمی گیرند که چگونه افراد با اخلاقی شوند، بلکه تنها با انجام کارهای خوب، این امر را می آموزند. کارکنان را جهت کمک برای ایجاد تغییر در دنیای خودشان، تشویق کنید و همیشه آنان را یاری دهید تا نتیجه مثبت عمل خود را بر روی حالات دیگران درک کرده و تشخیص دهند.

هدف نهایی و واقعی برای کارکنان آن است که هر چه کمتر و کمتر به راهنمایی دیگران وابسته باشند و اصول اخلاقی باید به زندگی روزمره آنان وارد شده و آن ها را درونی سازند. این امر، تنها زمانی روی می دهد که مدیران بر اهمیت فضیلت ها به گونه مستمر تاکید داشته و کارکنانشان مکرر، این رفتارهای اخلاقی را تمرین کنند.

  – توقع رفتارهای اخلاقی داشته باشید:

در این زمینه، نتیجه مطالعات روشن بوده است. کارکنانی که رفتارهای اخلاقی دارند، دارای مدیرانی هستند که از آن ها انتظار داشته اند، چنین عمل کنند. توقعات و انتظارات شما از کارکنانتان، به منزله تعیین نوعی استاندارد، برای رفتارهای آن هاست.

  – از لحظه های آموختن، بهر ه بگیرید:

بهترین لحظه های آموزش، معمولا غیر منتظره و اتفاقی هستند و بر خلاف تصور، از پیش برنامه ریزی نشده اند. هرگاه بحث موضوعات اخلاقی به میان آمد، از آن فرصت استفاده کنید. آن ها به شما و کارکنانتان کمک می کنند تا باورهای اخلاقی استواری را که در هدایت مستمر رفتار برای تمامی زندگی موثرند، توسعه دهید.

  – انضباط را به عنوان یک درس اخلاقی به کار بندید:

انضباط موثر، موجب مراقبت از کارمند در این امر می شود تا تشخیص دهد که چرا رفتارش اشتباه است و چگونه می تواند آن را اصلاح و تصحیح کند. در این مورد، استفاده از پرسش های درست، به کارکنان کمک می کند به این توانایی دست یابند که نظر دیگران را در باره رفتارشان دریابند و توانایی درک نتایج رفتارهایشان را توسعه دهند.

  – تقویت رفتارهای اخلاقی کارکنان:

یکی از ساده ترین راه های کمک به کارکنان در جهت کسب رفتارهای جدید، این است که پس از وقوع آن رفتارها، آن ها را پاداش دهید و تحسین کنید. پس با هدف شکل دهی رفتارهای اخلاقی، کارکنان را زیر نظر بگیرید و با شرح اینکه چرا رفتارشان خوب بوده، شما برای آن ها ارزش قائلید و آن را تقویت کنید.

  – احساس تعهد در راستای ایجاد و پرورش کارکنان اخلاقی:

یک پرسش اساسی آن است که پرورش کارکنان اخلاقی تا چه اندازه برای مدیر اهمیت دارد؟ چرا که تحقیقات نشان داده اند مدیرانی که به شدت احساس نیاز به شکل دادن رفتارهای اخلاقی یا ترس از ایجاد اخلاق های زشت در کارکنان خود را دارند، معمولا موفق بوده اند؛ زیرا خودشان را برای تلاش در این مورد متعهد کرده اند. بنابراین اگر شما واقعا می خواهید کارکنانی اخلاقی داشته باشید، بایستی احساس تعهد شخصی برای پرورش آنان کرده و این تعهد، تا رسیدن به هدف تداوم یابد.

  – شناخت باورها و عقاید خودتان ضمن تسهیم آن ها با دیگران:

پیش از آنکه بتوانید کارکنان اخلاقی پرورش دهید، باید درباره آنچه که به آن باور دارید، با خودتان صادق و صریح باشید. بنابراین مدتی کوتاه به تمامی ارزش هایتان فکر کنید؛ سپس درباره اینکه چرا شما این روش اجرای خاص را دارید، به طور منظم با کارکنانتان صحبت کرده و نظراتتان را با آنان در میان بگذارید.

  – واکنش نسبت به آثار رفتارها:

محققان ابراز می کنند که یکی از بهترین تمرین های سازنده اخلاق، اشاره به تاثیر گذاری رفتار کارکنان، بر اشخاص دیگر است. انجام این کار، موجب افزایش رشد اخلاقی کارکنان می شود.

نتیجه گیری

همانطور که اشاره شد، هوش اخلاقی ، موجب افزایش تعهد و مسئولیت پذیری بیشتر کارکنان شده و به بهبود کارایی فردی و گروهی می انجامد. رعایت اخلاقیات، در برخورد با ذینفعان داخلی و بیرونی، باعث افزایش مشروعیت اقدامات سازمان و استفاده از مزایای ناشی از افزایش چندگانگی شده و سر انجام، موجب بهبود سودآوری و مزیت رقابتی می شود. از این رو، لازم است مدیران در جهت ارتقای اخلاقی سازمان، گام هایی را بردارند.

منابع فارسی:

بوربا، میکله، ۱۳۹۰، پرورش هوش اخلاقی، ترجمه فیروزه کاوسی، تهران، رشد، بهار

منابع لاتین:

Borba،M. (2005), The step – by – step plan to building moral intelligence, Nurturing Kids Heart& Souls, National Educator Award، National council of self-esteem. Jossey-Bass.

Lennick،D.،&Kiel،F. (2005), Moral intelligence: The key to enhancing business performance and leadership success, Wharton School Publishing, An imprint of Pearson Education.