از کجا بفهمم کودکم اختلال ریاضی داره ؟

روزی مادری به کلینیک مراجعه نموده و اظهار نمود که دختر ۱۲ ساله او، مشکلات زیادی در یادگیری دارد. او خیلی کم می تواند به خاطر اورد. در طی ۳ سال گذشته ما هزینه زیادی برای کلاس خصوصی ریاضی او کرده ایم. به نظر می رسد که او در ریاضی با موانع ذهنی رو به رو است و در دو سال آخر پیشرفتی نداشته است. من فکر می کنم او در حال عقب گرد است و خودش را هم در انجام دادن کارها ناتوان می داند.

مادر دیگری مراجعه نموده و اظهار نمود که فرزند ده ساله او در پیوند اعداد تا ده مشکل دارد. یادگیری گفتن زمان هنوز به کندی انجام می شود. او هنوز در گفتن ساعت (نیم ساعت گذشته) مشکل دارد. با این که جدول ضرب را با تمرینی که در طول تابستان داشتیم، یاد گرفته بود، ولی اکنون همه را فراموش کرده است.

این دو دانش آموز هر دو نارسایی حساب دارند، یک اختلال ریاضیاتی که دانش آموز در یادگیری یا فهم ریاضیات به مشکل برخورد می کند.تخمین زده شده است که ۵ تا ۸ در صد کودکان حساب نارسایی دارند و شیوع آن در پسر ها و دختر ها مساوی است. دانش آموزان با حساب نارسایی در فهم علائم ریاضیاتی (مثل + و -)، حل مسئله های ریاضیاتی و معمولا پس وپیش کردن اعداد (مثلا ۷۵ می شود ۵۷) مشکل دارند. با این حال، حساب نارسایی بیشتر مشکلات با اعداد، مشکلات جدی در گفتن زمان همان گونه که در مورد یکی از دانش آموزان مذکور صادق بود، مشکل در تشخیص چپ از راست و مشکل در تشخیص الگو ها را در برمی گیرد. به دلیل پیچیدگی مهارت های ریاضیاتی مختلف، فهم و شناسایی حساب نارسایی، در مقایسه با نارساخوانی به کندی پیشرفت کرده است.

علایم کودکان با اختلال در یادگیری ریاضی چیست؟

اعداد

دانش آموزان حساب نارسا در فراگیری دو مفهوم اساسی که برای مهارت های ریاضیاتی بعدی اساسی هستند، می توانند مشکل داشته باشند. اول این که آنها غالبا اسامی اعداد اصلی را نمی دانند (هشت برای ۸ کاربرد دارد) که ممکن است با مشکلات خواندن هم در ارتباط باشد. دوم اینکه آنها در کمیت ها دچار مشکل می شوند و نمی توانند بگویند که کدام عدد بزرگتر و کدام کوچکتر است. آنها نوعا اعداد بزرگتر را دشوارتر می دانند. آنها ممکن است بدانند که ۵ از ۲ بزرگتر است ولی ندانند که ۹ از ۵ بزرگتر است. آنها معمولا می توانند خود را به هم سالان برسانند و اگر حمایت هایی ارایه شود، این مهارت ها را کسب می کنند.

شمارش

دانش آموزان حساب نارسا، قادرند که قوانین اساسی شمارش هم چون شمارش بصورت متوالی و به ترتیب افزایشی و کاهشی را یاد بگیرند. با این حال، آنها مفهوم اینکه چه تعداد عضو در یک مجموعه قرار دارد را خیلی دشوار درک می کنند.کودکان عادی یادگیری این قوانین را زمانی که ۳ تا ۴ ساله هستند شروع می کنند و روی آنها کار هم می کنند. برای مثال آنها یاد می گیرند که ما می توانیم بصورت متوالی روی یک خط عددی افقی از چپ به راست حرکت کنیم و بشماریم. با این حال، این درک در دانش آموزان حساب نارسا، می تواند یک تا دو سال تاخیر داشته باشد.

عملیات عددی

دانش آموزان حساب نارسا قادر به یادگیری مهارت های مربوط به عملیات عددی هستند. در عین حال، پیشرفت آنها نسبت به هم سالان عادی شان کندتر است، به این معنی که آنها نمی توانند مانند هم سالان شان حقایق عددی را به خاطر آورند و به سرعت آنها را فراموش می کنند. آنها معمولا در ارتباط با حقایق عددی اصلی بصورت خودکار عمل نمی کنند و زمانی که از آنها خواسته می شود که مسئله ساده ای ( مانند ؟=۳+۱) را حل کنند نمی توانند بدون بهره گیری از یک راهبرد آن را حل نمایند. البته راهبردهایی که آنها استفاده می کنند، هم زمان بر و هم کارآمد است و معمولا به خطا منجر می شود.

