هیولایی به نام امتحان

رابطه خوب والدین با فرزندان

رابطه ی شما به عنوان پدر و مادر با کودک بسیار در ترس از امتحان دادن اثرگذار است. حمایتگر و دلگرم کننده باشید و نه پرتوقع و سختگیر. اگر کودک شما نمره ی بدی گرفت و شما به شدت او را تنبیه کردید ترس از امتحان و نمره ی بد دیگر در او شکل خواهد گرفت.

این مهم است که کودک بتواند هم نمره ی بد و هم نمره ی خوبش را به شما نشان دهد. توقعات شما باید واقع گرایانه و متناسب با شرایط کودکتان باشد. این که به کودک بگویید کمتر از بهترین نمره، برای شما پذیرفتنی نیست اغلب در کودک شما احساس فشار ایجاد می کند. این احساس فشار نگرانی شدید او را از نتیجه ی امتحان و در نهایت خود امتحان رقم خواهد زد. اگر کودک شما برخلاف توانایی‌ش نمره بدی گرفته بهتر است بگویید: « این بار نمره تو ۱۲ شده، ببینم این امتحان چه چیز سختی برای تو داشته؟…» در کودک این احساس را ایجاد کنید که شما حمایتگر و قابل اعتمادید و همیشه می‌خواهید به او کمک کنید.

تشویق کردن کودک

برای کاهش ترس از امتحان دادن تشویق را جدی بگیرید. اگر کودک شما تلاش خود را می کند او را تشویق کنید و به او جایزه بدهید. به او بفهمانید که مهم تلاش اوست صرف نظر از نمرات او. همچنین رفتارهای درست کودکتان را درجهت کاهش نگرانیش را ببینید و تشویق کنید مثل درس خواندن، آرمیدگی، دوره کردن درس ها، خوب خوابیدن در شب امتحان و …

آماده کردن محیط مناسب

محیط را برای درس خواندن کودک آماده و آرام نگه دارید. در ایام امتحانات از مهمانی ها و مسافرت های غیرضروری خودداری کنید.

برنامه ریزی کردن

مطمئن شوید که برای امتحان آماده است. پیش از ایام امتحانات به او کمک کنید تا برنامه ی خوبی برای درس خواندن تنظیم کند و بنویسد. مطالب را به بخش های کوچکتر تقسیم بندی کنید تا هر روز بخشی از درس ها خوانده شود. نحوه ی امتحان را از او بپرسید و به او کمک کنید تا بداند چطور باید خود را برای هریک از امتحانهای شفاهی، کتبی، تستی و تشریحی آماده کند.

آموزش مهارت ها

مهارت‌های مطالعه و راهبردهای یادگیری را به کودکتان بیاموزید. به او یاد دهید که چطور پس از خواندن هر درس از خود سوال بپرسد. روش SQ3R، نکته برداری، خلاصه نویسی، استفاده از رمزواژه‌ها، نمودار درختی، استفاده از تصویر سازی و … را به او یاد دهید. روش SQ3R شامل پنج مرحله است: ۱) خواندن روزنامه وار مطلب صرفا جهت آگاهی کلی، ۲) طرح سوالات از متن، تا هنگام خواندن دوباره ی متن، پاسخ سوالات را بیابید، ۳) خواندن، طوری که پاسخ ها را بیابید، ۴) از بر گفتن، خصوصا در مورد امتحان تشریحی می تواند به صورت نوشتن هم باشد، ۵) دوره کردن مطلب در زمان یا موقعیت دیگری.

آموزش ریلکسیشن

روش های آرمیدگی تدریجی را به کودک بیاموزید. تنفس آرام و عمیق (دم از راه بینی و بازدم از راه دهان) و شل و رها کردن عضلات را به او یاد دهید. از او بخواهید هنگام بازدم کلمه ی «آروم» را تکرار کند تا نتیجه ی خوبی بگیرد.

مقاله مرتبط: رمز کاهش اضطراب امتحان در کودکان

جایگزین کردن افکار مثبت به جای منفی

افکار منفی و برداشت‌های اشتباه کودک نسبت به امتحان دادن را با افکار مثبت و درست تر خنثی کنید. دلایل نگرانی او را بپرسید و آن را فهرست کنید. مثلا « باز هم هول میشم، ذهنم نمیکشه، حواسم پرت میشه، خوب درس نخوندم و …» سپس فهرستی از متضادهای مثبت آن را بنویسید مثلا « کاملا آماده‌ام، ذهنم آماده‌ست، حواسم جمع جمعه، خوب درس خوندم پس موفق میشم و …» و از کودک بخواهید این عبارات را با خود تکرار کند و هروقت احساس نگرانی به او دست داد آن را با صدای بلند و سپس آرام و زیرلب تکرار کند.

کم کردن حساسیت

حساسیت او را با تخیل کم کنید. از او بخواهید تمام مراحل قبل و حین و بعد امتحان را تصور کند، از شب امتحان و احساسش در آن زمان گرفته تا خوابیدن و بیداری و رفتن به مدرسه و حین پخش برگه ها و … از او بخواهید تصور کند سر جلسه نشسته و سوالی را نمی تواند جواب بدهد، سپس برعکس قضیه را نیز تصور کند، مثلا این که امتحان را با موفقیت پشت سر گذاشته و خیلی خوشحال است. کودک باید در این روش در هر تصورش هم جنبه منفی و هم جنبه ی مثبت موارد را در نظر بگیرد. چندین بار این کار را در طول چند روز تکرار کنید و همواره آخر کار را با موفقیت و خوشحالی به پایان ببرید.

شبیه سازی کردن

شرایط امتحان را برایش شبیه سازی کنید. چندین شب قبل از امتحان دادن، امتحانی آزمایشی با سوالات مشابه از او بگیرید. پیش از امتحان، روش آرمیدگی را با او تمرین کنید و پس از امتحان آزمایشی نیز با توجه به نتایج، از او بخواهید نقاط ضعفش را پیدا کند و آن را برای امتحان تقویت کند.