کتاب «اعتیاد مثبت»، نوشته‌ ی ویلیام گلاسر است…

در این کتاب، ویلیام گلاسر، بحث خود را اینگونه شروع می‌کند:

«قسمت عمده‌ ای از نوشته‌ ها، تحقیقات و افکار و بحث‌ های ما، در خصوص جنبه‌ های منفی اعتیاد بوده است.»

همه چیز بستگی به ما دارد

او معتقد است که درد و رنج و غمگین بودن، یک احساس است. احساسی که به من و شما پیام می‌ دهد که چیزی در جایی نادرست است و باید تغییر کند.
این ما هستیم که «انتخاب» می‌ کنیم، در مواجهه با این پیام، چه رفتاری نشان دهیم…

سه گزینه پیش روی انسان های ضعیف

انسان‌های ضعیف، سه گزینه پیش روی خود دارند:

  • گزینه اول «تسلیم شدن» است. این که خود را به دست شرایط بسپاریم و بگوییم: “به هر حال این ها اتفاق افتاده و این، وضعیت زندگی من است و اوضاع نامناسب را نمی‌ توان تغییر داد و بهتر است آن را بپذیرم.” واقعیت این است که تسلیم شرایط شدن، درد و رنج وضعیت موجود را تا حدی کاهش می‌ دهد، و شاید به همین دلیل است که انسان ها این گزینه را انتخاب می‌ کنند. اگر چه منجر به بهبود وضعیت نمی‌ شود…

اعتیاد مثبت

  • گزینه دوم، افسردگی است. این رفتار می‌ تواند موجب جلب محبت دیگران، توجیه رفتارهای نادرست شما و همین طور تنش‌ های ذهنی کمتر برای شما باشد.
  • گزینه سوم، اعتیاد منفی است. اعتیاد منفی (مواد مخدر، الکل و مراجعه دائمی به سایت‌های پ.و.ر.ن) روشی بسیار قدرتمند و اثربخش برای فرار از مشکلات و تحمل بهتر درد و رنج است.
    مشکل انتخاب این روش از آنجا ناشی می‌ شود که، پس از این که درد و رنج و منشاء مشکل از بین رفت، شما همچنان باید با اعتیادی دست و پنجه نرم کنید که سال ها همراه شما باقی خواهد ماند…

اعتیاد مثبت

گلاسر در مقابل گزینه قدرتمند سوم، راهکار دیگری را مطرح می‌ کند که آن را «اعتیاد مثبت» نامیده است. او معتقد است عادت های منفی، به خودی خود حذف نمی‌ شوند و تلاش برای حذف آن ها نیز چندان اثربخش نخواهد بود؛ مگر آن که عادت های رفتاری مثبت (اعتیاد مثبت)، جایگزین آن شود.

ویژگی های رفتار دارای اعتیاد مثبت

اگر تصمیم دارید نسبت به یک رفتار، اعتیاد مثبت داشته باشید، آن رفتار باید ویژگی های زیر را داشته باشد:

    – باید ذات آن از رقابت و فضای رقابتی دور باشد

اینکه بگویید من هر روز تلاش می‌کنم بیشتر از خواهرم یا همکارم کتاب بخوانم یا یک ساعت بیشتر از همکارم کار کنم یا اینکه برای آشپزی وقت می‌گذارم تا بهترین غذاها را در فامیل درست کنم، یک فعالیت رقابتی است و خودش می‌ تواند درد و رنج‌ های جدیدی را به زندگی شما اضافه کند.

اینکه بگویید هر شب چند صفحه کتاب می‌خوانم یا هر شب چند قطعه موسیقی گوش می‌دهم و سپس می‌خوابم، و یا اینکه صبح ها که بیدار می‌شوم به دوستان نزدیکم پیامک احوال پرسی ارسال می‌ کنم، می‌ تواند غیر رقابتی باشد.
البته غیر رقابتی بودن کافی نیست و باید سایر شرط‌ های زیر نیز در مورد «اعتیاد» شما برقرار باشد…

    – باید بتوانید حداقل روزی یک ساعت، برای آن وقت بگذارید

اساساً کمتر از این زمان را به سختی می‌ توان یک رفتار «اعتیاد آور» دانست. نمی‌ توانید بگویید که من خودم را به فعالیت فیزیکی و ورزش و پیاده‌ روی و مطالعه و گوش دادن موسیقی و انجام کار خانه و آشپزی و … معتاد می‌ کنم اما فقط می‌ خواهم روزی ۱۵ دقیقه برای این ها وقت بگذارم.

این نوع رفتارها ممکن است رفتارهای مثبتی باشند، اما تا زمانی که یک سهم جدی در زندگی شما به خود اختصاص ندهند، «اعتیاد مثبت» تلقی نخواهند شد.

    – نباید فشار خیلی سنگینی به شما وارد کند! چه فکری چه فیزیکی و چه احساسی

اساساً اگر دقت کرده باشید ویژگی رفتارهای اعتیادآور این است که خیلی ساده هستند. تا به حال شنیده‌ اید کسی به جابجایی روزانه ۲ تن بار، معتاد شود؟! یا به خواندن روزانه ۱۰ مقاله؟! ما به الکل و مواد مخدر و س.ک.س و پیامک و ف.ی.س بوک و … معتاد می‌ شویم به دلیل اینکه انرژی زیادی از ما نمی‌ گیرند.

بنابراین در انتخاب فعالیت‌ ها و تعیین مسیر برای «اعتیاد مثبت» به این مسئله هم توجه کنید. موسیقی گوش دادن شاید نمونه‌ ای از فعالیت‌ های مثبتی باشد که فشار ذهنی و فیزیکی و احساسی زیادی به ما وارد نمی‌ کنند.

    – باید تا حد امکان بتوانید تنهایی آن را انجام دهید

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب