مدیریت خشم در کودکان

اگر کودکتان نداند که چگونه احساساتش را کنترل کند و مدیریت خشم را بلد نباشد خشم می‌تواند به سرعت به مقابله، بی احترامی، پرخاش و عصبانیت تبدیل شود. پرخاشگری حل نشده در کودکی با مشکلات تحصیلی، عدم پذیرش در گروه همسالان و سلامت روان ضعیف در بزرگ‌سالی مرتبط است. اگر فرزند شما در کنترل خشم خود مشکل دارد، این پنج استراتژی می‌تواند مهارت‌های مدیریت خشم را به او آموزش دهد.

تفاوت بین احساسات و رفتار

خشم یک هیجان عادی و سالم است؛ اما بسیاری از کودکان بین درک تفاوت احساس خشم و رفتار پرخاشگرانه دچار مشکل هستند. به کودکتان بیاموزید که احساساتش را نام‌گذاری کند، بنابراین می‌تواند احساس خشم، ناکامی و ناامیدی را بیان کند. به کودکتان بگویید “اشکالی ندارد که خشمگینی اما کتک زدن و ضربه زدن درست نیست”. به او کمک کنید عصبانیتش را زمانی که خشمگین است کنترل کند. گاهی اوقات، رفتار پرخاشگرانه از انواع احساسات ناخوشایند، مانند غم یا شرم ناشی می‌شود. در مورد احساسات صحبت کنید و در طول زمان، کودک شما یاد خواهد گرفت که احساساتش را بهتر بشناسد.


مقاله مرتبط: عصبانیت و پرخاشگری کودکان


الگوی خوبی از مهارت‌های مدیریت خشم باشید

بهترین روشی که می‌توانید به کودک مدیریت خشم بیاموزید، این است که به او نشان بدهید در مواقع بروز خشم چگونه برخوردی دارید. اگر کودک شاهد عصبانیت شما باشد، احتمالاً همین کار را هم خواهد کرد؛ اما اگر او شاهد کنارآمدن شما با احساساتتان به شیوه‌ای آرام‌تر باشد، او هم این روش را انتخاب خواهد کرد.

لازم به ذکر است که نباید کودک را در معرض بسیاری از مشکلات دوران بزرگ‌سالی خود قرار دهید. تنها همین‌که او شاهد باشد که خشم خود را مدیریت می‌کنید کافی است. به مواقعی که دچار احساس ناکامی شدید اشاره‌کنید تا کودک متوجه شود که بزرگ‌سالان هم دچار خشم می‌شوند. اگر با کودک خود مسائل این چنینی را مطرح کنید می‌تواند مفید باشد.


مقاله مرتبط: آموزش های والدین و پرخاشگری کودکان


خشم خود را از نایستادن ماشین‌های جلویی پشت چراغ امروز ابراز کنید. به او بگویید که من ماشین را متوقف می‌کنم تا عابران بتوانند به سلامت از خیابان عبور کنند. صحبت کردن در مورد احساساتتان با کودک به او می‌آموزد که او نیز در مورد احساساتش با شما صحبت کند. زمانی که در حضور کودک عصبانی شدید و کنترل رفتار خود را از دست دادید؛ مسئولیت رفتار خود را بپذیرید و معذرت‌خواهی کنید و بگویید که به جای پرخاشگری باید چه کاری را انجام می‌دادید. به عنوان مثال بگویید “متأسفم که جلوی تو عصبانی شدم و داد کشیدم. وقتی عصبانی بودم به جای اینکه صدایم را بالا ببرم، باید می‌رفتم کمی قدم می‌زدم تا خشمم فروکش کند”.

نحوه مدیریت خشم در کودکان

برای عصبانیت قانونی داشته باشید

بیشتر خانواده‌ها قوانین نانوشته‌ای درباره‌ عصبانیت دارند که می‌گوید کدام رفتارها قابل‌قبول و کدام‌یک غیرقابل‌قبول هستند اگر قانون را رعایت نکنند چه پیامدهایی برایشان دارد. برخی خانواده‌ها اهمیتی نمی‌دهند که درب به‌ هم ‌کوبیده شود یا صدا بالا برود. برخی خانواده‌ها هم تحمل این رفتارها را ندارند.

قوانین خانه‌تان را بنویسید و انتظاراتتان را در آن مشخص کنید. مواردی مانند پرخاشگری، فحش، شکستن وسایل خانه و توهین را در قوانین خود لحاظ کنید. هیچ‌کس در خانه حق ندارد در زمان عصبانیت وسایل خانه را پرتاب کند یا بشکند یا با حرف‌هایی که می‌زند سایر اعضای خانواده را اذیت کند.


مقاله مرتبط: پنج گام برای مهار کردن خشم کودکان


مهارت‌های مقابله‌ای سالم را به کودکانتان بیاموزید

کودکانتان نیاز دارند تا نحوه برخورد صحیح با خشمشان را بیاموزند. به جای این که او را منع و یا تنبیه کنید، به او بیاموزید که در این شرایط چه رفتارهایی را باید انجام دهد. به عنوان مثال به جای اینکه به او بگویید که “بردارت را کتک نزن” به او آموزش دهید که در زمان عصبانیت باید چه رفتاری داشته باشد. به او بگویید که “دفعه بعدی که عصبانی شدی حرف بزن ” یا ” به جای کتک زدن برادرت چه کارهایی دیگه ای می تونستی انجام بدی؟ ” با انجام این کار به کودک خود نحوه مدیریت و استراتژی کنترل خشم خود را می‌آموزید.

می‌توانید جعبه‌ای تحت عنوان «آرام‌ شدن» برای او بسازید تا در اوقات ناراحتی از آن استفاده کند. این اشیا می‌توانند عکس، لوسیون هایی با بوی خوشایند، آهنگ‌های آرام‌بخش و … باشد؛ که می‌توانند در زمان درگیری حسی، ذهن و بدن کودکان را آرام کنند.

کودک را با عواقب رفتارش روبرو کنید

زمانی که کودک از قوانین خانه در مورد رفتارهای پرخاشگرانه تبعیت می‌کند. او را با نتایج رفتار خوبش روبرو کنید. به عنوان مثال سیستم پاداش دهی می‌تواند انگیزه کودک را در استفاده از مهارت‌های مدیریت و کنترل خشم کودکان تقویت کند. زمانی که کودکی قوانین عصبانیت را زیر پا بگذارد، او را با عواقب رفتاری که داشته است روبرو کنید. اگر کودک پرخاشگری کرد، بدون تأخیر او را با عواقب رفتارش مواجه کنید. این عمل می‌تواند به صورت خارج کردن او از موقعیت، محروم کردن او از مزایا و جبران با انجام کارهای خانه صورت گیرد.

مشاوران کودک یا بازی درمانگران می‌توانند احتمال به وجود آمدن هر مشکلی در سلامت روان کودک را از بین ببرد و در برنامه‌ریزی درباره نحوه کنترل و مدیریت خشم در کودک به شما کمک کند. اگر با چنین مشکلی رو به رو هستید بهتر است هر چه سریع‌تر با یک متخصص مشورت کنید.

منبع: سایت verywellfamily و متخصصین اکسیر

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب