عوامل ایجاد بیش فعالی نقص توجه

علل بیش فعالی و نقص توجه

بیش فعالی نقص توجه (ADHD) یکی از شایع‌ترین اختلالات روان‌پزشکی در کودکان است. کودکان مبتلابه این اختلال، بیش‌ازاندازه فعال‌اند و در تمرکز کردن دچار مشکل هستند، آنان نمی‌توانند آرام بنشینند و یا دقت کنند و به جزئیات توجه نمایند. همان‌طور که تحقیقات بیشتری درزمینهٔ اختلال بیش فعالی نقص توجه انجام می‌شود، ما قادر به درک عمیق‌تر این شرایط هستیم.

برای سنجی بیش فعالی و نقص توجه در فرزند خود می‌توانید تست آنلاین بیش فعالی و نقص توجه رو تکمیل نمایید.

عوامل ایجاد کننده بیش فعالی و نقص توجه

در اینجا دلایلی که باعث ایجاد این اختلال می‌شود را موردبررسی قرار داده‌ایم.

ژنتیک

ADHD در درجه اول یک اختلال ارثی است. تخمین زده می‌شود که ۸۰% افرادی که دچار اختلال بیش فعالی نقص توجه تشخیص ‌داده‌شده‌اند این اختلال را به ارث برده‌اند. مطالعات درباره دوقلوها و کودکان در تعیین نقشی که محیط بازی می‌کند و نقشی که ژن ایفا می‌کند، مفید بوده‌ است. مطالعات بر روی خانواده‌ها نیز به دانش ما در مورد فاکتورهای ژنتیکی ADHD افزوده است. پاتریشیا کوین پزشک اطفالی است که بیش از ۳۰ سال تجربه درزمینهٔ کار با کودکان و خانواده‌های مبتلابه ADHD و ناتوانی‌های یادگیری را دارد. او می‌گوید که سابقه خانوادگی بسیار واضح است و با ایجاد شجره‌نامه خانواده می‌توان اعضایی که علائم این اختلال را نشان می‌دهند، حتی کسانی که تشخیص رسمی دریافت نکرده‌اند را شناسایی کرد. اگر بیش فعالی/ نقص توجه را از یکی والدینتان به ارث برده باشید که بی‌توجهی، تکانش گری/ بیش فعالی یا ترکیبی از این دو را داشته است، در نوع بیش فعالی/ نقص توجه شما تأثیری نخواهد داشت و می‌تواند متفاوت از والدینتان خود را نشان دهد.

مرکز روانشناسی اکسیر خدمات روانشناختی خود را توسط متخصصین مجرب در زمینه های مختلف از جمله مشاوره کودک، مشاوره فردی، مشاوره افسردگی، مشاوره اضطراب، مشاوره وسواس و … را به صورت حضوری و غیرحضوری به شما عزیزان ارائه می دهد.

مقاله مرتبط: ارثی بودن بیش‌فعالی

قرار گرفتن در معرض سرب

قرار گرفتن در معرض سرب (حتی سطوح پایین) در دوران بارداری یا کودکی می‌تواند منجر به بیش فعالی نقص ‌توجه شود. سرب را می‌توان در مکان‌هایی مثل رنگ خانه‌های ساخته‌شده قبل از سال ۱۹۷۸ یا بنزین یافت.

قرار گرفتن در معرض مواد

قرار گرفتن در معرض مواد در دوران بارداری می‌تواند ریسک اختلال بیش فعالی نقص توجه را افزایش دهد.

• مصرف سیگار

مطالعه‌ای نشان داده است که رابطه معناداری بین تعداد سیگارهای مصرف‌شده در دوران بارداری و خطر ابتلا به این اختلال در کودک وجود دارد. هر چه سیگار بیشتری مصرف شود، احتمال ابتلا، بالاتر می‌رود.

مقاله مرتبط: رابطه بیش فعالی و کشیدن سیگار

• مصرف الکل

مطالعه‌ای نشان داد که مادرانی که در دوران بارداری الکل مصرف می‌کنند، دو برابر بیشتر از دیگران کودکان مبتلابه ADHD خواهند داشت و مادری که به الکل در دوران بارداری وابسته بودند سه برابر بیشتر کودکشان مبتلا خواهد شد.

