بازی با شن
بازی از جمله بازی با شن از جمله روش هایی است که به شیوه ی مثبتی، به رفتارهای هیجانی و تکانشی کودک تعادل می بخشد. بازی درمانی شیوه ای است که به یاری کودکان می شتابد تا بتوانند مسائل خود را به دست خویش و از طریق بازی هایشان حل کنند. بازی برای کودک همانند وسیله ای طبیعی است، با این هدف که بتواند خویشتن و ویژگی های درون خود را بشناسد و به آن عمل کند. به کودک فرصت داده می شود تا احساسات آزار دهنده و مشکلات درون خود را از طریق بازی بروز دهد و آن ها را به نمایش بگذارد.
مقاله مرتبط: مرکز بازی درمانی در تهران
مقاله مرتبط: چرا والدین از بازی درمانی غافلند!
شن درمانی
کودک در خلق دنیای کودکانه ی خود، با استفاده از شن، آب، اشیا و دست هایش تصویری خارق العاده خلق می کند و آنچه که در ناخودآگاه او می گذرد، به دستان سازنده اش انتقال می یابد. در جریان این فرآیند، محتویات خودآگاه و ناخودآگاه، زمینه ای را برای رفع تعارضات و یکی کردن بخش های از هم پاشیده ی روان فرد فراهم می سازد.
هانتر(۱۹۹۸) در پژوهش خود از شن بازی با عنوان «تصویرسازی بی کلام» نام برده است. به این ترتیب تخلیه ی هیجانی کودکان از طریق زبان شن بازی قدرت می یابد و تقویت می شود.
کودک با جعبه ی شن، عروسک و اسباب بازی های کوچک، دنیای خود را می سازد.
از عروسک ها و اسباب بازی های کوچک در یک جعبه ی شن استفاده می شود. شن بازی درمانی، روشی است غیرکلامی که در آن کودک با ساختن دنیای خود در جعبه ی شن به بیان تعارضات، تمایلات و هیجاناتش می پردازد. در جریان خلق این صحنه توسط کودک، درمانگر، نقش مشاهده گر صامت را بازی می کند. تعبیر و تفسیر انجام نمی پذیرد تا زمانی که کودک چندین دفعه چند سینی شن را در مدت زمانی معین بسازد. این باعث آشکار شدن طبیعی جریان درمان بدون دخالت ذهن می شود.
عروسک های متنوع کوچک، از جمله عروسک های انسان و خانواده، عروسک های فانتزی، عروسک حیوانات اهلی و وحشی، عروسک های سرباز و وسایل جنگی، خانه ی بزرگ و کوچک با وسایل آن، وسایل نقلیه مختلف، علائم راهنمایی و رانندگی و… از این سو به آن سوی جعبه، توسط کودک جا به جا می شود.
جعبه ی شن فرصتی را ایجاد می کند که در آن فرد با بیان خود به ایجاد ارتباط بین ذهن، بدن و تخیلاتش با هم می پردازد. عنصر پر اهمیت دیگری که در شن بازی باعث درمان و بهبود می شود، فضای آزاد و در عین حال محافظت شده از سوی درمانگر و نیز استفاده از عناصر آب و خاک با یکدیگر در پیشبرد تجربه ای است که در آن فرد به تخیلات و تجربیات درونی اش امکان واقعیت بخشیدن می دهد، ترکیب این عوامل در فضای مورد نظر به انرژی های خلاق و بازی گونه، امکان رهایی به طریق طبیعی و به هنجار می دهد.
مقاله مرتبط: بازی درمانی و کاربرد آن در اختلالات کودکان
مواردی از بعضی پژوهش های انجام شده در مورد کودکان با مشکلات عاطفی، هیجانی و رفتاری از طریق شن درمانی
- درمان ترس مرضی (فوبیا)
- پسر ۳ ساله ای که دچار ترس شدید و دارای اختلالات خواب بود.
- کودک ۱۱ ساله ای که مورد تجاوز جنسی قرار گرفته بود.
- درمان افسردگی
- کودک ۹ ساله ای که در سوگ از دست دادن مادرش دچار نابه هنجاری هایی شده بود.
- کودک ۱۱ ساله ای که به دلیل نقص در عملکرد مغز، در نوشتن، خواندن و حتی صحبت کردن و برقراری ارتباط دارای مشکلاتی بود.
- کاهش رفتارهای پرخاشگرانه ی پسران
و …
پژوهش های انجام شده به خوبی نشان دهنده ی تأثیر چشمگیر و مثبت روش شن درمانی به عنوان یکی از روش های درمانی پذیرفته شده است و نتایج حاصل از آن، تأثیرات مثبت این روش را در کاهش رفتارها و مشکلات هیجانی- رفتاری کودکان تأیید می کند.
سند باکس اکسیر (sand box)
سند باکس اکسیر، جعبه ای بزرگ با زمینه ی آبی است که کودک در آن هیجانات خود را تخلیه می کند، کودک وقتی شن ها را کنار می زند، زمینه ی آبی نمایان می شود، گویی کودک دریاچه ای ساخته است !
او با لمس شن های نرم و تمیز، احساس شادابی و آرامش را در خود تجربه می کند. هم چنین با درست کردن منظره ها و اتفاقات دلخواه، احساسات و رفتارهای خود را نشان می دهد، کم کم درمانگر در صورت نیاز، با جهت دادن کودک از طریق داستان ها و قصه های درمانی، او را به سمت رفتارها و احساسات به هنجار هدایت می کند.
برگرفته از پژوهش تأثیر شن بازی درمانی بر رفتارهای پرخاشگرانه پسران، ۱۳۸۶، ذوالمجد، برجعلی، آرین.
ثبت ديدگاه