مهار کردن خشم

نحوه مهار کردن خشم آموختنی است. اگر یک نکته ی مثبت درباره ی خشم وجود داشته باشد، همین است که: خشم عاملی است که به شما انرژی فوق العاده می دهد؛ اما همان انرژی ممکن است این احساس را در شما ایجاد کند که آماده ی نزاع یا انفجار هستید. حالا قرار است با این همه انرژی چه بکنید؟

می توانید آن را به «نیروی مثبت» تبدیل کنید. این نیروی مثبت آغازگر نقطه ی حرکت شما برای مهار کردن آن خشم خواهد بود. در این صورت شما نیروی لازم برای مهار کردن خشم را دارید. نخست لازم است خون سردی خود را حفظ کنید تا بتوانید آرام بگیرید. این کار سبب می شود تا بر خودتان مسلط شوید. به محض اینکه آرام گرفتید، باید آماده شوید تا خشم خود را مهار کنید. برای اینکه کارتان آسان تر شود، آن را گام به گام انجام دهید.


مقاله مرتبط: کنترل خشم و لذت از زندگی


گاگ به گام برای مهار کردن خشم

گام اول: ببینید چه عاملی دکمه های خشم شما را می فشارد.

احتمالا می توانید چند عامل را که سبب ساز خشم شما می شوند نام ببرید. ممکن است فهرست این عامل ها طولانی شود. آن ها را به عنوان دکمه های خشم خود در نظر بگیرید. وقتی این دکمه ها را فشار دهند، خشمگین می شوید.

نمونه ای از دکمه های خشم بچه ها

  • اگر کسی وسایل شخصی آن ها را بردارد یا آن ها را بشکند.
  • اگر چیزی یا کاری نامعقول یا غیرمنصفانه به نظر برسد.
  • اگر مورد اذیت و آزار قرار بگیرند یا به آنان امر و نهی شود.
  • اگر از آنان بخواهند کاری را بکنند که دوست ندارند.
  • اگر آنان را از کاری که دوست دارند انجام دهند، بازدارند.
  • اگر به آنان زود گفته شود.
  • اگر توجه کافی به آنان نشود.

و …

این موارد به شما کمک می کند تا بدانید دکمه های خشم تان کدام ها هستند و درنتیجه درباره آن ها از خودتان سؤال کنید. حتی می توانید آن ها را فهرست وار تنظیم کنید. سپس اگر دکمه های شما فشرده شوند، می توانید مکث کنید، نفسی عمیق بکشید و بر خود مسلط شوید.


مقاله مرتبط: آموزش مدیریت خشم به کودکان

مقاله مرتبط: روش های مهار خشم در کودک


گام دوم: علائم هشداردهنده ی خشم بدن خود را بشناسید.

اگر توجه کنید، بدنتان به شما می گوید که چه وقت خشمناک می شوید.

  • ممکن است احساس کنید که بدنتان داغ تر می شود.
  • ممکن است احساس سستی و ضعف کنید.
  • ممکن است احساس کنید که رشته ی افکارتان دارد گسسته می شود.
  • دل یا سرتان شروع به درد گرفتن می کند.
  • ممکن است احساس بی تابی یا درماندگی کنید یا احساس کنید که آماده ی انفجار شده اید.
  • ممکن است بخواهید داد و بیداد کنید یا فریاد بزنید.
  • ممکن است دریابید که ناخواسته مشت هایتان را گره کرده اید.

بار دیگر که خشمگین شدید، لحظه ای فکر کنید و نوع واکنش های بدنتان را زیر نظر بگیرید. آن ها علائم هشداردهنده ی شما هستند و جزو عوامل بازدارنده ی شخص شما به شمار می روند.

روش مهار کردن خشم کودکان

گام سوم: مکث کنید و بیندیشید.

خشم یک هیجان پر دردسر است. می توانید آن را استاد تغییرچهره بنامید. خشم بیشتر مانند نقابی است که یک حس یا هیجان دیگر را پنهان می کند. خشم بیشتر وقت ها سرپوشی است برای:

سرخوردگی، ترس، اندوه، شرمساری، ناامیدی، حسادت، تقصیر و گناه

به این دلیل عبارت تغییر چهره را درباره ی خشم به کار بردیم که شاید رویارویی با سایر احساس ها یا هیجان های نام برده یا صحبت درباره ی آن ها دشوار باشد. خشمناک شدن راحت تر از آن است که به خود بقبولانید که ممکن است از کسی ناامید شوید یا نسبت به او حسادت ورزید، یا به دلیل کاری که انجام داده اید، شرمنده باشید. پس اگر خشمگین شدید، مکث کنید و درباره ی آنچه در شرف وقوع است، بیندیشید. از خودتان بپرسید: چه چیز باعث شد که خشمگین شدم؟ وقتی آن اتفاق افتاد، علاوه بر خشم چه احساس دیگری به من دست داد؟

گام چهارم: خشم خود را به بند بکشید.

خشم هیجان شدیدی است، اما شما نیرومندتر از آن اید. شما برای چگونگی مقابله با خشم، حق انتخاب دارید. اگر احساس کردید که دارید خشمگین می شوید، به زمین و زمان ناسزا نگویید. در عوض در صورت امکان نخست از آن کس یا آن چیزی آغاز کنید که سبب خشم شما شده است. اگر از معلم، پدر، مادر یا شخص بزرگسال دیگری خشمناک اید، می توانید نخست بگویید:

« من نیازمند چند لحظه ای هستم تا بر خودم مسلط شوم» یا «یک دقیقه وقت لازم دارم تا آرامشم را به دست آورم». اگر از دوستی خشمگین شده اید، می توانید همین چیزها را بگویید. یا فقط می توانید بگویید: «به یک لحظه تنفس نیازمندم». به نزدیک ترین دستشویی یا آبخوری بروید و آب خنکی به صورت خود بپاشید و کمی هم آب بخورید. نفس عمیق یادتان نرود. چند نفس عمیق به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید خوب فکر کنید. به خودتان بگویید: من توان آن را دارم که بر خشمم غلبه کنم.

گام پنجم: تصمیم بگیرید که چه باید بکنید.

همین که بر خود مسلط شدید، تصمیم بگیرید که درباره ی آنچه شما را کفری کرده است، چه کار بکنید. تصمیم برای انجام کاری در این زمینه اهمیت دارد؛ زیرا این به معنای آن است که دارید دست به کار می شوید. راه درست کار این است که به عملی منفی مانند آسیب زدن به دیگران با مشت یا حرف، دست نزنید. قصد شما این است که دست به انتخاب «خوبی» بزنید، نه انتخاب بد. وقتی گزینه ی درست را انتخاب می کنید، به خشم خود نشان می دهید که شما رئیس هستید.

تحت هر شرایطی نفس عمیق یادتان نرود.

منبع: خشمگین می شویم چه کنیم؟ . الیزابت وردیک، مارجوری لیسووسکی. ترجمه ی حسن نصیرنیا

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب