مامان! بابا! دعوا نکنید

از آنجا که پایگاه اصلی امنیت روانی در کودکان، والدین اند، در هنگام وجود اختلاف و مشاجره میان والدین، کودک دچار نوعی تعارض شناختی می شود.

اختلافات والدین چه تأثیراتی بر فرزندان خواهد داشت؟

کودک نمی داند در جریان اختلافات به چه کسی باید پناه ببرد؟ چه کسی خوب است؟ آدم بد دعوا کیست؟ چه کسی مقصر است؟ و… همین مسئله کودک را دچار تعارض کرده و این تضاد درونی در درازمدت روی ارتباطات آینده ی وی بسیار تأثیرگذار خواهد بود.

افت تحصیلی یکی از پیامدهای مهم نزاع های مداوم والدین است. بعد از مشاجره ی والدین، تمرکز کودک به شدت کاهش می یابد و کودک در مدرسه برای یادگیری تمرکز کافی ندارد و هنوز ذهنش مشغول دعوای پدر و مادر در منزل است.

زمانی که والدین به سردی با یکدیگر برخورد می کنند و در سکوت به رفتار خصمانه ادامه می دهند، کودکان احساس ترس، پریشانی و اضطراب می کنند و وجود این اختلاف را درک می کنند.

مشاجرات والدین روی الگوی خواب کودکان نیز مؤثر است. مشاجرات والدین، خواب آرام را از کودکان می گیرد. همین امر موجب زود رنجی و بهانه جویی کودک در روز خواهد شد.

کودکانی که در شرایط خانوادگی پر مشاجره رشد می کنند، بیشتر از دیگران در جامعه رفتارهای ناسازگارانه از خود نشان می دهند. دانشمندانی که در زمینه نظریه ی «وراثت اجتماعی خشونت خانگی» تحقیق کرده اند، معتقدند کسانی که شاهد خشونت و مشاجرات والدین خود بوده اند، دو برابر بیشتر از سایرین با همسران آینده ی خود دچار مشکل رفتاری می شوند. مشاجرات والدین در دختران به دلیل بالا بودن هیجان پذیری، به اختلالات نوروتیک از جمله ناخن جویدن و در پسران موجب بروز رفتارهای ضد اجتماعی می شود.

الگوسازی از رفتار والدین پدیده ی رشدی است که اگر دعوا کانون آن باشد تأثیرات بسیار مخربی خواهد داشت. فراموش نکنیم که والدین همیشه برترین الگوی فرزندان هستند و فرزندان به طور مستقیم یا غیر مستقیم در زندگی حال یا آینده ی خود از رفتار آنان تقلید می کنند، پس باید الگوی مناسبی برای فرزندان خود باشیم.

کودکان در اثر مشاجرات والدین، غمگین، مشوش، پرخاشگر، لجباز و دارای مشکلات ارتباطی با همسالان خواهند شد.

لازم نیست که کودک حتما شاهد نزاع والدین باشد تا روی او تأثیر گذارد، بلکه کودکان نسبت به محیط احساسی حاکم بر خانه بسیار حساس اند و به آسانی وجود تنش را درک می کنند.

در هنگام اختلاف با همسرتان چه کارهایی نکنید؟

فرزندان را هرگز در موقعیتی قرار ندهید که مجبور شوند از یکی از والدین جانبداری کنند.

از فرزندان خود به عنوان وسیله ای برای مجبور کردن همسر خود به پذیرش خواسته هایتان استفاده نکنید.

هرگز فرزندان را به خاطر دعوای خود سرزنش نکنید. حتی اگر موضوع دعوا کودک شما باشد.

فرزندان را در جایگاه قاضی برای اختلافات خود قرار ندهید.

فرزندان را وسیله ی انتقال پیام خود به همسرتان نکنید.

در هنگام مشاجرات، همسر خود را تهدید به ترک منزل نکنید، زیرا بیش از اینکه تأثیری در رفتار همسر شما داشته باشد، آرامش و امنیت روانی کودک شما را به خطر می اندازد.

در هنگام اختلاف با همسرتان بهتر است چه اقداماتی انجام دهید؟

هرگاه احساس می کنید صحبت شما به مشاجره کشیده می شود، کودکان را از حضور در آن مکان منع کنید.

هرکدام از والدین باید متعهد باشند که برای حفظ آرامش خانواده گذشت داشته باشند و هیجانات خود را کنترل کنند.

والدین باید ملزم شوند که به جهت رشد و سلامت خانواده و فرزندان، مهارت های ارتباطی مؤثر را یاد بگیرند.

برای شنیدن و پذیرش احساسات کودک و نگرانی هایش درباره ی این مشاجرات، زمانی را اختصاص دهید.

تقویت رابطه با پدربزرگ ها و مادربزرگ ها موجب می شود تا کودکان در هنگام مشاجرات والدین آسیب کمتری ببینند. پس به جای اینکه همسر را مجبور به ترک ارتباط با خانواده اش کنید، این روابط را تقویت کنید.

به فرزندانتان اطمینان دهید که آنها را دوست دارید و مسئله ی خود را با همسرتان حل خواهید کرد.

به رغم اختلاف نظر و مشاجرات موجود در سایر زمینه ها، برای انجام مسائل مربوط به فرزندان (وظایف پدری و مادری) با هم همکاری کنید.