تنهایی ،ویرانگر جسم و ذهن

فروم رایشمن، روانشناس آلمانی، معتقد بود هیچ بیماری آنقدر مریض نیست که به واسطه اعتماد و صمیمیت شفا پیدا نکند. او به این نتیجه رسید که “تنهایی” در محور همه بیماری‌های روانی جای دارد؛ فرد تنها در آستانه ترسناک ترین چشم انداز جهان ایستاده است. شبح غریب تنهایی ما را لمس می کند اما از آن طفره می رویم و در نتیجه احساس گناه می کنیم.

تعریف دقیق تنها بودن

منظور از تنها بودن جدا بودن از جمع نیست، منظور نداشتن دوست یا شریک زندگی و یا دور بودن از اجتماع نیست؛ چه بسا افرادی همچون برخی هنرمندان که بیشتر عمرشان را به دور از دیگران می گذرانند اما احساس تنها بودن نمی کنند. تعریف تنها بودن “فقدان صمیمیت” است، تنهایی یک تجربه ذهنی و درونی است، و نه شرایط عینی و بیرونی. یک بخش کلیدی احساس تنها بودن، احساس طرد شدگی است. تنهایی فرد را دمدمی مزاج، عصبانی، شکاک به خود، بدبین، خجالتی و حساس به انتقاد می کند.

بحران سلامت اجتماعی

پژوهش های جدید در حوزه سایکوبیولوژی نشان داده است که تنهایی مزمن، سیگنال های هورمونی گمراه کننده ای ارسال می کند که منجر به تغییر ژن های مرتبط با رفتار می شوند و به عملکرد سایر سیستم ها نیز آسیب می زنند. تنها بودن یک ریسک فاکتور برای انواع بیماری ها و حتی مرگ محسوب می شود. بیماری هایی مثل آلزایمر، چاقی، دیابت، فشار خون، بیماری های قلبی، بیماری های تخریب کننده سیستم عصبی، و حتی سرطان با تنهایی تشدید می شوند. امروزه تنها بودن یک بحران سلامت اجتماعی محسوب می شود.

آزمایش های مختلفی بر روی بخش هایی از مغز که در احساس تنهایی و طرد شدگی نقش دارند انجام شده و تا حد زیادی عملکرد سیستم های عصبی مغز درگیر در احساس تنها بودن روشن شده است. همچنین نقش ژنتیک در احساس تنهایی نیز در پژوهش های طولی که بر روی دوقلوها انجام گرفته بررسی و تأیید شده است. گرایش به تنها بودن با سبک دلبستگی افراد نیز مرتبط است؛ محرومیت از توجه والد قابل اعتماد و محبت کننده، اگر بعداً به گونه ای جبران نشود، در باقی زندگی، فرد را به سمت تنهایی هدایت می کند.

تنهایی در سنین مختلف

شیوع احساس تنها بودن در سنین مختلف تفاوت دارد و افراد خیلی مسن بیشتر در معرض خطر تنهایی هستند؛ اما پژوهش های اخیر نشان داده است که نسبت به دهه گذشته سن تنها بودن در افراد جامعه بسیار پایین تر آمده است. با توجه به اثرات مخرب تنها بودن بر سلامت جسمی و روانی افراد جامعه، لازم است که متخصصان سلامت روان توجه بیشتری به این حوزه نشان دهند و به خصوص از آنجایی که نحوه تربیت فرزندان در خانواده اهمیت زیادی در پیشگیری از تنهایی و در نتیجه اثرات منفی آن دارد، توجه بیشتر متخصصان سلامت و نیز مسئولین و سیاست گزاران کلان بخش سلامت به این حوزه اهمیت بیشتری پیدا می کند.

منبع:متن فوق خلاصه کوتاهی از مقاله “The lethality of loneliness: We now know how it can ravage our body and brain” به قلم جودیت شولویتز است که ماه می ۲۰۱۳ در مجله “The new republic” منتشر شده است.