تولد زودرس

تولد زودرس و یا با وزن کم، شانس ابتلا به ADHD را افزایش می‌دهد.

مشکلات زایمان

تشنج زایمان یا طولانی شدن زایمان می‌تواند عامل دیگر افزایش احتمال ابتلا به اختلال در کودکان باشد.

بیماری‌های خاص

بیماری‌هایی مانند مننژیت یا انسفالیت (التهاب مغز) می‌تواند موجب مشکلات یادگیری و توجه شود.

آسیب به سر و مغز

درصد کمی از افراد علائم اختلال ADHD را درنتیجه آسیب مغزی، مانند ضربه‌مغزی اولیه، ضربه روحی و یا عوامل دیگری که مانع رشد طبیعی مغز می‌شود، نشان می‌دهند.

رژیم غذایی نامناسب و نشانه های بیش فعالی نقص توجه

یک تحقیق جدید در دانشگاه کینگ لندن و بریستول نشان داده است که رژیم غذایی پر چربی و پر قند در زمان بارداری  با نشانگان بیش فعالی نقص توجه همراه است و منجبر به تولد کودک بیش فعال می شود. 

این تحقیق که در مجله روانشناسی و روانپزشکی کودک چاپ شده است، برای اولین بار نشان می دهد که رژیم غذایی نامناسب می تواند منجر به مشکلات و نشانگان بیش فعالی شود.

مشکلات رفتاری اولیه مانند دروغ گفتن، پرخاشگری و … و علائم بیش فعالی و نقص توجه از علل اصلی ارجاع کودکان به روانشناس است. دو اختلال سلوک و بیش فعالی معمولا سیر تحولی یکسانی دارند و اکثرا توامان تشخیص داده می شوند (۴۰ درصد از کودکان هم اختلال سلوک و هم بیش فعالی دریافت می کنند). و همچنین سیر تکاملی و تجارب قبل از بارداری (مانند پریشانی مادر، تغذیه نامناسب و …) در آنها یکسان است.

در این مطالعه، با بررسی و مقایسه کودکان و تغذیه مادران آنها قبل از بارداری و در زمان بارداری مشخص شد که مادران کودکان بیش فعال بیشتر از رژیم غذایی پر چرب و پر قند استفاده می کرده اند.

دکتر ادوارد بارکر از کالج کینگ لندن می گوید: یافته های ما بر اهمیت و نقش رژیم غذایی مناسب در زمان بارداری تاکید می کند.

با توجه به تغییرات اپی ژنتیک تغذیه نامناسب، یک رژیم غذایی سالم می تواند از بروز مشکلات رفتاری و علائم رفتاری بیش فعالی جلوگیری کند. همچنین دکتر ادوارد افزود: ما نیاز داریم تا انواع خاصی از تغذیه را برای مشخص کردن دقیق عامل تاثیر گذار مانند اسیدهای چرب یا امگا ۳ و … را بررسی کنیم.

همچنین در حال حاضر می دانیم که رژیم غذایی کودکان می تواند علائم بیش فعالی و مشکلات رفتاری را کاهش دهد.

چه چیزی باعث ADHD نمی‌شود؟

همان‌طور که تحقیقات بیشتر انجام می‌شود، نه‌تنها ما یاد می‌گیریم که چه چیزی باعث ADHD می‌شود، همچنین یاد می‌گیریم چه چیزی باعث آن نمی‌شود. ۵ موردی که باعث این اختلال نمی‌شود به شرح زیر است.

• تماشای تلویزیون
• رژیم غذایی، ازجمله شکر بیش‌ازحد
• اختلالات هورمونی (مانند کم‌کاری تیروئید)
• والدین فقیر
• بازی‌های رایانه‌ای

مرکز روانشناسی اکسیر تمام خدمات خود از جمله مشاوره خانواده، مشاوره ازدواج، مشاوره طلاق، مشاوره جنسی و … را به افرادی که تحت پوشش بیمه بانک های طرف قرارداد اکسیر هستند رایگان ارائه می دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.

