استرس روش بدن به پاسخگویی به هر نوع خواست و تهدید است. مقدار کمی از استرس برای موفقیت و پیروزی در کارهای روزمره ضروری است و در مواقع اضطراری شما را از خطر نجات می دهد مثلا به شما قدرت بیشتری می دهد که از خود دفاع کنید و یا ترمز را فشار دهید و از تصادف رانندگی جلوگیری کنید؛ ولی اگر میزان آن از حد معمول بیشتر شود باید برای شناسایی علت و شدت آن به روانشناس مراجعه کنید.

اگر دنبال روانشناس متخصص در این زمینه هستید می توانید به مرکز روانشناسی اکسیر مراجعه کنید. مرکز روانشناسی اکسیر به افرادی که طرف قرارداد با بیمه بانک هستند خدمات رایگان ارائه می دهد. جهت آشنایی با مراکز طرف قرارداد اکسیر اینجا کلیک کنید.

اگر غالباً احساس ناامیدی و استرس شدید  می کنید، وقت آن است که برای بازگشت آرامش خود اقدام کنید. با یادگیری نحوه شناخت علائم و نشانه های استرس مزمن و انجام اقدامات جهت کاهش اثرات مضر آن می توانید از خود محافظت کنید و نحوه تفکر و احساس را بهبود ببخشید.

علائم استرس

استرس زیاد می تواند بر روی شما تاثیرات منفی بسیاری زیادی بگذارد و شما را از برنامه روتین زندگی خود دور کند. به تاثیرات مهم استرس بر بدن، رفتار و روان در ادامه اشاره می کنیم.

علائم شناختی

  • مشکلات حافظه
  • عدم توانایی تمرکز
  • داوری ضعیف
  • منفی نگر شدن
  • داشتن افکار اضطراب آور
  • احساس ناامنی
  • بیقراری

علائم عاطفی

  • افسردگی یا نارضایتی عمومی
  • تحریک پذیری یا عصبانیت
  • احساس غرق شدن
  • تنهایی و انزوا

علائم جسمانی

  • داشتن درد مداوم
  • اسهال یا یبوست
  • حالت تهوع
  • سرگیجه
  • درد قفسه سینه
  • ضربان قلب بالا
  • از دست دادن رابطه جنسی
  • سرماخوردگی یا آنفولانزا مکرر
  • ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
  • تعریق شدید
  • گرفتگی یا اسپاسم عضلانی

علائم رفتاری

  • بهم خودرن رژیم غذایی
  • بهم خوردن میزان خواب
  • عقب نشینی از دیگران
  • غفلت از مسئولیت ها
  • استفاده از الکل ، سیگار یا مواد مخدر برای استراحت
  • پیدا کردن تیک عصبی (مانند خوردن ناخن ، قدم زدن)
  • گریه مکرر
  • مشکلات برقراری رابطه

اگر استرس شما مزمن باشد باعث ایجاد مشکلات و اختلالات زیادی در شما می گردد که عبارتند از:

  • اضطراب
  • افسردگی
  • بیماری قلبی
  • فشار خون بالا
  • پایین آمدن سیستم ایمنی بدن
  • مشکلات خواب
  • از بین رفتن میل جنسی
  • ایجاد مشکلات جنسی (عدم نعوظ)

روش های اندازه گیری میزان استرس در خود

پژوهشگران برای اندازه گیری استرس، از روش های متعددی استفاده کرده اند. سه روشی که بیش از همه به کار گرفته می شود شامل ارزیابی برانگیختگی فیزیولوژیکی، وقایع زندگی و مشکلات روزمره است.

برانگیختگی فیزیولوژیکی

استرس، موجب برانگیختگی بدن و در نتیجه، سیستم های آن می شود. یکی از روش ها برای پی بردن به میزان این برانگیختگی، استفاده از دستگاه هایی برای اندازه گیری فشار خون، ضربان قلب، میزان تنفس و واکنش پوست است. هر یک از این شاخص های برانگیختگی را می توان به طور جداگانه یا همزمان،‌ و با استفاده از دستگاهی به نام پلی گراف، اندازه گرفت.

روش دیگر اندازه گیری برانگیختگی جسمی، تجزیه بیوشیمیایی خون، ادرار یا بزاق برای پی بردن به میزان هورمون هایی است که غدد فوق کلیوی هنگام استرس ترشح می کنند. دو گروه هورمون کورتیکوستروئید ها که مهم ترین آن ها کورتیزول است و کاتکولامین ها که مهم ترین آن ها اپی نفرین و نوراپی نفرین است، اندازه گیری می شود.

وقایع زندگی

مقیاس هایی برای اندازه گیری استرس افراد تدوین شده است که یکی از آن ها اندازه گیری سازگاری اجتماعی است. تدوین فهرستی از رخداد های مهم زندگی، رویکردی است که در تعدادی از مقیاس ها به کار گرفته می شود. وقایع زندگی،‌ مواردی هستند که فرد نیاز دارد با آن ها سازگاری روانی پیدا کند. برای هر یک از این وقایع امتیازی در نظر گرفته می شود که منعکس کننده میزان استرس زا بودن آن است. رایج ترین این ابزار، مقیاسی است که هولمز و ریچارد رای تدوین کرده اند.

دیگر مقیاس های وقایع زندگی شامل: بررسی تجارب زندگی LES، مقیاس وقایع زندگی پری PERI، مقیاس وقایع ناخوشایند زندگی UES.

مشکلات روزمره

همه استرسی که ما در زندگی به آن دچار می شویم ناشی از وقایع عمده نیست. وقایع کوچک تر نیز ممکن است استرس زا باشند. مانند زمانی که می خواهیم سخنرانی کنیم یا وقتی یادمان رفته کلید خانه را با خود ببریم و وقایعی از این دست. ریچارد لازاروس و همکارانش،‌ مقیاسی برای اندازه گیری تجارب ناخوشایند روزمره تدوین کرده اند. این مقیاس، مقیاس مشکلات نام دارد. شامل ۱۱۷ عبارت، از وقایع جزیی زندگی از اشتباهات احمقانه گرفته تا مشکلات جدی مانند نداشتن پول کافی برای خرید غذا.

راه های کاهش و کنترل استرس

با تغییر در روش زندگی خود می توانید اثرات ناشی از استرس را کنترل کنید. در ادامه توصیه های طلایی برای کنترل استرس را به شما معرفی می کنیم.

کنترل استرس

ورزش کنید

ورزش منظم می تواند روحیه شما را بالا ببرد و باعث می شود که نگرانی و استرس خود را فراموش کنید. ورزش های ریتمیک مثل دویدن، شنا و رقص برای کنترل استرس بسیار موثر است.

با دیگران ارتباط برقرار کنید

عمل صحبت کردن چهره به چهره با شخص دیگر باعث ترشح هورمون هایی می شود که سطح استرس شما را پایین می آورد. حتی اگر یک رابطه کلامی کوتاه مدت و یا یک نگاه محبت آمیز باشد می تواند به آرامش سیستم عصبی شما کمک کند. بنابراین با افرادی که به شما انرژی مثبت می دهند ارتباط برقرار کنید.

آرامش خود را بالا ببرید

شما نمی توانید به طور کامل استرس را در زندگی از بین ببرید اما می توانید میزان و شدت تاثیرات آن را کنترل کنید. تکنیک های آرامش دهنده مثل یوگا و ریلکسیشن آرامش بدن شما را زیاد می کند. زمانی که این فعالیت ها به طور منظم در طول روز تکرار شود سطح استرس روزمره شما را کاهش می دهد و احساس شادی و آرامش را تقویت می کند.

رژیم غذایی خود را اصلاح کنید

داشتن رژیم غذایی سرشار از کربوهیدرات ها و میان وعده های شیرین می تواند علائم استرس را بیشتر و شدید تر کند. در حالی که رژیم غذایی سرشار از میوه جات و سبزیجات تازه، پروتئین، اسیدهای چرب امگا ۳، می تواند در کنار آمدن با شرایط اضطراب آور به شما کمک کند.

میزان استراحت خود را بالا ببرید

احساس خستگی میزان اضطراب شما را بالا می برد. اگر استراحت و خواب خوب و آرامش بخشی داشته باشید میتوانید میزان اضطراب خود را کنترل و از بین ببرید.

استرس در افراد

استفاده از دارو

اکثر اوقات پزشکان و روانشناسان از روش های روانشناختی برای کنترل اضطراب استفاده می کنند و در شرایط خاصی که فرد دچار ساید مشکلات اساسی از جمله افسردگی و اضطراب باشد دارو تجویز می کنند. از داروهایی مانند هیدروکسی زین استفاده می کنند.

تفاوت اضطراب و استرس چیست؟

استرس ناشی از یک محرک خارجی است و کوتاه مدت است مثلا دعوا با دوست، مشکل کاری و …افرادی که استرس دارند علائم رفتاری، جسمانی، روانشناختی که به آن اشاره شد را تجربه می کنند. معمولا منبع استرس مشخص است و بیشتر موانع خارجی است ولی منبع اضطراب مشخص نیست.

اضطراب به دلیل نگرانی های بیش از حد و طولانی مدت است که حتی در صورت عدم وجود فشار روانی نیز از بین نمی رود.

گاهی اوقات مرز میان استرس و اضطراب بسیار بارکی است

افسردگی و استرس

آیا استرس باعث ایجاد افسردگی می شود؟ ارتباط بین این دو پیچیده است. افرادی که استرس خیلی زیادی دارند اغلب روش زندگی سالمی ندارند مثلا ورزش نمی کنند، مواد مخدر استفاده می کنند و … که این موارد باعث ایجاد افسردگی در این افراد نیز می شود.

استرس زیاد منجر به رفتارها و الگوهایی می شود که به نوبه خود می تواند منجر به فشار مزمن گردد و خطر ابتلا به افسردگی اساسی را افزایش دهد.

اگر به دنبال مرکز درمان استرس می گردید به مرکز روانشناسی اکسیر مراجعه نمایید.

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب