ایجاد رفتار مثبت
نحوه ایجاد رفتار مثبت در کودکان چگونه است؟ بسیاری از پدر و مادرهایی که برای مشکلات فرزندشان به ما مراجعه می‌کنند گلایه از عدم حرف شنوی، لجبازی و بی مسئولیتی کودک خود دارند. وقتی از آن‍ها می‌پرسم برای از بین بردن رفتارهای نادرستی مثل داد زدن، شلختگی و لجبازی و … و ایجاد رفتارهای درست مثل آرام و مؤدبانه صحبت کردن و نظم آموزی و … چه می‌کنند اغلب اینگونه پاسخ می‌دهند: « اول با زبانِ خوش، اگر جواب داد که هیچ و اگر جواب نداد با زبانِ ناخوش (تنبیه، متاسفانه خیلی موارد با داد زدن و تنبیه بدنی) به او می‌فهمانیم!» اگر شما از آن دسته پدر و مادرها هستید که نمی‌دانید برای حذف رفتارهای نامطلوب در کودکِ خود چه باید بکنید و متوسل به همین روشِ قدیمی می‌شوید شما به دانستن این مطلب و آموزش اصول تربیتی نیاز دارید.
نحوه ایجاد رفتار مثبت در کودکان
برای ایجادِ رفتار مثبت و درست و حذف رفتارهای نادرستِ کودک ما باید سلسله مراتبی از رفتارها را انجام دهیم تا در نهایت به خواسته‌ی خود برسیم. رعایت مراحل و صبور بودن لازمه‌ی بالا رفتن از این پله هاست:
۱. الگو بودن: این ضرب المثل قدیمی را شنیده‌اید « رطب خورده منعِ رطب چون کند؟» اگر خودِ شما یا همسرتان به هر دلیلی مدیریت خشم ندارید و خود داد می‌زنید و یا پرخاشگری می‌کنید، قاعدتا نمی‌توانید این رفتار را در کودکِ خود حذف کنید. همچنین در مورد دروغ‌گویی، بی صبری، شلختگی و … نیز این قانون صدق می‌کند. پس ابتدا از خود شروع کنید.
۲. آموزش غیر مستقیم: این آموزش با صرفاً گفتن آنچه می‌خواهید (زبانِ خوش) فرق دارد. آموزش به کودک باید عینی و قابل حس و مشاهده باشد. آنچه می‌خواهید را باید با بازی، پوستر، نقاشی، استفاده از نمادها، آموزش در خلال قصه، ایفای نقش در تئاتر، تمرین در موقعیت‌های عادی زندگی، و با اجرای نمایشنامه با عروسک‌های انگشتی و خیلی روش های مفیدتر از نصیحتِ خالی به کودک یاد بدهید. برای شکل دهیِ رفتارهای یچیده مانند جمع کردنِ اتاق نیز، باید مرحله به مرحله رفتارهای ساده را به او با انتخاب هر یک از روش‌های بالا آموزش دهید، مثلا این رفتار شامل قرار دادنِ اسباب بازی ها در سبدِ مخصوص، قرار دادنِ کتابها در قفسه خود، جارو کردن کف اتاق، قرار دادن لباس ها در جالباسی و … می‌شود. پس باید صبور باشید.
۳. تشویق و انگیزه دهی: شاید سخت ترین ولی شیرین ترین و کارآمدترین مرحله همین مرحله باشد. پس از الگودهی و آموزش، حالا نوبت آن است که برای انجامِ رفتار درست به کودک انگیزه دهید. نحوه‌ی انگیزه دادن به کودک بسیار مهم است و باید آن را به طور تخصصی فرا بگیرید. در این روش از خواسته‌های روزانه‌ی کودک برای ایجاد انگیزه به او استفاده می‌کنیم. فراموش نکنید که خرید اسباب بازی های گرانقیمت برای انجامِ یک کار کوچک چندان روش خوبی برای تشویق نیست.
۴. نادیده گرفتن: اگر مراحل به درستی طی شده باشد، باز هم ممکن است اوایلِ کار شما با کودکی برخورد کنید که تا دیروز آنچه را که باید انجام میداده ولی امروز به دلیلِ خستگی، کج خلقی و غیره آن رفتار را انجام نداده، اگر مدت زیادی از آموزش و تشویق کودک نگذشته باید صبور باشید و این شکست‌ها را تحمل کنید. اوایل تنها کافی است هر زمانی که آن را انجام می‌دهد او را به خوبی تشویق کنید و صبور باشید.
۵. تنبیه: به معنای تنبیه بدنی و یا داد و فریاد بر سرِ کودک نیست! بلکه متناسب با انواعِ رفتارهایی که قصدِ حذفِ آن را در کودک دارید روشِ تنبیهی خاصِ آن را انجام دهید مانند تذکر، ایجاد محرومیت، بی اعتنایی، ایجاد وقفه، جلوگیری، جبران کردن و … با رعایتِ این سلسله مراتب می توانید موفق شوید به شرط آن که صبور باشید و در صورت رفتارهای نامطلوب کودک از کوره در نروید. به یاد داشته باشید اگر نمی‌توانید خشمِ خود را مدیریت کنید، پیش از شروعِ کار شما در ابتدا به آموختنِ مهارتِ «مدیریت خشم» نیاز دارید.
ثبت ديدگاه