حقایقی در مورد بیش فعالی و نقص توجه

ADHD ربطی به جنسیت ندارد

بیش فعالی نقص توجه یک بیماری مرتبط با جنسیت نیست به‌عبارت‌دیگر، فقط در مردان رخ نمی‌دهد و بنابراین تنها از پدر به فرزندان منتقل نمی‌شود. اغلب افراد فکر می‌کنند که تنها پدران مبتلابه این اختلال می‌شوند و اگر پدر ADHD نداشته باشد پس کودکان نیز مبتلا نمی‌شوند. این نادرست است. مهم است که بدانیم بسیاری از مادران نیز مانند پدران ممکن است ADHD داشته باشند.

مقاله مرتبط: بیش فعالی و زنان

ژن خاصی وجود ندارد

تا به امروز، ژن‌های مختلفی در خانواده‌ها یافت شده است که ADHD را نشان داده‌اند، بااین‌حال، دانشمندان احساس می‌کنند که یک ژن خاص وجود ندارد بلکه برهمکنش چندین ژن و محیط است که علائم این اختلال را ایجاد می‌کنند.

مقاله مرتبط: تشخیص بیش فعالی/ نقص توجه در کودکان و بزرگسالان

مقاله مرتبط: بیش فعالی کودکان

احتمال وقوع

اگر یک کودک در خانواده‌ای مبتلابه ADHD تشخیص داده شود، احتمال ابتلای کودکان دیگر ۶۰% خواهد بود. این بدان معنا نیست که ۶۰ درصد از کودکان شما این اختلال را دارند، بلکه این به این معنی است ۶۰% احتمال دارد که کودکان دیگرتان مبتلا شوند.

اگر علائمی دال بر ADHD در فرزندتان مشاهده کردید بهتر است هر چه سریع‌تر برای تشخیص و درمان اقدام کنید. هر چه درمان سریع‌تر انجام گیرد کودکتان با مشکلات کمتری مواجه خواهد شد.

آیا گوشی های هوشمند ما را به اختلال ADHD مبتلا می‌کنند؟

گوشی هوشمند خود را بر می‌دارید تا پیامی را ارسال کنید و نوتیفیکیشنی که خبر از یک پیام خوانده نشده دارد را می‌بینید، ناگهان در اینستاگرام هستید و در مورد عکس نامزدی دوست دوران مدرسه با سایر دوستانتان صحبت می‌کنید، کم کم متوجه بحث داغی در یکی از گروه‌های تلگرامی می‌شوید و یک ساعت بعد ناگهان متوجه می‌شوید که ارسال پیام را به کل فراموش کرده‌اید، پس مجدد گوشی هوشمند خود را برمی‌دارید تا پیام را ارسال کنید.

شما هم سر شام گوشی دستتان است ؟!

با استفاده روز افزون از گوشی‌های هوشمند حواس پرت‌ تر از قبل شده‌ایم!

شواهد نشان می‌دهند که با فراگیرتر شدن استفاده از گوشی‌های هوشمند، ما حواس پرت‌تر از قبل و دچار بیش فعالی شده‌ایم. این نشانه‌های استفاده مداوم از لوازم دیجیتالی گاهی ما را به سوی یک اختلال عصبی شناخه شده با نام اختلال کاهش توجه ناشی از بیش فعالی یا ADHD سوق می‌دهند. آیا گوشی‌های هوشمند با صدای مرتب رسیدن پیام‌های جدید می‌توانند ما را به ADHD مبتلا کنند؟ دانشمندان رفتار شناسی آزمایش‌هایی را در شرایط کنترل شده برای رسیدن به پاسخ این پرسش انجام داده‌اند.

مطالعه اختلالات دیجیتالی

از ۲۲۱ دانشجوی دانشگاه بریتیش کلمبیا درخواست شد تا در آزمایش ۲ هفته‌ای شرکت کنند. این افراد همه دانشجویان عادی بودند و این طور نبود که از بین دانشجویانی که به ADHD‌ مبتلا هستند انتخاب شده باشند.

در طول هفته اول، از نیمی از دانشجویان خواسته شد تا با فعال کردن گزینه مزاحم نشوید (Do not disturb) مزاحمت‌های موبایلی خود را کاهش دهند و حتی گوشی‌های خود را در جایی دور از دسترس خود قرار دهند. از نیم دیگر دانشجویان نیز خواسته شد تا زنگ هشدارهای گوشی خود را کاملا فعال کنند و گوشی را هر زمان که ممکن بود کاملا نزدیک خود و در دسترس داشته باشند.

در هفته دوم، برنامه کاملا عوض شد و کسانی که مجبور بودند تا گوشی‌های خود را در حالت do-not-disturb قرار دهند، حالا می‌توانستند تا زنگ هشدارهای خود را فعال کنند و از سوی دیگر نیم دیگری از دانشجویان که در هفته اول کاملا به گوشی‌های خود دسترسی داشتند باید گوشی‌های خود را در حالت do-not-disturb قرار می‌دادند. در نهایت مشخص شد، زمانی که افراد گوشی‌های هوشمند خود را به همراه دارند و بطور مرتب زنگ هشدار گوشی‌هایشان فعال است، میزان حواس پرتی آن‌ها نسبت به شرایطی که گوشی همراهشان نیست، بیشتر می‌شود.

اندازه‌گیری بی توجهی و بیش فعالی

بی توجهی و بیش فعالی شرکت کنندگان در این مطالعه با پرسش از آن‌ها در رابطه با این که چند بار در طول این دو هفته با ۱۸ نشانه اختلال کاهش توجه ناشی از بیش فعالی یا ADHD در خود مواجه شده‌اند، مورد بررسی قرار گرفته است. این ۱۸ مورد معیارهای تشخیص ADHD در بزرگسالان هستند که توسط موسسه روان‌پزشکی امریکا مشخص شده‌اند.

سوالات مربوط به بی توجهی دامنه وسیعی از مسائل احتمالی نظیر بی دقتی، فراموش کردن پرداختن یک قبض و دشواری در تمرکز حواس یا گوش دادن به دیگران بوده است. سوالات بیش فعالی هم به همین ترتیب مواردی نظیر بی قراری، بیش از حد صحبت کردن و قطع کردن صحبت دیگران بوده است.

نتایج حاصل از این سوالات واضح بودند: هر چه گوشی نقش بیشتری در زندگی افراد داشت، باعث می‌شد تا افراد کم توجه‌تر و بیش فعال باشند.

از آنجا که ADHD یک اختلال عصبی با دلایل عصبی پیچیده است، این یافته‌ها به هیچ وجه به این مفهوم نیستند که گوشی‌های هوشمند می‌توانند باعث ADHD شوند. همچنین این یافته‌ها نشان نمی‌دهند که کاهش استفاده از گوشی‌های هوشمند در درمان ADHD موثر است. ولی این مطالعات برای هر یک از ما که فکر می‌کنیم بیش از حد تحت تاثیر گوشی‌های هوشمندمان هستیم، موثر هستند.
استفاده از گوشی هوشمند در همه جا، باعث ایجاد خطر می‌شود

در هر ۲۲ ثانیه ۱۰۰۰ نفر صاحب گوشی هوشمند جدید می‌شوند

این یافته‌ها باید ما را بخودمان بیاورد. گوشی‌های هوشمند پرفروش‌ترین گجت‌های الکترونیکی تاریخ بوده‌اند و در ۲۲ ثانیه‌ای که طول کشید تا این جملات را بنویسم، ۱۰۰۰ گوشی هوشمند به صاحبانشان تحویل داده شدد. اگر از بین همین ۱۰۰۰ نفر فقط یک نفر باشد که به دلایلی که در بالا ذکر کردیم، بی دقتی کند، دوستش را در هنگام مکالمه دو طرفه نادیده بگیرد یا «حاضرِ غایب» در یک جلسه باشد، پس گوشی‌های هوشمند می‌توانند باعث کاهش بهره‌وری، آسیب رساندن به روابط بین فردی و رفاه میلیون‌ها نفر شوند.

یافته‌های دانشمندان نشان می‌دهد که تحریکات دیجیتالی پی در پی باعث افزایش جدی کاهش توجه در جوامع امروزی شده است. بنابراین اگر گوشی خود را گاهی از خود دور کنید یا آن را در حالت سایلنت قرار دهید، مغزتان قدردان لطف شما خواهد بود.

 منبع: سایت Verywellmind و متخصصین اکسیر