بی خوابی کودکان

بی خوابی کودکان برای جسم و روان آنها بسیار مضر است. خوابیدن کودکان، علاوه بر برطرف کردن خستگی‌های روزانه، شرایط مناسبی را برای رشد کودک فراهم می‌کند. کودکان فعالیت روزانه بیشتری نسبت به بزرگسالان دارند و در صورت عدم استراحت کافی، بسیار صدمه می بینند. معمولا کودکان و نوجوانان ۸ ساعت در شبانه روز می‌خوابند و مقدار نیاز به خواب در انسان‌ها را نمی‌توان به طور دقیق گفت. به این دلیل که مقدار خواب بر اساس نیازهای فرد فرق می‌کند.

اما به طور میانگین می‌توان گفت: یک نوزاد در ۲۴ ساعت بین ۱۹ تا ۲۰ ساعت می‌خوابد و یک کودک ۱ ساله معمولا در شبانه روز بین ۱۴ تا ۱۵ ساعت در خواب است، همین طور یک کودک ۳ ساله در ۲۴ ساعت به طور میانگین ۱۲ ساعت در خواب است و یک کودک ۵ ساله معمولا در شبانه روز ۱۱ ساعت می‌خوابد و همچنین یک کودک ۷ ساله در طول ۲۴ ساعت به طور میانگین ۹ تا ۱۰ ساعت می‌خوابد.

اختلال بی ‌خوابی کودکان

همان‌طور که از نامش پیداست کودکانی که این مشکل را دارند نمی‌توانند به خواب بروند. آنها ساعت ‌های زیادی در جای خواب خود بیدار می‌‌مانند اما قادر به خوابیدن نیستند یا در طول خواب بارها بیدار می‌شوند و نمی‌‌توانند دوباره بخوابند. این نوع بی‌ خوابی یکی از مشکلات خواب کودکان است که ممکن است در بعضی شب ‌ها برای بچه‌ ها اتفاق بیفتد اما اگر در اکثر شب‌ها کودک دچار این مشکل خاص است ممکن است نشانه‌ اختلال باشد.


مقاله مرتبط: عوامل مزاحم در خواب کودک

مقاله مرتبط: ملاحظاتی در باب جداکردن اتاق خواب کودک

مقاله مرتبط: اصلاح عادت خوابیدن کودک

مقاله مرتبط: از شیر گرفتن کودک


علل ایجاد بی خوابی کودکان

  • کودکانی که دچار اضطراب شدید هستند.
  • کودکانی که تحت تأثیر استرس‌ های روزمره قرار می‌گیرند یا استرس‌‌های خاص و شدید ناشی از حوادث ناگهانی، از دست دادن عزیز و اتفاقاتی از این قبیل را تجربه می‌‌کنند.
  • کودکانی که مشکلات سلامت روان دارند.
  • کودکانی که درگیر بیماری جسمی و تجربه‌ درد هستند.

بنابراین اگر کودکی دارید که با مشکل بی خوابی مواجه است، حتما راهکارهای زیر را انجام دهید.

نحوه مدیریت بی خوابی کودکان

راهکارهایی برای مدیریت بی خوابی کودکان

  • فعالیت‌های بدنی کودک مانند: بازی کردن در پارک، برنامه های ورزشی و … را در طول روز افزایش دهید. البته باید این بازی‌ها تا غروب ادامه داشته باشد و به تدریج فعالیت کودک را از زمان غروب به بعد کاهش داده و به جای بازی های پر تحرک، فعالیت هایی مثل: مطالعه کردن و شنیدن قصه و یا تماشای تلویزیون را جایگزین کرد. باید سعی کرد قبل از خواب، بازی های هیجان انگیز مثل بازی های کامپیوتری انجام ندهند و یا فیلم های هیجان انگیز نبینند.
  • به این دسته از کودکان اصلا اجازه بیدار ماندن و دیر خوابیدن به بهانه مشاهده تلویزیون و یا حتی انجام تکالیف مدرسه را ندهید. زمان مشخصی را برای خواب آنها در نظر بگیرید و آنها را به خوابیدن در همان زمان، محدود کنید.
  • به کودکان آموزش دهیم که نگرانی‌های شان را از خود دور کنند. کشورهای مختلف آداب و رسوم مختلفی دارند و اغلب مردم تلاش می‌کنند تا به نحو احسن آن‌ها را در جهت رفع نیازها و مشکلات خود انجام دهند. در گواتمالا نیز رسمی وجود دارد که به کودکان آموزش می‌‌دهد نگرانی‌های شان را به عروسک‌ های رنگی کوچکی به نام عروسک نگرانی یا عروسک مشکلات بسپارند. با ساخت این عروسک‌ ها کودکان می‌توانند نگرانی‌هایشان را به عروسک بگویند و هنگام خواب آن را زیر بالش خود قرار دهند. طبق این افسانه، عروسک‌ ها سنگ صبور کودکان محسوب می‌شوند و با گوش دادن به مشکلات و مسائل کودک غم و اندوه را از وی دور می‌کنند و سرانجام با این کار کودک با آرامش می‌خوابد.
  •  استفاده از این روش جالب خالی از لطف نیست. ما نیز می‌توانیم عروسکی را تهیه کنیم و با استفاده از این ایده خلاقانه از کودک بخواهیم تا نگرانی‌هایش را با عروسک‌های خود در میان بگذارد. این روش به درمان اضطراب خواب کودکان کمک می‌کند.
  • والدین این دسته از کودکان باید در نظر داشته باشند که هیچ گاه عصبانیت خود را از بی خوابی کودک بروز ندهند، زیرا کودک با مشاهده هر گونه عصبانیت، دچار اضطراب و تنش می‌شود که این اضطراب خود سبب بدخوابی بیشتر او می‌شود و سیکل معیوبی را ایجاد می‌کند.
  • والدین باید مراقب عادات تغذیه ای کودک خود باشند و سعی کنند مواد غذایی کافئین دار را از برنامه غذایی خود حذف و یا کم کنند. اگر هم کودک علاقمند به مصرف این مواد غذایی بود، سعی شود حتی المقدور این مواد را ۴ ساعت قبل از خواب مصرف کند، زیرا واکنش کودکان به مصرف مواد کافئین دار مانند بزرگسالان است، یعنی همانطور که مصرف این مواد در بزرگسالان سبب بی خوابی می‌شود، در کودکان نیز همین اثر را دارد.

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب