کتک کاری کودک

کتک کاری یکی از رفتارهای مخرب فرزندان است که والدین را نگران می کند. وقتی که کودک راه رفتن و تکلم را بیاموزد روش‌های بیان مشکلات هیجانی او هم توسعه می‌یابد. در این حال ممکن است مشکلات هیجانی خود را از راه تخریب و عدم تحرک و مخالفت‌ جویی و منفی‌کاری و کتک کاری و مانند این ها ابراز کند. در ۲ تا ۳ سالگی کودک گاهی رفتارهایی دارد که مورد قبول خانواده نیست بنابراین باید بعد از یافتن علت راه‌ های مقابله با این رفتارهای نامناسب را بیابید.

علل کتک کاری کودکان

شاید عصبانی است

عصبانیت شایع‌ترین مشکل بچه‌هاست که کتک کاری می کنند. این عصبانیت در واقع تجلی درد و ناکامی کودک به دلیل ناتوانی او در کنترل جهان اطراف است. از آنجا که کودک نوپاست، هر چند احساسات او بسیار قوی است اما وسیله کافی برای ابراز ناامیدی را ندارد و همین او را بیش از پیش ناامید کرده و از عصبانیت منفجر می‌کند. در نهایت او با تنها وسیله‌ای که در اختیار دارد به دیگران حمله می‌کند یعنی با کتک زدن.

جلب توجه می‌کند

کودک نیاز به توجه دارد به ‌طور معمول او ترجیح می‌دهد از راه ‌های مثبت یعنی با انجام کارهای خوب این توجه را به‌دست آورد اما اگر تشویق کارهای خوب به اندازه کافی نباشد و کودک مورد بی‌توجهی قرار گیرد، برای او توجه منفی هم بهتر از بی‌توجهی است. کودکی که اغلب مورد غفلت واقع می‌شود ممکن است پس از مدتی کشف کند که اگر کتک کاری کند و دیگران را بزند در مرکز توجه دیگران قرار می‌گیرد.

ارتباط کلامی را یاد دهید

کودک باید بیاموزد که از کلمات برای بیان احساسات منفی‌ اش استفاده کند. به کودک یاد بدهیم در زمان مناسب بگوید «الان عصبانی هستم!» وقتی کـودک بتواند احساسات خود را مستقیما و مانند افراد بالغ بیان کند، شیوه ی کتک کاری به تدریج متوقف می‌شود.

احساساتش را تصدیق کنید

کودک می‌زند چون نمی‌تواند احساسات خود را به ما منتقل کند. وقتی به  احساسات کودک آگاه باشید و آن ‌را تصـدیق کنید، دیگر دلیلی برای کتک کاری وجود ندارد. مثـلا به او بگـویید «حتمـا از اینکه به تـو اجـازه نداده‌ام این‌کار را بکنی خیلی ناراحت هستی!» با این جمله به او نشان می‌دهید که احساس او را درک کرده‌اید و به او حـق می‌دهید که احسـاس عصبانیت کند و این طبیعی است. آنچه ما با این کار به او می‌آموزیم، این است که با روشی غیر از کتک کاری عصبانیت خود را ابراز کند.

الگوی خوبی باشید

کودکان اگر ببینند والدین آن ها تنبیه بدنی را به‌ کار می‌برند، بیشتر تمایل به  کتک زدن  بچه های دیگر پیدا می‌کنند. اگر راجع به رفتار خشن کودک نگران هستید، نباید به او اجازه دهید شما را در حال کتک زدن حتی به ‌عنوان تنبیه ببیند.

درمان کتک کاری کودکان

برونی‌سازی می‌کند

پسر بچه‌ ها یک مکانیسم دفاعی دارند که به آن برونی ‌سازی کردن می‌گویند. به این معنا که اگر یک مشکل روان‌ شناختی داشته باشند معمولا با درگیر شدن با محیط سعی می‌کنند آن مشکل را برطرف کنند یا هیجان منفی را کم کنند. در دخترها بیش تر به این صورت است که آنها را درونی‌ سازی می‌کنند.

اختلال بیش‌فعالی

مسئله دیگری که وجود دارد طیف اختلالات بیش‌فعالی و اختلال سلوک و نافرمانی مقابله‌ای است که اگر در تاریخچه خانوادگی چنین مشکلاتی وجود داشته باشد می‌تواند به ارث برسد و کودک از همان ابتدا حالت ناسازگارانه‌ای داشته باشد. سؤال مهم اینجاست که این کودک از قبل این حالت را داشته یا به تازگی این رفتار را شروع کرده، تاریخچه خانوادگی این کودک و شرایط خانوادگی در این رفتار کودک بسیار مهم است.

به این توصیه ها  عمل کنید

  • توجه به بخشی از رفتار کودک که اتفاقا مثبت است می‌تواند بسیار موثر باشد.
  • در مقابل رفتار پرخاشگرانه صبر کنید و اجازه ندهید کودک خشم‌ تان را تحریک کند.
  • بی‌توجهی کنید. مدت زمانی بی‌توجهی کردن باعث می‌شود کودک نسبت به آن رفتار سرد شود.
  • کودک را نترسانید. در برخی خانواده‌ها کودک را از پدر می‌ترسانند. ترساندن غریزه صیانت از ذات را در کودک تحریک می‌کند. در برخی کودکان همین باعث اختلالات روانی شده و در برخی دیگر هم منجر به پرخاش می‌شود.
  • حتما با یک روانشناس کودک مشورت کنید.

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب