سندرم پاهای بی قرار چیست؟

سندرم پاهای بی قرار (RLS) یک اختلال عصبی است که با احساسات ناخوشایند پاها مشخص می شود. سندرم پای بیقرار معمولا زمانی روی می دهد که فرد نشسته، در حال استراحت و یا خوابیده است و اغلب هم شب ها به وجود می آید.

کارشناسان معتقدند که سطح پایین آهن در مغز ممکن است مسئول سندرم پاهای بیقرار باشد. اعتقاد بر این است که عدم تعادل دوپامین نیز در آن نقش دارد. حدود ۶۰٪ از افراد مبتلا به پاهای بی قراری دارای یک عضو خانواده با این مشکل هستند که نشان دهنده یک مولفه قوی ژنتیکی است. هر کسی می تواند سندرم پاهای بی قرار را داشته باشد، اما در افراد مسن و زنان بیشتر است.

علائم خفیف سندرم پاهای بی قرار ممکن است در اوایل بزرگسالی شروع شوند و پس از آن با سن افزایش پیدا کنند. علائم سندرم پاهای بی قرار بعد از ۵۰ سالگی به شدت افزایش می یابد و خواب را به طور قابل توجهی مختل می کند. سندرم پاهای بی قرار در دوران بارداری رایج است (تقریبا ۴۰٪ زنان باردار آن را تجربه می کنند). برای بیشتر افراد دچار سندرم پاهای بیقرار، علائم این بیماری خفیف هستند. اما اگر علائم شما متوسط تا شدید هستند، این بیماری می تواند تاثیر بزرگی بر زندگی شما بگذارد؛ می تواند مانع خواب کافی شما بشود و در نتیجه مشکلاتی برای تمرکز و تفکر و فعالیت های اجتماعی در طول روز ایجاد کند.

مطالعات تخمین می زنند که ۱ نفر از ۱۰ نفر از سندرم پاهای بی قرار رنج می برند، بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال هرگز درمان مناسب را دریافت نمی کنند. خبر خوب این است که تحقیقات اخیر باعث افزایش درک ما از سندرم پاهای بی قرار شده است که منجر به درمان های موثرتر نیز شده است.

علائم و نشانه های سندرم پاهای بی قرار

این علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. بیماری باعث انواع احساسات از جمله سوزن سوزن شدن، خارش، ضربان و کوبیدن، سوزش، کشش و خزیدن چیزی در پاهای فرد مبتلا می شود. نوسان شدت علایم سندرم پای بیقرار عادی بوده و می تواند رخ دهد.

علائم و نشانه های شایع سندرم پاهای بی قرار

  • ناراحتی در پا همراه با میل شدید به حرکت. احساسات ناراحت کننده در درون پاها، همراه با یک خواست قوی و اغلب غیر قابل مقاومت برای حرکت آنها.
  • علائم در شب بدتر می شوند. در موارد شدیدتر، علائم ممکن است در همان روز شروع شوند اما در هنگام خواب بسیار شدیدتر می شوند. اما معمولا در طول شب تشدید می یابد.
  • در هنگام حرکت و راه رفتن علائم بهبود می یابد.
  • تکان دادن پا یا لگد زدن هنگام خواب.
  • استراحت علائم را بدتر می کند. هنگامی که شما نشسته اید، دراز کشیده اید و سعی می کنید ریلکس باشید احساس ناخوشایند در پاها شروع می شود.

نکاتی برای کمک به سندرم پاهای بی قرار

اجتناب از محرک ها

  • مدیریت استرس
  • کاهش یا حذف الکل
  • ورزش بیش از حد نکنید. در حالی که ورزش متوسط روزانه می تواند به طور قابل توجهی علائم سندرم پاهای بی قرار را کاهش دهد، ورزش شدید گاهی اوقات علائم سندرم پاهای بی قرار را تشدید می کند.
  • سیگار نکشید. نیکوتین یک محرک است که جریان خون را به عضلات کاهش می دهد و می تواند پاهای بی قرار را بدتر کند.
  • اجتناب از مصرف کافئین. بعضی اوقات کاهش مصرف کافئین و یا قطع آن می تواند شدت بیماری را کاهش دهد. برای آزمایش این موضوع برخود می توانید چند هفته مصرف خوراکی های حاوی کافئین می تواند به شما کمک نماید.