چگونه می توان مشکل در یادگیری ریاضی را تشخیص داد؟

روش رایجی که برای تشخیص حساب نارسایی وجود دارد، استفاده از ملاک ناهم خوانی است: تفاوت بین نمره IQ و نمره ریاضیات. البته یک انتقاد از این روش این است که تاکید تشخیص حساب نارسایی بر نمره های ریاضیات در پایین صدک ۲۵ یا حتی ۳۵ به افزایش بیش از حد جمعیت دارای حساب نارسایی منجر می شود.ملاک ناهم خوانی همچنین در برآورد سهم تدریس یا دانش قبلی در ایجاد حساب نارسایی با شکست مواجه می شود و نقایص ریاضیاتی را به عنوان یک اختلال تک بعدی معرفی می کند و بین مهارت های ریاضیاتی تفکیک قایل نمی شود.یک آزمون تشخیصی استاندارد که اطلاعات خاصی را در خصوص مهارت های ریاضیاتی مختلف ( مثل فهم عدد، دانش شمارش و عملیات عددی) فراهم کند، در تشخیص دانش آموزان در معرض خطر مفید خواهد بود.متاسفانه چنین ابزارهای غربالگری جامعی در حال حاضر موجود نیست.

آیا مغز افرادی که دچار مشکل در ریاضی هستند مشکل دارد؟

تصور می شود شیار درون آهیانه ای که در لوب آهیانه ای قرار دارد، در پردازش اطلاعات عددی و نمادهای عددی نقش داشته باشد. مطالعات مربوط به تصویربرداری مغزی که فعالیت مغز را در زمان شمارش و محاسبه کمیت ها بررسی کرده بودند، آشکار کردند زمانی که ما شمارش می کنیم، صرف نظر از اینکه شمارش شکل، عدد یا شیء باشد، لوب آهیانه ای فعال می شود. در حساب نارساها، این منطقه عملکرد ناقصی دارد و ممکن است زیربنای مشکلات ریاضیاتی آنها باشد.

آیا ارتباطی بین حافظه فعال و مشکل یادگیری ریاضی وجود دارد؟

دانش آموزان حساب نارسا، همچون دانش آموز ۱۰ ساله مذکور، نقایص روشنی در حافظه فعال دارند. البته پیوند بین حافظه فعال و مهارت های ریاضیاتی، علاوه بر نوع تکالیف ریاضیاتی، به سن کودک نیز بستگی دارد. حافظه فعال کلامی یک نقش قوی در مهارت های ریاضیاتی در یک کودک ۷ ساله بازی می کند و شاخص معتبری از حساب نارسایی در اولین سال ورود رسمی به مدرسه است.همزمان که کودکان به نوجوانی می رسند،حافظه فعال کلامی دیگر بطور معنی دار با مهارت های ریاضیاتی پیوند ندارد. یک توضیح برای این تغییر، این است که حافظه فعال کلامی نقشی حیاتی برای مهارت های عددی پایه همچون یادگیری قوانین عددی و نگهداری داده های مرتبط مانند ارقام به هنگام انجام (انتقال)، زمانی که آنها خیلی جوان هستند،بازی می کند.البته وقتی کودکان بزرگتر می شوند، عوامل دیگری همچون دانش عددی و راهبرد ها نقش عمده تری بازی می کند.

مشکلات حافظه فعال دیداری- فضایی همچنین با حساب نارسایی در ارتباط است. پیشنهاد شده است که کارکردهای حافظه فعال دیداری- فضایی به عنوان یک تخته سیاه ذهنی، از بازنمایی های عددی همچون ارزش مکانی و قرار دادن در ستون ها در شمارش و تکالیف مربوط به حساب، حمایت می کند. ما همچنین از حافظه دیداری- فضایی برای حل عملیات چند رقمی و مسئله هایی که بصورت دیداری ارایه می شوند، استفاده می کینم.تصور بر این است که حافظه فعال ضعیف، توجیهی باشد برای حساب نارسایی؛ چرا که این ضعف، توانایی به خاطر آوردن قوانین ریاضیاتی از مفاهیم پایه شبیه شمارش در ترتیب افزایشی و کاهشی گرفته تا توابع جبری پیچیده تر را محدود می کند.

مقالات مرتبط : کلینیک اختلال یادگیری

مقالات مرتبط : آسیب مغزی و اختلال یادگیری