علت سندرم پاهای بی قرار

بسیاری از داروهای رایجی وجود دارند که می تواند علائم سندرم پاهای بی قرار را ایجاد کند و یا آنها را بدتر کند. داروهایی که باید مراقب مصرف آنها باشید عبارتند از:

  • قرص های خواب آور
  • داروهای ضد تهوع
  • داروهای سرماخوردگی و آلرژی که حاوی آنتی هیستامین ها هستند
  • مسدود کننده های کانال کلسیم (برای فشار خون بالا، میگرن و مشکلات قلبی استفاده می شود)
  • داروهای ضد افسردگی
  • داروهای ضد روان پریشی (مورد استفاده برای اختلال دو قطبی و اسکیزوفرنی)

 عادات خواب درستی در پیش بگیرید

داشتن عادات خوب مربوط به خواب توصیه ای است که به همه‌ افراد می شود، اما مخصوصا برای آنهایی که مشکلات خواب چون سندرم پای بیقرار دارند، مفیدتر است. ممکن است بهتر خوابیدن، علائم این بیماری را برطرف نکند اما مطمئنا به شما کمک می کند تا کمبود خواب ناشی از این بیماری را خنثی کنید. نکات زیر را دنبال کنید تا خوابی راحت تر و با کیفیت تر داشته باشید.

  • هر روز سر ساعت مشخصی به رختخواب بروید و از خواب بیدار شوید.
  •  محیط خواب خود را خنک، ساکت و تاریک نگه دارید.
  • حواس پرت‌کن هایی چون تلویزیون و تلفن را در زمان خواب به حداقل برسانید.
  • دو تا سه ساعت قبل از خواب از اسکرین های الکترونیک اجتناب کنید. نور آبی تابیده شده از این اسکرین ها می تواند ریتم ساعت درونی تان را بهم بزند.

مقاله مرتبط: محرومیت از خواب و آسیب های آن

مقاله مرتبط: راه هایی برای بهبود خواب


یوگا و حرکات کششی انجام دهید

یوگا و حرکات کششی مانند سایر ورزش ها برای مبتلایان به سندرم پاهای بی قرار مفید است. مطالعه ای ۸ هفته‌ای که در سال ۲۰۱۳ روی ده زن انجام شد دریافت یوگا به کاهش علائم این بیماری کمک می کند. ضمنا یوگا به این بیماران کمک کرده بود روحیه‌ بهتری پیدا کرده و از استرس شان کم شود که در نتیجه برای افزایش کیفیت خواب شان سودمند است. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۲ نیز نشان داد یوگا موجب بهبود خواب در ۲۰ زن مبتلا به این بیماری شده بود.
مطالعه‌ دیگری نیز نشان داد انجام حرکات کششی، فواید چشمگیری برای تسکین علائم این بیماری در میان افراد تحت همودیالیز داشته است. هنوز برای پژوهشگران کاملا مشخص نیست که چرا یوگا و حرکات کششی تا این حد برای این بیماران مفید است و نیاز به تحقیقات بیشتری است. اما با توجه به نتایجی که تا کنون به دست آمده، بهتر است به روتین ورزشی روزانه تان، مقداری تمرینات ساق پا و کشش بالای پا را اضافه کنید.

کمبود آهن

کمبود آهن می تواند یکی از علت های اصلی سندرم پای بی قرار باشد. مطالعات متعددی نشان داده‌اند که مصرف مکمل آهن می تواند به تسکین علائم این بیماری کمک کند. یک آزمایش خون ساده می‌تواند کمبود آهن را نشان دهد، بنابراین اگر فکر می‌کنید این می تواند مشکل شما باشد با پزشک تان صحبت کنید.

اگر جواب آزمایش شما برای کمبود آهن، مثبت بود پزشک تان ممکن است توصیه کند مکمل آهن بخورید. در برخی موارد ممکن است به داروی تزریقی نیاز باشد. ضمنا کمبود ویتامین D نیز می تواند منجر به سندرم پای بی قرار بشود. تحقیقی در سال ۲۰۰۹ نشان داد مکمل ویتامین D توانسته بود علائم این بیماری را در افرادی که کمبود ویتامین D داشتند تخفیف بدهد. افرادی که تحت همودیالیز هستند می توانند با مصرف مکمل های ویتامین C و E علائم سندرم پای بی قرار را کاهش بدهند.

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب